O’quv adabiyoti

Rentgenoanatomiyasi. To’g’ri proektsiyadagi rentgenogrammada o’mrov III-IV qovurg’alar sohasida gorizontal joylashgan quyuq soya beradi. O’mrovning yuqori chekkasi tekis, pastki chekkasida uning ikkala uchi yaqinida g’adir-budirliklar ko’rinadi.
Kurak suyagi
Kurak (scapula) uchburchak shaklidagi yassi suyak (13-rasm). U ko’krak qafasining orqa lateral tomonida II-VII qovurg’alar sohasida joylashgan. Uning uchta burchagi: yuqorigi burchak (angulus superior), tashqi burchak (angulus lateralis) va ostki burchak (angulus inferior) tafovut qilinadi. Shunga mos ravishda uchta qirrasi: ichki qirra (margo medialis) umurtqa pog’onasiga qaragan, tachqi qirra (margo lateralis)

13-rasm. Kurak suyagi.
1-angulus superior;
2-angulus lateralis;
3-angulus inferior;
4-spina scapulaе;
5-processus corocoideus;
6-acromion;
7-cavitas glenoidalis;
8-fossa infraspinata;
9-margo lateralis;
10-margo medialis;
11-fossa supraspinata.

tashqariga qaragan, yuqorigi qirra (margo superior) tafovut qilinadi. Kurakning orqa yuzasi (facies dorsalis) qavariq. Uni orqaga qarab chiqqan kurak qirrasi (spina scapulae) ikki: qirra usti chuqurchasi (fossa supraspinata) va qirra osti chuqurchasiga (fossa infraspinata) ajratadi.

Ularda shu nomdagi mushaklar yotadi. Kurak qirrasi tashqi burchak tomonga ko’tarilib borib kengayadi va akromionni (acromion) hosil qiladi. Uning uchida o’mrov suyagi bilan birikadigan bo’g’im yuzasi (facies articularis acromialis) bor. Kurakning oldingi qovurg'a yuzasi (facies costalis) biroz bukilgan kurak osti chuqurchasini (fossa subscapularis) hosil qiladi. Unda shu nomdagi mushak yotadi. Kurakning tashqi burchagi yo’g’onlashib elka suyagi boshchasi bilan birlashadigan bo’g’im chuqurchasini (cavitas glenoidalis) hosil qiladi. Uning yuqori tomonida bo’g’im usti bo’rtig’i (tuberculum supraglenoidale) bo’lib, undan yelka ikki boshli mushagining uzun boshi payi boshlanadi. Bo’g’im chuqurchasi ostidagi bo’g’im osti bo’rtig’idan (tuberculum infraglenoidale) yelka uch boshli mushagining uzun boshi boshlanadi. Bo’g’im chuqurchasidan keyin toraygan kurak bo’yni (collum scapulae) bor. Kurakning yuqori qirrasida o’ymasi (incisura scapulae) bo’lib, u