Navoiy davlat pedagogika instituti "tabiiy fanlar" fakulteti "geografiya o

innоvаtsiоn  tехnоlоgiyalаr yordаmidа 

tа’lim sаmаrаdоrligini  оshirish yo’llаri……………………………..…49-55 

 

2.3. Jahon tabiiy resurslari mavzuni  o`qitish  texnologiyasi…………..55-62 

Xulosa………………………………………………………………………63-64 

Adabiyotlar ro`yxati………………………………………………………66-70 

Ilova………………………………………………………………………..66-72 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

4 

 

Kirish 

Geografiya -  insoniyat yashovchi sayyora ya’ni Yer haqidagi to’liq tasavvur  

hosil qilish  uchun  ma’lumot berishga qaratilgan  yagona o’quv  fanidir. Geografiya 

ta’limi Yer kurrasida ro’y beruvchi tabiiy va ijtimoiy – iqtisodiy jarayonlar hamda 

hodisalarni  o’rgatadi.  Shunga  ko’ra  geografiya  umumiy  o’rta  ta’limda  ikki  yirik 

tarmoqqa tabiiy geografiya va ijtimoiy – iqtisodiy geografiyaga bo’lib o’rganiladi. 

Dunyo davlatlari va turli regionlardagi jamiyat va tabiatni o’zaro bog’liqligi, 

geografik jarayon va hodisalar haqidagi bilim va tushunchalar bilan qurollantiradi. 

bu esa Yer kurrasining tabiiy manzarasi, tabiatdan oqilona foydalanish, atrof muhit 

holatini  yaxshilash  vositalari  va  usullari  haqida  mantiqiy  fikrlashga  o’rgatadi. 

Demak,  geografiya  ta’limi  yer  sharining  tabiiy  manzarasi  aniq  regionlarda  ishlab 

chiqarish samaradorligini oshirish, aholi turmish darajasini ko’tarish, atrof – muhit 

holatini  yaxshilash  vositalari  va  usullari  haqida  mantiqiy  fikrlashga  o’rgatiladi. 

Binobarin  geografiya  ta’limi  o’quvchilarda  umuminsoniy  madaniyatning  tarkibiy 

qismi  bo’lgan  geografik  madaniyatni  tarbiyalaydi.  Geografiya  ta’limida  dunyoni 

yaxlit  idrok  etishni  geografik  qamrovda  mushohada  etishni  o’quvchilar 

o’rganadilarki, bu geografik madaniyatning mazmunini tashkil etadi. 

Anashu  vazifalarni  amalga  oshirishda  geografiyaning  turli  kurslarda 

o’qitiladigan  murakkab  mavzularni o’rganish, to’la  o’zlashtirish  uchun  geografiya 

o’qituvchisi  avvalo  shu  mavzuning  mazmunini  bilishi,  uni  pedagogik 

texnologiyalarni  qo’llab  o’quvchiga  idrok  ettirishi  lozim.  Har  bir  shaxs  tabiat  va 

jamiyat bilan munosabatlarning eng oqil me’yorlariga amal qilishni, buning muhim 

sharti va  ularga kompleks yondoshish zarurligini anglamog’i  zarurdir.  

       O’zbekiston  Respublikasining  mustaqillikka  erishuvi,  bozor  iqtisodiyotiga 

asta-sekin  bosqichma-bosqich  o’tishimiz,  ko’p  ukladli  mulk  shakllarining  paydo 

bo’lishi  jamiyatimizda  ro’y  berayotgan  ijtimoiy-siyosiy  o’zgarishlar  va  fan 

texnikaning  jadallik  bilan  rivojlanishi  ta’lim  mazmuniga,  maktab  hayotiga, 

qolaversa,  dars  mohiyatiga  va  mazmunining  takomillashuviga,  obyektiv  omil 

vazifasini  bajaradi.  Respublikamizda  ta’lim  sohaida  chuqur  islohatlarning 

---

5 

 

o’tkazilayotganligi,  xorij  ta’lim  tizimidagi  ijobiy  o’zgarishlar  jahon  ta’lim 

tizimidagi  ijobiy  o’zgarishlar  jahon  ta’lim  standartlariga  yaqinlashishga  intilish, 

darslik va o’quv dasturlari yangi dasturlarni yaratish darsni ixcham va qiziqarliroq 

shaklda  tashkil  etishimiz  uchun  zamin  bo’ldi.  Geografiya  ta’limida  geografik 

qobiqda  ro’y  beradigan  tabiiy  hodisa  va  talofatli  jarayonlarni  o’rganishda 

ta’limning interfaol usullarini maktab amaliyotida qo’llash, o’quvchi har bir tabiiy 

jarayon va hodisalarni shunchaki o’rganib qolmasdan, balki multimedia darslaridan 

foydalanib uning kelib chiqish sabab va oqibatlarini aniqlashtirishimiz zarurdir.  

            Mavzuning 

dolzarbligi. 

O`zbеkiston 

Rеspublikasida 

amalga 

oshirilayotgan “Ta'lim to`g`risida” gi qonun va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” 

da ko`rsatilgan sohalarni amalga oshirib borib, jamiyatimizning kеlajagi uchun har 

tomonlama  yеtuk  mutaxassis  kadrlar  tayyorlashning  mohiyati,  zamonaviy  fan  va 

tеxnikaning  rivojlanish  talablariga  mos  barkamol  avlodni  tarbiyalash  masalalari 

izchillik  bilan  tahlil  etilgan.  Dasturda  ko`rsatilgan  dolzarb  vazifalar  va  ularni 

amalga  oshirish  chora-tadbirlari  jamiyat  taraqqiyotini  har  tomonlama  yеtuk 

kadrlarsiz,  ayniqsa  o`qituvchilarsiz  tasavvur  etish  qiyin.Malakaviy  pеdagogik 

mutaxassislar  tayyorlash  esa  ko`p  jihatdan  ularning  mеtodik  tayyorgarligiga 

bog`liqdir.  Ayniqsa  hozirgi  axborot  tеxnologiyalariga  tayangan  holda  gеografik 

hodisa,  voqеalarni  hamda  iqtisodiy  gеografik  tushuntirishlarni  o`quvchilar, 

talabalar  ongiga  yеtkazish  va  shakllantirish  har  bir  mutaxassis  o`quvchilardan 

yuqori  ma'suliyat  talab  qiladi.Bu  vazifalarni  bajarishda  gеografik  ta'lim  alohida 

ahamiyat kasb etadi.