Narzulla Jo„rayev O„zbekiston tarixi

Beshinchi fikr.
Ming afsuski, biz boshimizdan o„tkazgan mustabid tuzum tufayli 
shunday bir ahvolga tushib qolgan edikki, ulug„ ajdodimizning tarixi va faoliyatini, 
bashariyat rivojiga qo„shgan hissasini bugungi kunda xorijda – AQSH, Germaniya, 
Fransiya, Buyuk Britaniyada, Hindiston, Turkiya, Eron, Pokiston va boshqa mamla-
katlarda bizning o„zimizdan ko„ra ko„proq bilishadi. Bizlar – ya‟ni Amir Temurning 
Vatani bo„lmish shu zaminda o„sgan odamlar uning faoliyatini juda oz bilamiz. 
Aytinglar, aziz do„stlar, bundan ham ortiqroq adolatsizlik, noinsoflik bo„lishi 
mumkinmi?! 
Bu holat bizning mustamlaka zulmida yashaganimizning isboti, bizni buyuk 
tariximizdan butunlay judo qilishga bo„lgan intilishlarning oqibati emasmi? 
Bugun dunyoning qariyb 50 mamlakatida temurshunos olimlar faoliyat 
ko„rsatmoqda. Temur va temuriylar davri haqida ko„plab kitoblar nashr etilmoqda. 
Dunyo ilmiy jamoatchiligining Amir Temur shaxsiga bo„lgan yuksak e‟tiborini 
hisobga olib, YuNESKO tashkilotining bugungi mo„tabar sanaga bevosita homiylik 
qilayotgani ham, bizning fikrimizcha, g„oyat adolatli bir ish bo„ldi. 
O„tgan olti yuz yil mobaynida Amir Temurga bag„ishlab yaratilgan jiddiy asarlar 
soni Yevropa tillarida 500 dan ziyod, Sharq tillarida esa 900 ga yaqinni tashkil etadi. 

---

459 
Buyuk bobomizga bo„lgan bu qadar yuksak e‟tiqod va ehtiromingiz uchun men 
mana shu minbardan turib sizlarga va sizlar orqali Amir Temurga izzat-ikrom 
ko„rsatgan barcha insonlarga, sizlardan oldin yillar davomida, asrlar mobaynida 
bizning ulug„ ajdodimizning merosini xolisona o„rgangan va uning nomini 
abadiylashtirgan fidoyi olimlarga, ilmiy dargohlarga yana bir bor tashakkur 
bildiraman. 
Bu olijanob ishga xorijdagi tarixchilarni hech kim da‟vat etgan emas. Bu ishlar 
ular uchun katta boylik va nufuz orttirish manbayi ham bo„lmagan. Ammo bu 
olimlarning ilmiy vijdoni, kerak bo„lsa, insoniy vijdoni shuni taqozo qilgan. Biz 
bunday odamlarga, mana shu zalda o„tirgan uzoq va yaqin qo„shni davlatlarning 
vakillariga har qancha tasannolar aytsak arziydi. 
Bizning bugungi asosiy vazifamiz shundan iboratki, asrlar davomida dunyoning 
turli mamlakatlarida Amir Temur merosiga bag„ishlab yirik ilmiy markazlarda 
haqiqatgo„y olimlar tomonidan yaratilgan tadqiqotlarni chuqur o„rganishimiz, 
sizlarning kitoblaringizni tarjima qilishimiz, xalqimizga, kelgusi avlodimizga tarixni 
xolis va haqqoniy o„rgatuvchi darsliklar sifatida, bizning faxr-u iftixorimiz sifatida 
taqdim qilishimiz kerak. 
Ishonchim komilki, sizlar va sizlardan oldin o„tgan temurshunos do„stlarimizning 
ilmiy jasorati, mashaqqatli mehnati bugun biz uchun eng katta boylikdir. 
Muhtaram konferensiya ishtirokchilari! 
Yana