“moliya” fanidan O’quv-uslubiy majmua

Mustaqilta’lim

I modul. Moliyaning nazariy asoslari
1	Moliyaning mohiyati va funksiyalari	8	2	2	4
2	Moliyaviy tizim	10	2	2	6
3	Moliyaviy qarorlar	8			8
4	Moliyaviy siyosat	8			8
5	Moliyaviy boshqaruv	8			8
6	Moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish	8			8
7	Moliyaviy nazorat	8	2	2	4
8	Moliyaviy yangiliklar	8			8
9	Moliyaviy bozorlar	10	2	2	6
10	Moliyaviy vositachilar	8			8
11	Moliyaviy hisobot: mazmuni, vazifalari va turlari	10	2	2	6
12	Moliyaviy hisobotlarda moli- yaviy koeffitsiyentlardan foydalanish	8			8
13	Pulning davriy quymati va pul oqimlarining diskont tahlili	8			8
14	Moliya va risklar	8			8
II modul. Turli sohalarda moliya
15	Moliyaviy muassasalar	8			8
16	Davlat byudjeti	12	2	2	8
17	Byudjet tizimi va tuzilmasi	8			8
18	Byudjet jarayoni	8			8
19	Byudjetdan tashqari davlat fondlari	12	2	2	8
20	Ijtimoiy ta’minot	8			8
21	Davlat krediti	10	2		8
22	Xo‘jalik yurituvchi subyekt- larning moliyaviy resurslari	10	2	2	6
23	Asosiy va aylanma kapital doiraviy aylanishning moli- yaviy jihatlari	8			8
24	Xo‘jalik yurituvchi subyekt- larning ishlab chiqarish chiqimlari, foydasi va rentabelligi	8			8
25	Sug‘urta	8			8
26	Uy xo‘jaliklar moliyasi	8			8
27	Xalqaro moliya	10	2	2	6
	5-semestr jami	236	20	18	198
	JAMI	236	20	18	198

Sirtqi ta’lim shakli 5230700 – “Bank ishi” ta’lim yo‘nalishida “Moliya” fanidan o‘tiladigan mavzular va ular bo‘yicha mashg‘ulot turlariga ajratilgan soatlar hajmining taqsimoti

T/r	Fan mavzularining nomi	Jami	Shu jumladan
			Ma’ruza	Amaliy mashg‘ulot	Mustaqil ta’lim
I modul. Moliyaning nazariy asoslari (5- semestr)
1	Moliyaning mohiyati va funksiyalari	6	2		4
2	Moliyaviy tizim	8	2	2	4
3	Moliyaviy qarorlar	8			8
4	Moliyaviy siyosat	8			8
5	Moliyaviy boshqaruv	8			8
6	Moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish	6			6
7	Moliyaviy nazorat	6			6
8	Moliyaviy yangiliklar	8			8
9	Moliyaviy bozorlar	10	2	2	6
10	Moliyaviy vositachilar	8			8
11	Moliyaviy hisobot: mazmuni, vazifalari va turlari	10	2	2	6
12	Moliyaviy hisobotlarda moli- yaviy koeffitsiyentlardan foydalanish	8			8
13	Pulning davriy quymati va pul oqimlarining diskont tahlili	8			8
14	Moliya va risklar	8			8
	5-semestr jami	110	8	6	96
II modul. Turli sohalarda moliya (6-semestr)
15	Moliyaviy muassasalar	8			8
16	Davlat byudjeti	10	2	2	6
17	Byudjet tizimi va tuzilmasi	8			8
18	Byudjet jarayoni	8			8
19	Byudjetdan tashqari davlat fondlari	10	2	2	6
20	Ijtimoiy ta’minot	8			8
21	Davlat krediti	12	2	2	8
22	Xo‘jalik yurituvchi subyekt- larning moliyaviy resurslari	10	2	2	6
23	Asosiy va aylanma kapital doiraviy aylanishning moli- yaviy jihatlari	8			8
24	Xo‘jalik yurituvchi subyekt- larning ishlab chiqarish chiqimlari, foydasi va rentabelligi	8			8
25	Sug‘urta	10	2		8
26	Uy xo‘jaliklar moliyasi	8			8
27	Xalqaro moliya	10	2	2	6
	6-semestr jami	118	12	10	96
	JAMI	228	20	16	192

4. ASOSIY QISM

1. 
   Fanning nazariy mashg‘ulotlari mavzulari tarkibi MOLIYANING NAZARIY ASOSLARI (1-MODUL)
   

1-mavzu. Moliyaning mohiyati va funksiyalari

Moliya va davlatning vujudga kelishi, uning resurslarga bo’lgan ehtiyojining rivojlanishi. Tovar-pul, taqsimlash, qayta taqsimlash munosabatlari va moliya. Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati, taraqqiyot qonuniyatlari, tovar-pul munosabatlarining qamrab olish sohasi va ijtimoiy takror ishlab chiqarishdagi roli, jamiyatning iqtisodiy tuzumi, davlatning tabiati va funksiyalari bilan belgilanishi. Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyatini ifodalovchi ta’rif. Moliya va moliyaviy munosabatlarning xarakterli belgilari. Moliyaning taqsimlash va nazorat funksiyalari. Ularning o’zaro bog’liqligi. Moliya yordamida ifodalanadigan pul munosabatlari. Moliya funksiyalari orqali YaIM hamda MDni taqsimlash, qayta taqsimlash. Zamonaviy iqtisodiyot va davlat moliyasi. Moliya va ishlab chiqarish kuchlari taraqqiyotining darajasi. Mamlakat iqtisodiyotining ahvoli va moliya. Moliyaning moddiy mazmuni. Moliya iqtisodiy kategoriya sifatida.

2-mavzu. Moliyaviy tizim

Moliyaviy tizimning sohalari va bo’g’inlari. Moliyaviy tizimning ta’rifi. Davlat moliyasi, mahalliy moliya, xo’jalik yurituvchi subyektlar moliyasi va ularning bo’g’inlari. Moliyaviy tizimning har bir sohasi va bo’g’inida shakllanuvchi pul fondlari hamda ularni daromad manbalari, ulardan foydalanishning o’ziga xos shakllari va metodlari. Moliyaviy tizim funksiyalari. Moliyaviy tizimni iqtisodiyotni boshqarishdagi roli.

3-mavzu. Moliyaviy qarorlar

Moliyaviy qaror. Uning o’ziga xos xususiyatlari. Uy xo’jaliklari qabul qiladigan moliyaviy qarorlar va ularning asosiy tiplari: pul mablag’larini iste’mol qilish va jamg’arish to’g’risidagi qarorlar, investitsion qarorlar, moliyalashtirish xususidagi qarorlar, riskiy boshqaruv haqidagi qarorlar. Insoniy ehtiyojlar va moliya nazariyasiga muvofiq ularning moliyaviy qarorlar qabul qilishda aks etishi. Firmalar qabul qiladigan moliyaviy qarorlar. Firmaning ta’rifi. Firmaga xos bo’lgan xususiyatlar. Korxonalar moliyasi va korporativ moliya. Kapital. Jismoniy va moliyaviy kapital. Strategik rejalashtirish va strategik maqsadlar. Investitsiyalarni rejalashtirish. Investitsion loyiha. Moliyalashtirishning oqilona tarkibiy tuzilmasi. Asosiy va aylanma kapitalni boshqarish. Firma moliyasini umumiy boshqarish. Firmalar qabul qiladigan moliyaviy qarorlarga ta’sir qiluvchi asosiy omillar. Firmaning moliyaviy siyosati.

4-mavzu. Moliyaviy siyosat

Moliyaviy siyosatning mazmuni va tamoyillari. Moliyaviy boshqaruvning barcha tizimi davlatning moliyaviy siyosatiga asoslanishi. Moliyaviy siyosatning moliyaviy boshqaruv tizimida eng asosiy element hisoblanishi. Moliyaviy siyosat davlatning moliyaviy munosabatlar sohasidagi mustaqil faoliyati ekanligi. Uning davlatning u yoki bu iqtisodiy hamda ijtimoiy rivojlanish dasturini amalga oshirish uchun tegishli moliyaviy resurslar bilan ta’minlashga qaratilganligi. Moliyaviy siyosatning tarkibiy qismlari (yo’nalishlari). Byudjet siyosati, soliq siyosati, pul siyosati, kredit siyosati, baho siyosati, investitsion siyosat, ijtimoiy- moliyaviy siyosat, boj siyosati. Byudjet siyosatini belgilovchi omillar, uning faqat byudjet jarayoniga tegishli emasligi.

