Nutqi tо‗liq rivojlanmagan bolalar idrokining psixologik rivojlanish mazmuni

5. “Tuzatish
”.
Logoped qog‗ozga ba‘zi harflarni tushirib qoldirgan va harflarni 
o‗rnini almashtirilgan bir nechta gap yozadi. O‗quvchi bu matnni bir marta o‗qish 
davomida xatolarni rangli qalam bilan to‗g‗irlash kerak. So‗ng u varaqni ikkinchi 
o‗quvchi olib, qoldirib ketgan xatolarni boshqa rangdagi qalam bilan to‗g‗irlaydi. Bu 
musobaqani juft bo‗lib o‗tkazish ham mumkin. 
6.“Barmoqlar
”.
Qatnashuvchilar o‗rindig‗larida doira hosil qilib o‗tiradilar. 
Qo‗llarini tizzalariga qo‗yib bir-biriga chalishtirib bosh barmoqlarini erkin 

---

38 
qoldiradilar. ―Boshlang‖ ishorasi bilan bosh barmoqlarini bir-b iri atrofida sekin-asta 
ma‘lum tezlikda va bir yo‗nalishda aylantira boshlaydilar. Bosh barmoqlari bir-biriga 
tegib ketmasligi muxim. Shu harakatda diqqatni jamlanadi. ―To‗xta‖ ishorasi bilan 
to‗xtatiladi. 
Mashqning davomiyligi 5-15 minut, ba‘zan qatnashuvchilar o‗zlarini g‗alati xis 
qiladilar: barmoqlari ko‗payib yoki kamayib qolgandek, harakat yo‗nalishi 
o‗zgargandek. 
Kimdir o‗zini kuchli bezovta xis qiladi. Bu qiyinchiliklar diqqat ob‘ektining 
odatdagidek bo‗lmaganligidan kelib chiqadi.
7. “Selektor
”
mashqni bajarish uchun qatnashchilardan bir kishi ―qabul 
qiluvchi‖ etib tayinlanadi. Qolganlar ya‘ni ―uzatuvchilar‖ning har biri turli sonlardan 
boshlab, turli yoo‗nalishlarda ovoz chiqarib sanaydilar. ―Qabul qiluvchi‖ esa qo‗lida 
tayyoqqa tutib, jimgina eshitadi. U har bir ―uzatuvchiga‖ navbatma-navbat 
to‗g‗rilanib eshitilishi kerak. Agar u qaysidir ―uzatuvchi‖ni eshitish qiyin bo‗lsa 
qo‗lidagi tayyoq bilan balandroq ―ishora‖sini beradi. Agar eshitish oson bo‗lsa, 
tovushni pasaytirish mumkin. ―Qabul qiluvchi‖ ma‘lum muddat ishlagandan so‗ng 
tayyoqchasini boshqa qatnashchiga beradi va o‗zi ―o‗zgartiruvchi‖ga aylanadi. O‗yin 
davomida tayyoqcha hamma qatnashchilarni aylanib chiqadi.