Oraliq nazorat topshiriqlari I variant 1-topshiriq

ONA TILI O‘QITISH METODIKASI FANIDAN
BT SIRTQI TA’LIM YO‘NALISHI 3-KURSLAR UCHUN 6-SEMESTR
ORALIQ NAZORAT TOPSHIRIQLARI

I VARIANT
1-TOPSHIRIQ. “Ona tili va o‘qish savodxonligi” fanidan 1- va 2-sinflarda otni o‘rganish bo‘yicha topshiriqlarni tahlil qilib, o‘z fikringizni yozing.
1-sinf. Ot so’z turkumi bilan tanishtirish.
Narsaning nomini bildirgan so‘zlarga nima? deb so‘roq beramiz.
Masalan: non, daraxt, kitob.
1-mashq. Dasturxondagi narsalarning nomini to‘g‘ri yozing.

1. Non – nima?
2. Choynak-piyolalar – nimalar?
3. Asal – nima?
4. Sariyog’ – nima?
5. Tuxumlar – nimalar?
2-sinf. Ot so’z turkumi bilan tanishtirish.
-dosh qo‘shimchasi orqali yangi so‘z yasash mumkin.
1-mashq. Sinf, qishloq, do’st, shahar, o’quvchi, Vatan, kitob, mahalla.
Berilgan qaysi so‘zlarga partadosh so‘zidagi -dosh qo‘shimchasini qo‘shish mumkin? Aniqlab yozing.
Sinf + dosh = sinfdosh
Qishloq + dosh = qishloqdosh
Vatan +dosh = Vatandosh
Mahalla + dosh = mahalladosh
Narsalarning nomini bildiruvchi so‘zlarga nima? yoki nimalar? deb savol beramiz.
Masalan: nima? – oltin, nimalar? – boyliklar.
Shaxsni bildirgan so‘zlarga kim? yoki kimlar? deb so‘roq beramiz.
Masalan: kim? – bola; kimlar? – bolalar.
2 -mashq. Berilgan matndan kim? nima? kimlar? nimalar? so’rog’iga javob bo’lgan so’zlarini topib belgilang.
Qadim zamonda odamlar suv qidirib quduq qazishgan. Bir gal ana shunday quduq tubidan suv emas, qop-qora moy chiqib qolibdi. Bu g‘alati suyuqlikning nima ekanini bilmagan odamlar unga “qora moy” deb nom berishibdi. Keyinchalik, quruvchilar uni loy va toshga aralashtirsa, mustahkam qorishma yuzaga kelishini bilib olishgan. Qadimda hozirgiday elektr chiroqlari bo‘lmagani uchun ko‘chalar mash’alalar yordamida yoritilgan. Bunda ham juda yaxshi yonadigan “qora moy”dan foydalanilgan.
Darsliklardagi ot bilan tanishtirish to’g’risida o’z fikrlarim: Avvalambor, Ona tili va o’qish savodxonligi darsligi o’quvchilarni ijodiy yondashishga qaratilgan kitob deb tushundim. Oldingi darsliklarda o’quvchilar bir vaqtda matn bilan birgalikda qoida bilan ham tanishtirilgan va uzviy bo’glangan. Hozirgi yangi dasrlikda qoida mavzuga to’g’ri kelmagan deb tushundim va o’quvchilarga qo’shimcha topshiriqlar berib yoki eski darslikdagi mashqlardan foydalanib mustahkamlanish kerak deb o’yladim. Bu tajribani o’z ish faoliyatimda qo’llamoqdaman va samarasini sezyabman.