Норбўтаев Хўшбоқ Бобоназаровичнинг

Норбўтаев Хўшбоқ Бобоназаровичнинг 13.00.02-Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (биология) ихтисослиги бўйича “Мактаб ўқувчиларида экологик тафаккурни табиий фанлараро синхрон ва асинхрон алоқадорликда ривожлантириш методикаси (биология, кимё, физика ўқув фанлари мисолида)” мавзусидаги педагогика фанлари доктори (DSc) илмий даражасини олиш учунтайёрлаган диссертация иши натижаларининг амалиётга жорий этилганлиги тўғрисида


МАЪЛУМОТНОМА

Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги томонидан Термиз давлат университети тадқиқотчиси Норбўтаев Хўшбоқ Бобоназаровичнинг “Мактаб ўқувчиларида экологик тафаккурни табиий фанлараро синхрон ва асинхрон алоқадорликда ривожлантириш методикаси (биология, кимё, физика ўқув фанлари мисолида)” мавзусидаги педагогика фанлари доктори (DSc) илмий даражасини олиш учун тайёрлаган диссертация иши натижаларининг Сурхондарё вилояти Термиз шаҳридаги 11-,13-; Шеробод туманидаги 1-; Қизириқ туманидаги 20-,28-; Бухоро вилояти Бухоро шаҳридаги 13-,40-; Бухоро туманидаги 25-; Жиззах вилояти Жиззах шаҳридаги 4-,18 -; Ш. Рашидов туманидаги 13-; Хоразм вилояти Боғот туманидаги 3-; Урганч шаҳридаги 26-,29-; Самарқанд вилояти Самарқанд шаҳридаги 14-; Иштихон туманидаги 51-; Фарғона вилояти Риштон туманидаги 1-; Қўқон шаҳридаги 33-; Қорақалпоғистон Республикасининг Беруний туманидаги 65-ихтисослаштирилган давлат ҳамда Нукус шаҳридаги 36-умумтаълим мактаблари ўқувчиларига дарс ва дарсдан ташқари машғулотларда амалиётга татбиқ этилганлиги тўғрисида далолатномалар мавжудлиги аниқланди.

Таълим жараёнида фанлараро алоқадорликни самарали амалга оширишда ўқувчиларни янги ўқув материалларини қабул қилишга тайёрлаш, дидактик ёндашувлар, муаммоли вазиятларни яратиш каби ўқув материаллари,“Мактаб ўқувчиларида экологик тафаккурни табиий фанлараро синхрон ва асинхрон алоқадорликда ривожлантириш методикаси (биология, кимё, физика ўқув фанлари мисолида)” номли монография, “Биологияни табиий фанлараро синхрон - асинхрон боғлаб ўқитишда ўқувчи экологик тафаккурини ривожлантириш шакл ва методларини такомиллаштириш” номли ўқув қўлланма, “Фанлараро экологик тарбия” номли услубий қўлланма материалларидан дарс ва дарсдан ташқари машғулотларда фойдаланилган;
умумтаълим мактабларида биологияни табиий фанлар билан синхрон ва асинхрон боғлаб ўқитишнинг модернизациялашган, интеграциялашган тизими яратилган;
ўқувчилар экологик тафаккурини PIRLS, яъни матнни ўқиш ва тушуниш даражасини аниқловчи халқаро тадқиқотга асосан, биологияни табиий фанлар билан синхрон ва асинхрон боғлаб ўқитишда медитация методларига устуворлик бериш асосида ривожлантирилган;
умумтаълим мактабларида биологияни табиий фанлар билан синхрон ва асинхрон боғлаб ўқитиш жараёнининг методик - дидактик тузилмаси (ташкилий, мақсадга йўналтирилган, мантиқий - тузилмали, диагностик-натижавий) Moodle-Web муҳитининг синхрон ва асинхрон имкониятига асосланган табиий фанларни интеграциялаш асосида такомиллаштирилган;
биологияни табиий фанлар билан синхрон ва асинхрон боғлаб ўқитишда ўқувчилар иқтидори, қобилияти, лаёқати, қизиқишларини аниқлашга йўналтирилган методик тизими интерактив дастурий воситалар (интерактив ресурслар, кроссвордлар, интеллектуал ўйинлар)дан фойдаланиш имкониятларини тизимлаштириш асосида такомиллаш -тирилган;
ўқувчиларнинг касбларга қизиқиш кўникмаларини халқаро PISA баҳолашнинг диагностик аппарати дастурий воситаларидан фойдаланишдаги тушунтириши, тарғиб - ташвиқ қилиши, мотивацияли, когнитив, технологик, креатив мезонлар устуворлигига қурилган механизим асосида ривожлантирилган;
шахсга йўналтирилган ёндашув асосида ўқувчиларда интегратив дастурий воситалардан фойдаланиш компетентлигини ривожлантиришнинг мақсад, мазмун, технологик ва рефлексив - баҳолаш компонентларига оид методик таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
Тадқиқот натижаларининг амалий аҳамияти олинган натижалардан фойдаланиш имконияти, биологияни фанлараро ўқитишда ўқувчилар экологик тафаккурини ривожлантириш табиий фанлар бўйича аввал ўзлаштирган билим, кўникма, малака ва компетенцияларини янги вазиятларда қўллаши орқали ўқув материалини онгли ўзлаштиришга эришишга хизмат қилади.
Вазир ўринбосари У. Бегимқулов