Мустақил иш мавзу: Узатиш тенгламалари ва параметрлари. Тўрт қутбликлар



Download 477,33 Kb.
bet7/7
Sana23.02.2022
Hajmi477,33 Kb.
#132493
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
elektronika va sxemallar fanidfan mustaqil ish

Електр токини узатиш — электр ст-ясидан электр энергиясини муайян масофага электр ускуналари ва қурилмалари ёрдамида етказиб бериш. Электр токини узатиш у. қурилмаларига кучланишни кучайтирувчи ва пасайтирувчи трансформаторлар, таянчларга тортиладиган симли ва ерга коʻмиладиган кабелли электр узатиш линиялари, аварияга қарши ва ҳимоялаш автоматика аппаратлари киради. Энергия линия орқали узатилаётганда сим қаршилигини енгиш учун энергиянинг маʼлум қисми ёʻқолади. Энергиянинг ёʻқолиш миқдори ток кучи квадратига ва симнинг қаршилигига мутаносиб (пропорсионал) боʻлади. Сим қаршилигини камайтириш учун унинг диаметрини ошириш зарур. Симни тежаш учун электр токини узатиш у. линиялари бошига кучланишни кучайтирувчи трансформаторлар, охирига эга пасайтирувчи трансформаторлар оʻрнатилади. Натижада узатилаётган қувват (енергия) оʻзгармайди, кучланиш қанча коʻпайса, линиядан оʻтаётган ток кучи шунча камаяди. Линиянинг энергия оʻтказувчанлик имконияти кучланиш квадратига тоʻгʻри, линиядаги энергиянинг ёʻқолиши эса кучланиш квадратига тескари мутаносиб боʻлади. Узатиш линияларининг кучланиши узатиш масофасига, узатилаётган электр қувватига богʻлиқ.
Узатиш линиялари ер ости ёки сув ости кабеллари ва ҳаво линиялари шаклида қурилиши мумкин. Кабелли электр узатиш линияларида энергия оʻтказувчанлик имконияти линиянинг актив қаршилиги билан, ҳаво линияларида эса индуктив қаршилик билан чекланади. Амалда ҳаво линияларининг индуктив қаршилиги актив қаршилигидан бир неча марта катта боʻлади. Шу сабабли ҳам анча узоқ масофага оʻта катта қувватни узатиш учун оʻзгарувчан ток ҳаво линияларида индуктив қаршилик таʼсирини камайтириш чоралари коʻрилади: синхрон ёки конденсаторли компенсаторлар, линияга параллел уланадиган индуктив қаршилик — дросселлар, линияга кетмакет уланадиган сигʻимли қаршилик — конденсатор батареялари қоʻлланилади. Оʻзгарувчан ток узатиш линиялари албатта уч фазали боʻлади. Электр энергия узатиш линиялари фақат оʻзгарувчан токда эмас, балки оʻзгармас токда ҳам электр узатиши мумкин. Линия орқали узатиладиган қувват токнинг қучланишига ва линиянинг узунлигига богʻлиқ.
Електр токини узатиш у. линиялари мусбат ва манфий қутб симларидан иборат боʻлади. Линияда юқори кучланиш боʻлиши учун линия бошидаги трансформаторлар кучайтирилган оʻзгарувчан кучланишни тоʻгʻрилагичлар ёрдамида оʻзгармас токка айлантиради. Линия охирида инверторлар ёрдамида оʻзгармас ток оʻзгарувчан токка айлантирилади, соʻнгра трансформаторлар ёрдамида яна паст кучланишга оʻтказилади ва истеʼмолчиларга юборилади 


Фойдаланилган адабиётлар

  1. Каримов А.С., Мирхайдаров М.М. ва б. Электротехника ва электроника асослари. Тошкент: «Ўқитувчи», 1995.

  2. Амиров С.Ф., Якубов М.С., Баратов Р.Ж. «Електротехниканинг назарий асослари» фанини ўрнатиш ва синов ишларини бажариш учун услубий курсатмалар. - Тошкент: 1999.

  3. Амиров С.Ф., Зохидов Ш.Ш., Якубов М.С., Жабборов Ҳ.Ф. Электротехниканинг назарий асослари. Маъруза матнлари. — Тошкент: 2001.

Download 477,33 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish