Muhammad al- xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnalogiyalri unversiteti kompyuterni tashkillashtirish

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT KOMMUNIKATSIYA VA TEXNALOGIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL- XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNALOGIYALRI UNVERSITETI


KOMPYUTERNI TASHKILLASHTIRISH FANIDAN
TAYYORLAGAN


4- AMALIY ISHI
Topshirdi: Jabboraliyev Miryoqub
Qabul qildi: Xaitov Nasim
TOSHKENT – 2023
Buyruqlar tizimi arxitekturasi
Reja:

1. 
   Buyruqli arxitektura tizimi
   
2. 
   Buyruqlar tizimi
   
3. 
   Mikroprosessor buyruqlar tizimi
   

Buyruqli arxitektura tizimi
Buyruq
Bajarilishi zarur bo‘lgan amalning ta’rifi. Topshiriqlarni boshqarish tilini ko‘rsatish, dastur operatori, boshqaruvchi signal va foydalanuvchi talablari buyruq (ko‘rsatma) hisoblanadi. Barcha hollarda, buyruqlar yordamida ma’lumotlarni qayta ishlash tizimida ma’lumotlar jo‘natish yoki tizimlar orasida ma’lumotlar uzatish jarayonlarini boshqarish amalga oshiriladi. Har bir buyruq amal kodidan tashkil topib, qaysi obyektga va nima qilish kerakligini, olingan natijani qayerga yuborish kerakligini xabar qiladi. Amallarni bajarishda ishlatiladigan buyruqlar yig‘masi buyruq tili bilan aniqlanadi.
Protsessorning ishlashi asosan beshta quyidagi bosqichlardan iborat:

1. 
   Buyruqni o’qish;
   
2. 
   Buyruqni deshifrlash;
   
3. 
   Operandlarni o’qish;
   
4. 
   Buyruqni bajarish;
   
5. 
   Natijani yozish;
   

Buyruqlar tizimi-bu kompyuter ishlatadigan buyruqlar ro’yxati bo’lib, ular yordamida dasturchi ma’lumotlarga ishlov berishning o’z algoritmini ishlatadi.
Barcha mikroprotsessorlarni guruhlarga ajratish mumkin:

• 
  CISC (Complex Instruction Set Command) to’liq buyruqlar tizimining to’plami bilan;
  
• 
  RISC (Reduced Instruction Set Command) qisqartirilgan buyruqlar tizimining to‘plami bilan;
  
• 
  VLIW (Very Length Instruction Word) buyruq so‘zi juda uzun bo’lgan;