Notiqlik turlari va nutq madaniyati. Reja

Harbiy-vatanparvarlik nutqi – notiqlik sanatida qadimdan mavjud bo‘lgan nutq ko‘rinishlaridan. O‘zining jangovor ruhi, siyosiy keskin xarakteri bilan ajralib turadi. Amir Temur, Petr II, A.Suvorov, M.Kutuzov kabi zabardast harbiylar va so‘z san’ati namoyandalarining notiqlik faoliyati e’tiborga sazovor.

Tashviqotchi nutqi – nutqning bu ko‘rinishi o‘zining sodda, oddiy suhbatga yaqin, har bir auditoriyaning sharoiti va talabiga mosligi bilan xarakterlanadi. Mavzu turlicha, suhbat o‘tkazish ham turli usullarda o‘tkazilishi mumkin.

Ilmiy-ommabop nutqlar muayyan talablarga javob berishi, ya’ni har bir ma’ruza ilmiy asosga va g‘oyaviy yo‘nalishga ega bo‘lishi, aniq dalil va hujjatlarga asoslanishi masalani tarixiy jarayonga bog‘liq holda yoritishi, qiziqarli va ixcham bo‘lishi shart. II. AKADEMIK NOTIQLIK Akademik notiqlik o‘zining akademizmi, ya’ni ilmiyligi bilan, yuksak talabchanligi bilan xarakterlanadi. Akademik notiqlikning eng muhim xususiyati ilmiy dalillarning kuchliligi va uning muayyan fan tarmog‘ining mohiyatini yechishga bag‘ishlanganligidir. Biror fanga xos bo‘tgan barcha asos va qonuniyatlar to‘la ilmiy tarzda yoritib beriladi. U bir necha ko‘rinishga ega: 1.O‘quv yurtlari ma’ruzalari o‘z aniqligi, ilmiy muntazamligi, faktlarga asoslanganligi va muayyan predmet qonuniyatlarini yoritib berishga bag‘ishlanganligi bilan xarakterlanadi. 2.Ilmiy ma’ruza – muayyan sohada qilinayotgan ishlar, ilmiy tajribalar haqidagi xulosalar yoki qilinajak ishlar haqidagi rejalar: dastlabki tug‘ilgan g‘oyalar, gipotezalar bayonidan iborat. Ilmiy ma’ruza tinglovchilar auditoriyasi tor bo‘ladi. Ilmiy ma’ruza - siyosiy sharhga monand bo‘lib, agar siyosiy sharhda e’tibor siyosiy-ijtimoiy hodisalarga jalb etilsa, ilmiy ma’ruzada e’tibor muayyan ilmiy yutuqlarga, ixtirolar bayoni hamda xulosasiga qaratiladi.

3.Ilmiy axborot – akademik notiqtikning bu ko‘rinishi avval qilinayotgan ishlar haqida muayyan darajadagi mutaxassis, javobgar va rahbar shaxslarni xabardor qilishni ko‘zda tutadi.