O. Yusupova

Tayanch so„z va iboralar: 
Bilish, falsafa, mantiq, 
adabiyot, lingvopoetika, tarix, etnografiya, etnolingvistika,
sotsiologiya, 
sotsiolingvistika.psixologiya, 
psixolingvistika, 
biologiya, nutq tovushi, akustik, artikulyasion, funksional,
 
nutq apparati nevralogiya, neyrolingvistika. 
Tilshunoslik 
va 
ijtimoiy 
fanlar 
munosabati. 
Tilshunoslik mustaqil fan sohasi sifatida XIX asrdagina ajralib 
chiqdi. Lekin uning falsafa, psixologiya, mantiq, tarix, adabiyot
fanlari bilan uzviy aloqadorligi saqlanib qoldi.
 
1.Tilshunoslikning falsafa fani bilan bog„liqligi. 
Falsafa 
insonning o‗z mohiyatini anglashi, borliqning turli sohalariga 
oid hodisa va voqealar haqida ularning tub mohiyatini 
ifodalaydigan umumiy xulosalar chiqarishi demakdir. Falsafiy 
tafakkur olamdagi narsa va hodisalarni fikrda umumlashtirib, 
o‗zaro bog‘liqlikda va rivojlanishda o‗rganish, ularning 
mohiyatini chuqurroq va to‗laroq bilishdir. Falsafaning 
markazida borliq va uni bilish muammosi yotadi. Til ham 
borliqdagi kishilarning aloqa vositasi sifatida inson bilimiga 
beriladi. Shunday ekan, har qanday fan, jumladan, tilshunoslik 

---

13 
ham falsafa bilan uzviy bog‘lanadi. Barcha fanlar kabi 
tilshunoslik uchun ham u yoki bu falsafiy yo‗nalish tadqiqot 
metodologiyasi bo‗lib xizmat qiladi. Bundan tashqari, 
tilshunoslik turli xil muammolarni obyektiv hal qilishda, ya‘ni 
umumiylik-xususiylik, 
mohiyat-hodisa, 
imkoniyat-voqelik 
dialektikasini hisobga olishda, obyektning ziddiyatli tabiatini 
ko‗rsatishda, obyektning sistemaviy xususiyatini yoritishda,
shakl va mazmun dialektikasini e‘tiborga olish, ularning o‗zaro 
munosabatini yoritishda, teng qimmatli elementlar o‗rtasida va 
turli qimmatli birliklar (butun bilan bo‗lak, tur bilan jins) 
o‗rtasidagi munosabat turlarini yoritishda falsafaga tayanib ish 
ko‗radi.