5-mavzu. Moliyaviy boshqaruv

Moliyaviy boshqaruvning mazmun-mohiyati. Ta’rifi, maqsadi va vazifalari. Moliyaviy boshqaruvning boshqariladigan va boshqaruvchi tizimlar yagonaligidan iboratligi. Moliyaviy boshqaruvning asosiy metodologik tamoyillari, usullari va shakllari. Moliyaviy rejalashtirish, bashoratlash (prognozlashtirish), dasturlashtirish, moliyaviy tartibga solish, moliyaviy nazorat, moliyaviy qonunlarni qabul qilish, moliyaviy resurslarni jalb qilish.
Moliyaviy boshqaruv organlari va ularning vazifalari. Moliya tizimini umumiy boshqarish va uni amalga oshiruvchi organlar.

6-mavzu. Moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish

Moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish. Har qanday ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni boshqarish tizimining asosiy bosqichlaridan biri rejalashtirish ekanligi. Uning istiqbolga yo’naltirilgan qarorlarni qabul qilish bo’yicha faoliyat deb talqin qilinishi. Moliyaviy rejalashtirishning ta’rifi. Moliyaviy rejalashtirish va moliyaviy reja. Moliyaviy rejalashtirishning harakatlanish doirasi. Uning asosiy vazifalari. Moliyaviy rejalashtirish amaliyotida qo’llaniladigan asosiy usullar. Moliyaviy rejalashtirish jarayonining asosiy bosqichlari. Moliyaviy rejalashtirish turlari. Moliyaviy rejalashtirishning funksiyalari va o’ziga xos xususiyatlari. Moliyaviy tartibga solish. Moliyaviy tartibga solishning korxona faoliyatiga ta’siri. Moliyaviy tartibga solishning huquqiy asoslari. Moliyaviy tartibga solish usullari.

7-mavzu. Moliyaviy nazorat

Moliyaviy nazorat: mazmuni, nazorat sohalari, obyekti, predmeti, tizimi, vazifalari, tamoyillari. Moliyaviy nazoratning yo’nalishlari va ularning o’zaro bog’liqligi. Moliyaviy nazaratning qamrab olish sohasi. Moliyaviy nazoratning predmetini ifodalovchi moliyaviy ko’rsatkichlar. Moliyaviy nazorat moliya
funksiyalarining amalga oshirilish shakli ekanligi. Moliyaviy nazorat sohalari: davlat moliyaviy nazorati, nodavlat moliyaviy nazorati. Moliyaviy nazoratning o’z ichiga oluvchi tekshiruvlari. Moliyaviy nazorat tizimining elementlari. Moliyaviy nazoratning oldida turgan eng asosiy vazifalar. Moliyaviy nazoratni tashkil etishning tamoyillari: mustaqillik, obyektivlik, kompetentlik, oshkoralik. Moliyaviy nazoratning amaliy xarakter kasb etuvchi tamoyillari. Davlat moliyaviy nazorati organlarining vazifalari va funksiyalari. Prezident devoni, Vazirlar Mahkamasi, Hisob palatasi, Moliya vazirligi, Markaziy bank, Davlat soliq qo’mitasi, Davlat bojxona qo’mitasi va boshqa davlat organlarining moliyaviy nazoratni amalga oshirish borasidagi vazifalari. Ichki firmaviy (korporativ) nazorat, tijorat banklari tomonidan mijoz-tashkilotlar ustidan nazorat, auditorlik nazoratlari. Ularning mazmuni, farqli jihatlari, vakolatlari, huquqlari.

8-mavzu. Moliyaviy yangiliklar

Moliyaviy yangiliklar va bozorning “ko’rinmas qo’li”. Moliyaviy yangiliklarning ayrim tadbirkorlar va firmalarning harakatlari natijasida yuzaga kelishi. O’zining foydasi uchun harakat qilayotgan individning uning maqsadiga kirmaydigan natijaga “ko’rinmas qo’l” tomonidan yo’naltirilishi. Moliyaviy sohada innovatsiyalarning yuzaga kelishiga turtki bo’ladigan asosiy iqtisodiy manfaatlarning inson faoliyatining boshqa har qanday sohasida harakat qiluvchi manfaatlardan hech qanday farq qilmasligi. Innovatsiyalar va texnologiyalarning rivojlanishi.

9-mavzu. Moliyaviy bozorlar

Moliyaviy bozorlar. Zamonaviy moliyaviy bozorning eng umumiy ko’rinishlari: pul bozori, kapital bozori, fond bozori, valyuta bozori. Pul bozoriga xos xarakterli xususiyatlar. Qarz instrumentlarini muomalaga chiqaruvchilar. Moliyaviy bozorda moliyaviy aktivlarning sotilishi va sotib olinishi. Moliyaviy aktivlarning asosiy turlari: qarz majburiyatlari, aksiyalar, hosilaviy qimmatli qog’ozlar. Qisqa va uzoq muddatli qarz majburiyatlari. Optsionlar va forvard shartnomalari. Moliya bozori stavkalari. Moliya bozori stavkalarini shakllanishi. Fond bozori elementlari. Davlat qimmat qog’ozlarini fond bozorida joylashuvi.

10-mavzu. Moliyaviy vositachilar

Moliyaviy vositachilarning umumiy tarkibi. Banklar. Ularning asosiy funksiyalari. Banklarning turlari. Universal banklar va tijorat banklari. Ixtisoslashtirilgan banklar. Boshqa depozit-jamg’arma tashkilotlari. Jamg’arma banklari, ssuda-jamg’arma assotsiatsiyalari va kredit uyushmalari. Sug’urta korxonalari. Ularning asosiy funksiyalari. Sug’urta polislari. Sug’urta turlari.
Sug’urta mukofotlari. Pensiya fondlari. Pensiyani rejalashtirish dasturlari. Pensiya dasturlarining turlari. O’zaro fondlar. Ularning o’ziga xos xususiyatlari. O’zaro fondlarning ikki asosiy turi. Investitsion banklar va ularning asosiy vazifalari. Anderrayting va qimmatli qog’ozlarga obuna bo’lish. Venchur korxonalarga kapital tikadigan firmalar va ularning o’ziga xos xususiyatlari. Aktivlarni boshqaruvchi firmalar. Informatsion xizmatlar taqdim etadigan firmalar.

11-mavzu. Moliyaviy hisobot: mazmuni, vazifalari va turlari

Moliyaviy hisobotning mazmuni. Moliyaviy qarorlar qabul qilishda ularning o’rni va roli. Moliyaviy hisobot funksiyalari: firmaning egalari va kreditorlariga firmaning joriy moliyaviy ahvoli hamda o’tgan davrda uning faoliyati qanchalik samarali bo’lgani to’g’risida ma’lumot berish, firma egalari va kreditorlariga korxona faoliyati samaradorligining asosiy reja ko’rsatkichlarini aniqlash va menejerlar faoliyatini tartibga solish imkonini berish, qulay shablon-modellar tuzish va ulardan moliyaviy rejalashtirish jarayonida foydalanish. Moliyaviy hisobot turlari: balans, moliyaviy natijalar to’g’risida hisobot, pul oqimlari to’g’risida hisobot. Ularning qisqacha tavsifi. Moliyaviy hisobotga tushuntirish: korxonaning qanday hisob usullaridan foydalanganini ko’rsatish, ba’zi aktivlar va majburiyatlarga batafsil tavsif berish, firma aksiyadorlik kapitali tuzilmasi to’g’risida ma’lumot, asosiy operatsiyalar to’g’risida ma’lumotlar, balansdan tashqari hisobvaraqlar.