|
1-BOB. Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fanining
o‘qitilish holati
1.1. Akademik litseylarda Axborot texnologiyalari fani va uning
o‘qitilish holati
Mustaqil rivojlanish yo‘lida borayotgan mamlakatimizning ta‘lim tizimiga
e‘tibori O‘zbekiston Respublikasining «Ta‘lim to‘g‘risidagi» qonunining
3-moddasida o‘z aksini topib, unda «Ta‘lim O‘zbekiston Respublikasi ijtimoiy
taraqqiyoti sohasida ustuvor deb e‘lon qilinadi»- deb ko‘rsatib berilgan.
«Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi»ning maqsadi- ta‘lim sohasini tubdan
isloh qilish, uni o‘tmishdan qolgan mafkuraviy qarashlar va sarqitlardan to‘la xalos
etish, rivojlangan demokratik davlatlar darajasiga ko‘tarish, yuksak ma‘naviy
axloqiy talablarga javob beruvchi yuqori malakali kadrlar tayyorlash milliy
tizimini yaratishdan iborat.
Milliy dasturda belgilanishicha, ―Uzluksiz ta‘lim - malakali raqobatbardosh
kadrlar tayyorlashning asosi bo‘lib, ta‘limning barcha turlarini, davlat ta‘lim
standartlarini, kadrlar tayyorlash tizimi tuzilmasini va uning faoliyat ko‘rsatish
muhitini o‘z ichiga oladi‖.
Mamlakatimizdagi ta‘lim tizimining har bir bosqichida fanlarni o‘qitishda
ularning uzluksizligi va uzviyligini ta‘minlash kerak bo‘ladi. Shu maqsadda barcha
ta‘lim bosqichlarida Axborot texnologiyalari fanini mazmunini yaratish va ularni
o‘rganish masalalariga alohida e‘tibor qaratilgan. Axborot texnologiyalari fani
informatika fanining uzviy davomiyligini biz davlat ta‘lim standartiga muvofiq
Axborot texnologiyalari maqsad va vazifalarini har bir ta‘lim bosqichida
quyidagilardan iborat deb hisobladik:
- maktabgacha tarbiya va boshlang‘ich ta‘lim bosqichlarida axborot
texnologiyalarining elementlari sifatida - kompyuter, disk, xotira, axborot, o‘yinli
texnologiyalarni kompyuter o‘yinlari yordamida bolalar ongiga singdirish;
- umumiy o‘rta ta‘lim bosqichida «Informatika» fanini o‘qitish orqali ta‘lim
oluvchilarning axborot texnologiyalari fanining elementlaridan savodxonlikni
8
ta‘minlash va davlat ta‘lim standartlari bo‘yicha belgilangan malaka, ko‘nikmalar
hosil qilish, keyingi ta‘lim bosqichiga o‘tuvchi yoshlarni fundamental (asosiy)
tushunchalarini boyitish;
- o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi bosqichida– «Axborot texnologiyalari»
fanini o‘qitish orqali ta‘lim olayotgan yoshlarga fanning amaliy jihatlariga ko‘proq
ahamiyat berilishi va kompyuterning ofis dasturlariga asoslanib o‘qitish jarayonini
tashkil etish;
- oliy ta‘limning tayanch bosqichi (bakalavriat)da ta‘lim yo‘nalishlari
bo‘yicha – «Kasbiy faoliyatda zamonaviy axborot texnologiyalari»dan fanining
nazariy va ilmiy asoslarini o‘rganish;
- oliy ta‘limning yuqori bosqichi (magistratura)da ta‘lim yo‘nalishlari
bo‘yicha- «Kasbiy faoliyat doirasining tizimli tahlili metodologiyasi va eng yangi
axborot texnologiyalari»dan fanning nazariy va ilmiy asoslarini o‘rganish;
- malaka oshirish va undan keyingi bosqichlarda «Axborot texnologiyalari
va dasturiy ta‘minotning eng yangi dasturiy vositalarning qiyosiy kursi»ga e‘tibor
berish, fanga kirib kelayotgan yangiliklar va o‘zgarishlarga ilmiy yondashuv bilan
qarash lozim deb hisoblaymiz.
Uzluksiz ta‘limda bunday uzviylik, asosan, fanning davlat ta‘lim standartlari
majmui, namunaviy o‘quv rejalari va dasturlari, o‘quv-metodik adabiyotlar ishlab
chiqishga asos bo‘la oladi. Akademik lirsey ta‘limida «Axborot texnologiyalari»
fani umumta‘lim fani sifatida qaralib, uni va boshqa fanlarning davlat ta‘lim
standarti qabul qilindi. Har bir fanning dasturlari va ularga qo‘yilagan talablar
Davlat ta‘lim standarti (DTS)da va dasturlarning mazmunida ko‘rsatib berilgan.
Axborot texnologiyalari o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi bosqichida
umumta‘lim fani sifatida o‘qitilar ekan, o‘quv muassasasi yetarli darajada moddiy-
texnika bazasi va zamon talablariga javob beradigan kompyuterlar bilan
jihozlangan bo‘lishi lozim. Bu haqda «Ta‘lim to‘g‘risidagi» qonunda, «Kadrlar
tayyorlash Milliy dasturi»da ta‘kidlab o‘tilgan.[2]
9
«O‘zbekistonning iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda yuqori darajada erishishi,
jahon iqtisodiy tizimida to‘laqonli sheriklik o‘rnini egallay olishi inson
faoliyatining barcha jabhalarida zamonaviy axborot texnologiyalaridan yuqori
darajada foydalanishning ko‘lami qanday bo‘lishga bog‘liq...» Shunday ekan o‘rta
maxsus, kasb-hunar ta‘limi muassasalari bitiruvchilariga umumta‘lim fanlarga
qo‘yilgan umumiy talablarda kasb-hunar ta‘limi bitiruvchilari kompyuter va
boshqa telekommunikasiya vositalaridan foydalana olishlari, zamonaviy axborot
vositalari bilan ishlashning amaliy ko‘nikmalarini mustahkam egallashlari nazarga
tutilgan.
Zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish ijtimoiy va iqtisodiy,
ma‘naviy, umuman barcha sohalarga kirib borayotganligi uchun kasb-hunar
kollejlarining barcha mutaxassisliklariga «Axborot texnologiyalari» fani
umumta‘lim fani sifatida o‘qitilmoqda. Bu fan asosan, kasb-hunar kollejlarining
2-kurs talabalariga o‘qitilib, talabalarga fan bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi
Oliy va O‘rta maxsus ta‘lim vazirligi tomonidan Davlat ta‘lim standartlariga ko‘ra
barcha mutaxassisliklarda umumta‘lim fani sifatida 40 soatga mo‘ljallangan talab
ishlab chiqilgan. Bu fan «informatika»ning uzviy davomi sifatida o‘rganilib,
fanning asosiy negizini kompyuter texnologiyalari tashkil etadi va uning texnik
ta‘minotini ta‘minlaydi.
10
Do'stlaringiz bilan baham: | 
