O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


  Qarang:  Древнекитайская  философия.  В  двух  томах.  Том  1.  М .,  1972



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1  Qarang:  Древнекитайская  философия.  В  двух  томах.  Том  1.  М .,  1972, 

148,  150,  159-betlar.

2  Законы  ману.  М .,  1960,  22—23-betlar.

3  Шуцкий  Ю .К   Китайская  книга  перемен.  М .,  1966;  Быков  Ф.  Зарождение 

политической  и  философской  мысли  в  Китае.  М .,  1966.

4  Степанянц  М .Т.  Восточная  философия.  М .,  1997.

5  Древнекитайская  философия.  В  двух  томах.  Том  1.  М .,  1972,  125-bet.

18



Daosizm  ta ’limotiga  muvofiq,  insonning  insoniyligi  ishonch, 

umid  prinsipiga  rioya  qilishiga  qarab  belgilanadi.  Umidga  esa  is- 

takni,  orzuni  cheklash  vositasi  yordamida  erishiladi.  Istak,  or- 

zuni  cheklay  olmaslik  insonda  xudbinlik,  ichiqoralik  kabi  illat- 

laming  paydo  bo ‘lishiga  turtki  beradi.  Kishilaming  xudbinligi 

nafaqat  odamni,  hatto  olam ni  ham   deformatsiyaga  giriftor  qi- 

ladi.  Bunday  holat  olamning  asosi  bo ‘lgan  daoning  garmonik 

tabiatiga,  ya’ni  «Har  bir  kishi  ham m a  narsa  uchun»  qoidasiga 

mos  tushmaydi.

Daosizm  ta ’limotida  har  tomonlam a  garmonik  rivojlangan  in­

son  qiyofasi  haqida  bir  talay  ajoyib  fikrlar  bayon  etilgan.  Ushbu 

ta ’limotga  ko‘ra,  garmonik  rivojlangan  inson  tabiiylikka  ko‘proq 

mayli  bor,  har  qanday  behuda  ishlar  bilan  o ‘zini  ovora  qil- 

maydigan,  har  qanday  vasvasalar  ta ’siriga  berilmaydigan  kishidir. 

U   osmonga  qiyoslanadi.  Bunday  kishilar  o ‘zining  osmon  daosi 

bilan  uzviy  aloqador  ekanligini  his  qilib  turadi.  Chunki  inson 

kosmos  bilan  bog‘liq  bo'lib,  o ‘ziga  xos  mikrokosmosdir.

Daosizm  ta ’limotiga  ko‘ra,  insonning  baxt-iqboli,  farovon 

turm ushi  hukm dor  (im perator)  faoliyati  bilan  bog‘liq.  Hukm- 

dor  fuqarolarning  orzu-istaklarini  ezgulik  tomon  boshqarishi  lozim. 

Shuning  uchun  ham   hukm dor  faoliyatining  asosida  xalq  daosi 

bilan  osmon  daosining  aralashuvi  yotmog‘i  darkor.  Osmon  daosi 

tabiat  qo‘ynida  yashovchi  oddiy  odam lam ing  ideal  jamiyatini 

bunyod  etishga  harakat  qiladi.  D onishm and  im perator  osmon 

daosi  muddaosini,  ya’ni  ideal  jam iyat  qurish  istagini  turli 

am aldorlar  yordamida  bajaradi.  0 ‘sha  am aldorlar  ideal  jamiyat 

qurish  jarayonida  vujudga  kelgan  turli  nifoqlami  oqilona  bartaraf 

etmoqlari  lozim.  Shunday  qilib,  daosizm  ta ’limotida  ijtimoiy 

ideal,  har  tom onlam a  rivojlangan  inson  osmon  daosi  siymosida 

namoyon  bo‘ladi.

Qadimgi  Xitoy  falsafasida  inson  to ‘g‘risidagi  fikr-mulohaza- 

lar  Konfutsiy  ta ’limotida  yanada  yangi  bosqichga  ko'tarildi1. 

Konfutsiy  o ‘zidan  meros  qilib  hech  qanday  asar  qoldirgani 

yo‘q.  U   o ‘zining  falsafly  qarashlarini  og'zaki  bayon  qilgan.




Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish