O‘zbek punktuatsiyasi va uslubiyati dars rejasi


Farqlovchi (differensial) asos



Download 0,89 Mb.
bet3/9
Sana08.06.2022
Hajmi0,89 Mb.
#644663
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
2-ma\'ruza HO\'T

Farqlovchi (differensial) asos
  • Bu tamoyilga ko‘ra tinish belgi-lari yozuv texnikasi (shakli)ni farqlash uchun qo‘llanadi. Boshqacha aytganda, tinish belgilarining yozuv shakllariga bog‘liq holda odatda-gidan farqli ishlatilishi farqlovchi tamoyil asosida yuz beradi. Ilmiy uslubda, jumla ichida so‘zlarni qisqartirishda iqtibos – sitatalarning manbaini ko‘rsatishda, havolalarda, kitob muqovalarida nashriyot nomi va nashr vaqtini ko‘rsatishda tinish belgilari mazkur tamoyilga asosan ishlatiladi. Masalan, kitob muqovasida tire
  • (Toshkent – 2011 kabi), havolalarda vergul
  • (g‘afur g‘ulom, Tanlangan asarlar, Toshkent, 1985 kabi) qo‘yiladi.

Ba'zan muallif va uning asari, matbuot nomlari qisqartirilib, unda tinish belgisidan foydalaniladi: Navoiy – N.; Oybek – O.; Abdulla Qahhor – A.Q.
Ko‘p hollarda farmon va qarorlarda tire har bir gap oldidan qo‘yilib, numerativlik vazifasini ham bajaradi, bunda ham farqlovchi tamoyilga asoslaniladi.

NUQTA VA UNING QO‘LLANISH O‘RINLARI

  • 1. Tuzilishidan qat'i nazar, tinch ohang, oxiri pasayuvchi, so‘nuvchi intonatsiya bilan aytiladigan gaplar (darak gap)ning oxiriga nuqta qo‘yi-ladi. Bunday ohang "nuqta" ohangi deb yuritiladi: Tong shabadasi g‘ir-g‘ir esa boshladi. (O.) Erta bahor. Daraxtlar uyg‘ona boshlagan. (U.)
  • 2. Orzu-istak, iltimos, maslahat ko‘rinishidagi buyruq gaplarning oxiriga nuqta qo‘yiladi: Jonajon vatan, mehring men qalbimga jo etsam. (Kamtar)
  • 3. Remarka ko‘rinishidagi gaplar oxiriga nuqta qo‘yiladi: Shohista. (asta) Hamdam aka, Hamdam (aylanib orqasiga qaraydi va Shohistani ko‘radi.). Shuningdek, davomi bor. boshi 3-sonda. tipidagi iboralarning oxiriga ham nuqta qo‘yiladi.
  • 4. Numerativlar bilan sanab ko‘rsatilgan gaplarning oxiriga ham nuqta qo‘yiladi: Jamoat ishlarida faol ishtirok etgan quyidagi talabalar mukofotga taqdim etilsin:
  • 1. Mo‘minov Abbosbek – o‘zbek filologiya yo‘nalishining 3- kurs talabasi.


    Download 0,89 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish