Мустақил иши мавзу

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ҚУРИЛИШ ВАЗИРЛИГИ
ТОШКЕНТ АРХИТЕКТУРА ҚУРИЛИШ ИНСТИТУТИ
«МҚИ» факультети
«ИКЛҚИ» кафедраси

“ГАЗ ТАЪМИНОТИ ТИЗИМЛАРИ” фанидан

МУСТАҚИЛ
ИШИ


Мавзу: Ер ости ва ер усти газ кувурлари.

Бажарди: 205-18 сиртқи булим
Хайдаров Нурали
Текширди: Якубов Г.М.
Тошкент -2021
Ёқилғи истеъмолчига газ тақсимлаш тизимини - ўзаро боғлиқ объектлар ва коммуникациялар мажмуасини ташкил етиш орқали етказиб берилади. Ер ости ва ер ости газ қувурлари тизимнинг бир қисмидир, улар орқали ёқилғи фойдаланиш нуқталарига – турар-жой бинолари ва корхоналарга берилади.
Қувурларни ўрнатиш жойини танлаш лойихалаш босқичида таҳлил қилинадиган бир қатор мезонларга боғлиқ. Хусусий уйларда газни турли йўллар билан таъминлаш мумкин: ерга ёки ерга қувур ётқизиш орқали. Келинг, иккала усул ва уларнинг танлаш хусусиятларини кўриб чиқайлик.
Қувурни қуришнинг умумий қоидалари
Газ қувурлари - қувурлардан ясалган қувурлар, ёрдамчи ва ҳимоя элементлари ва қўшимча ускуналар. Улар "кўк ёқилғи" ни манба ёки Газ таксимлаш станциясидан истеъмол жойига ташиш учун хизмат қилади.

Ўрнатиш жойида газ таъминоти икки катта тоифага бўлинади:

Ер устида - маълум бир масофада ер юзасига юқорида кетади, махсус таянчларга ўрнатилган копламаларда жойлаштирилган булади;
Ер ости-ерга, махсус қазилган хандақларга жойлаштирилган. Замонавий қурилишда қувурларни ётқизишнинг иккала усули ҳам қўлланилади.

1-расм. Газ қувурининг ўрнатиш жойлари айниқса хавфли зоналар деб таснифланади, шунинг учун автомобил йўлида махсус белгилар ёки чекловлар ўрнатилади
Белгилаш учун белгилар турли рангларда бўялган. Улар кўк ёки қизил қиррали оқ бўлиши мумкин, фақат кўк булиши хам мумкин, «товар белгиси» ҳар қандай газ ускунасида сариқ рангда булади.


Нимага асосан бундай тармок танланади?
Янги газ қувури лойиҳаси учун махсус комиссия масъул бўлиб, у автомагистралнинг маршрути, унинг қурилиши ва газ узатиш тизимининг қурилиш нуқталарини белгилайди.
Жойлаштириш усулини танлашда қуйидаги мезонлар ҳисобга олинади:

• 
  газ қувурини кенгайтириш режалаштирилаётган ҳудуд аҳолиси;
  
• 
  ҳудудида аллақачон чўзиб ер ости коммунал мавжудлиги;
  
• 
  тупроқ тури, қопламаларнинг тури ва ҳолати;
  
• 
  истеъмол хусусиятлари-саноат ёки маиший;
  
• 
  турли хил ресурсларнинг имкониятлари – табиий, техник, моддий, ходимлар.
  

Ер ости қувурларнинг ёткизилиши тасодифий шикастланиши хавфини камайтиради ва барқарор ҳарорат режимини таъминлайди. Агар уй-жой массивларида ёки алоҳида бинолар учун газ олиб келиш керак бўлса, бу усул кенг қўлланилади.