Navoiy davlat pedagogika instituti "tabiiy fanlar" fakulteti "geografiya o

Bilimlarni 

Faollashtirish 

(10 min) 

foydalanish 

bo’yicha 

juftliklarda 

muhokama  qilish  va  savollarga  javob 

berishni 

taklif 

etadi(2,3,4,5,6- 

ilovalar).  

 

juftlikda 

muhokama 

qiladi,  savollarga  javob 

beradi.  

 

3-bosqich 

Asosiy 

(25 min) 

3.1.  Ma’ruza  matnidan  kelib  chiqqan 

holda  quyidagi  savolga  o’z  fiklarini 

berishni so’raydi: 

- 

tabiiy 

resurslardan 

samarali 

foydalanish    mexanizmini  tashkil 

etishda  nimalarga  e’tibor  berish 

kerak? 

2  kishi  bo’lib  savolni  muhokama 

qilishni tavsiya etadi. 

3.2.  «Venn»  diagrammasi  asosida 

tabiiy 

resurslarning 

asosiy 

xususiyatlarini  aniqlash  vazifalarini 

beradi(7-ilova): 

-  noan’anaviy  energiya  manbaalari 

deganda 

nimalarni 

tushunasiz? 

savoliga javob berishni taklif etadi.  

3.3.  –Yer  resurslarining  ifloslanish 

sabablarini    tushuntirib  bering? 

savoliga javob berishni so’raydi. 

3.4.  –  O’zbekistonda  yuz  berayotgan 

ekologik 

muammolarning 

yuzaga 

kelishida 

qanday 

omillar 

sabab 

bo’lmoqda?  savoliga  javob  berishni 

taklif etadi. 

 

3.1. Ma’ruza  matnidagi 

belgilarga 

e’tibor 

beradilar 

- 

Savolga 

javob 

beradilar.  

«Insert» 

jadvalini 

to’ldiradilar. 

3.2. 

Daftarlariga  

«Venna» 

diagrammasini 

chizadilar 

va 

to’ldiradilar. 

3.3. Savolni muhokama 

qiladilar 

va 

javob 

beradilar. 

 

3.4. 

Mamlakatimizda 

yuz 

berayotgan 

ekologik 

muammolarga  misollar 

keltiradilar. 

4-bosqich 

Yakuniy 

4.1.  Mavzuga  xulosa  qiladi  va  faol 

ishtirok 

etgan 

o`quvchilarni 

Eshitadilar 

 

---

59 

 

(10 min) 

rag’batlantiradi. 

4.3. Uyga topshiriq beradi.  

 

Yozib oladilar 

 

 

1-ilova 

             

Ma’ruzaning qisqacha mazmuni 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                                                    2-ilova 

Ma’ruza matni 

Kishilik 

jamiyati 

taraqqiyoti–bu 

jamiyat 

bilan 

tabiatning 

o’zaro 

aloqadorligidan iborat. Chunki inson tabiatning bir qismi sifatida shakllangan ekan, 

u o’zi uchun kerakli barcha narsalarni tabiatdan oladi. Shu sababli jamiyat tabiatga 

o’z ta’sirini ko’rsatadi. Lekin u hech qachon tabiatdan uzilib ketmaydi va hamisha 

uning  bag’rida  yashaydi.  Insonning  mehnat  faoliyati  uning  tabiatga  bo’lgan 

munosabati  asosida  yotadi.  Mehnat  nafaqat  insonni  tabiatdan  ajralib  turishni 

ta’minlaydi,  balki  uni  tabiat  bilan  birga  uyg`unlashtiradi.  Insoniyat  jamiyatining 

dastlabki  davrlarida  inson  hayvonlarni  tutib  yegan,  ayrim  o’simliklarni 

madaniylashtirgan,  hayvonlarni  xonakilashtirgan.  Olovning  kashf  qilinishi 

insonning  tabiatga  ta’sirida  yangi  davr  ochdi.  Natijada  inson  keng  maydonlarda