Mowzuk: Orfografiýany öwrenmegiň usullary Meýilnama


Bilim düzgünleri gurama we ýerine ýetiriş usuly boýunça aşakdaky görnüşlere bölünýär



Download 23,91 Kb.
bet6/7
Sana23.09.2021
Hajmi23,91 Kb.
#182657
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Mavzu 2

Bilim düzgünleri gurama we ýerine ýetiriş usuly boýunça aşakdaky görnüşlere bölünýär:

1. Diktanta ünsi çekiň.

2. Öz diktanta ýa-da ýat tutan diktant.

3. Annotasiýa.

4. Saýlawly ýazgy.

5. Mugt diktant.

6. Surat ýazgysy.

7. Sözlük.

8. Döredijilik.

Bulardan saýlama, erkin we döredijilikli ýazgylarda tekst belli bir üýtgetmeler bilen ýazylýar. Synag ýazgysy, okuwçylaryň ýaňy-ýakynda ýa-da ozal öwrenilen we maşklar bilen berkidilen düzgünleri näderejede özleşdirendigini kesgitleýär. Barlag görkezmesi bir bölüm öwrenilenden ýa-da çärýegiň ahyrynda geçirilýär. Ekzamen ýazgysy okuw ýylynda 5-6 gezek geçirilýär. Bu görnüşli diktatorda goýberilen ýalňyşlyklar çuňňur seljerilýär, olary ýok etmegiň ýollary kesgitlenýär. Bu nukdaýnazardan synag ýazgysynyň bilim ähmiýeti uludyr. Orfografiki maşklar hökmünde dürli diktant ulanylýar.

Düzgüne amal etmegiň düzgünini nädip ulanmalydygyna has gowy düşünmek üçin ünsi çekmek ulanylýar. Tekst ýazmazdan ozal, düşündirişli bellikdäki ýaly, ýazylanda, okuwçylar sözi nädip ýazmalydygyny we näme üçin beýle ýazylýandygyny düşündirýärler.

Okuwçylar ýazuwda öwrenilen sözleri ýa-da ýazuw düzgünleri esasynda ýazylan söz bolan teksti okaýarlar we ýat tutýarlar (ýa-da görýärler), ýa-da mugallymyň ýolbaşçylygynda eşidýärler (ýatda saklaýarlar), soň özbaşdak ýazýarlar. Annotirlenen diktant okuwçylaryň ukyplaryna baglylykda iki dürli usulda geçirilýär. Talyp, adatça mugallymyň ýolbaşçylygynda diktant ýazmazdan ozal ýa-da soň belli bir sözüň ýazylyşyny düşündirýär. Sözüň bogunly, sesli harp tarapdan ýazylyşyny seljerýär, düzgüni oňa degişlidir. Mysal üçin, Injil - bilimiň çeşmesi "- kitap: Injil. Iki derejeli. Birinji dereje k, i; ikinji derejeli t, o, s ümsüm şlang. Iň soňky b ses ses ýaly aýdylýar; s. Onda b ýa-da s sesini aňladýan harpyň ýazylyşyny barlaýarys. Munuň üçin sözüň soňundaky i sesini goşýarys we diýýäris: kitap. sesi ýazylyşy ýaly. "

Bu ýazgyda talyplar düzgünler bilen baglanyşykly sözleriň aşagyny çyzýarlar.

Saýlawly ýazgyda, talyplar ýazylan sözlemleriň ýa-da tekstleriň hemmesini ýazmaýarlar. Diňe mugallymyň wezipesine gabat gelýän bölegi ýazýarlar (öwrenilen düzgüne laýyklykda ýazylan sözler, sözlemler). Mysal üçin, diňe baş harplar bilen ýazmak (1-nji synp), aýyplanýan sözde goşulan at bilen söz ýazmak ýa-da aýyplanýan işde özüne bagly işlik bilen söz ýazmak (4-nji synp). Saýlanan diktant okuwçylarda orfografiki intellektini ösdürýär.

Erkin ýazuwda, okuwçylara mazmuny bozmazdan söz düzümini üýtgetmek, sözi söz bilen ýakyn many bilen çalyşmak erkinligi berilýär. Diktant üçin 3-5 bölekden ybarat tekst saýlanýar. Mugallym ilki teksti bir gezek aç-açan okaýar, soň tekstiň mazmuny barada söhbet edýär. Käbir düzgünleri ýatladýar. Tekstden soň, ýazgyny täzeden okamak üçin okuwçylaryň mazmunynyň bir bölegi.


Download 23,91 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish