Нанофизика ва материалшунослик эришилган натижалар ва муаммолар reja

Нанофизика ва материалшунослик эришилган натижалар ва муаммолар
REJA:

1. 
   Materialshunoslik va nanotexnologiya
   
2. 
   Elektron mikroskoplar, ultratovush texnikasi
   
3. 
   Xulosalar
   

1. 
   Materialshunoslik va nanotexnologiya
   

Materialshunoslik- bir qator fan sohalarini o’zida birlashtirgan, materialning xossalarining o’zgarishini ham qattiq , ham suyuq holatlarda turli faktorlarga bog’liq o’rganadi. Shu bois materialshunoslik- metall, nometall, keramik, organikbirikmalar va polimerlar asosidagi materialningxossa va xususiyatlari, hamda ularning olinishi, strukturaviy shakllanish, o’zaro ta’sirlashish, birikish va parchalanish qonuniyatlari haqidagi fandir.
“Nanotexnologiya”- so’zining o’zida 2 ta atamani “nano” va “texnologiya” terminlarini ko’ramiz.
Texnologiyaning vazifasi – tabiat qonunlaridan inson fanfaatlari uchun foydalanishdir. “Mashinasozlik texnologiyasi”, “axborot texnologiyasi” va boshqayuzlab turlari mavjud.
“Nano” qo’shimchasi (yunoncha “Nannos” – mitti) u yoki bu nirlikning, bizning holda metrning, milliarddan bir (10^-9) bo’lgani (nanometer) ni bildiradi. Atomlar va juda mayda molekulalar 1 nanometr tartibdagi o’lchamga ega.
Nanotexnologiya- bu ma’lum atomlar tuzilishi mahsulotlarni, ularning atom va molekulalarini joylashtirish yo’li bilan ishlab chiqarish usullar yig’indisidir.
Atomlar va molekulalar o’lchamlari darajasida manipulatsiyalashimiz (ishlashimiz) mumkinmi?
Atomlar bilan ishlash uchun maxsus nanomashinalar yoki assemblerlar yaratildi. Atomlarning munchoq ko’rinishida tasavvur qilsak, molekulalar sim orqalibir-biriga bog’langan munchoqlar guruhi deb atash mumkin. Nanomashinalar atom va molekulalarni ushlab olishni bilishi va ularni hohlagan tartibda bir-biriga bog’lay olishi lozim. Tabiatda ham nanomashinalar bor, ular masalan ribosomalar tomonidan oqsilni sintez qilish mehanizmini keltirish mumkin. Nanotexnologiyalardan foydalanishning imkoniyatlari bitmas-tuganmasdir.

2. 
   Elektron mikroskoplar, ultratovush texnikasi.
   

O’rganiladigan obektlarning juda ko’p marta kattalashtirilgan (10⁶ marta) tasvirini kuzatish va rasmga olish qurilmasi- elektron mikroskop deyiladi.
Elektron mikroskopda yorug’lik nuri o’rniga chuqur vakuum sharoitida juda katta energiyagacha (30-100 kev) tezlashtirilgan elektronlar oqimidan foydalaniladi.
Elektron- optic qurilmalarning fizik asoslari elektron mikroskop yaratilishidan 100 yil ilgari gamelton tomonidan asoslab berilgan bo’lib, unga ko’ra yorug’likning optic bir jinsli bo’lmagan muhitdan o’tishi kuchli maydondagi zaryadli zarra traektoriyasi o’rtasidagi o’xshashlik mavjudligiga asoslangan edi.
1928-yil- nemis olimlari I.Knol va E.Ruska birinchi elektron mikroskopi yaratib elektronlar oqimi yaratgan tasvirni oldilar.
1960 yillarga kelib elektron mikroskoplarning ilmiy tadqiqotlar sohasida keng qo’llanilishi boshlanib ketdi.
Elektron mikroskoplarning yangi tiplari yaratildi va ular yorug’lik dastasidan ishlaydigan mikroskoplardan bir necha ming marta aniqroq natijalar olish imkoniyatini yaratdi.
Elektron mikroskoplarning ajrata olish qobiliyati 2-3 engestremga tengdir. Ba’zi hollarda alohida olingan og’ir atomlarning ta’sirini olish imkonini beradi.
Elektron mikroskoplarni 3 ta guruhga ajratish mumkin:
-yuqori ajratib olish xususiyatiga ega bo’lgan elektron mikroskoplar
-sodda tuzilishga ega, lekin yuqori aniqlikni atom kuchaytirgichli elektron mikroskoplar
-yuqori tezlatuvchi kuchlanishli tonnel elektron mikroskoplar.
3. xulosalar.
1. Materiallar xossalari o’zgarishini o’rganadigan fan sohasi – materialshunoslik deb ataladi.
2. Atom va molekulalarni joylashtirish yo’li bilan ma’lum bir maxsulotni ishlab chiqarish nanotexnologiya deb ataladi.