O’zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Kompyuter injineringi fakulteti Malumotlar bazasi xavfsizligi

RAID 0 (Чередование Striping) – ikki yoki undan ortiq bo‘lgan disklardan iborat bo‘lib, unga yozilayotgan ma’lumotlar (A_i massiv ko‘rinishida) ketma – ketlik bilan xar diskka yoziladi.

RAID 1 (Зеркалирование Mirroring), – ikkita vinchesterdan iborat bo‘lib, ikkita vinchesterga ham ma’lumot massiv ko‘rinishida yoziladi. Lekin bu holatda ma’lumotlar faqat birinchi vinchesterdan o‘qilib, ikkalasiga ham yoziladi. Buning afzalligi ma’lumotlar bir xil nusxalanib, bitta vinchester ishdan chiqqan paytda xam ikkinchi vinchestorda saqlanib qolishidir.

RAID 2 – ma’lumotlar va xatolik kodlar saqlanadigan ikkita gurux jamlamasidan iboratdir. Bunda xam ma’lumotlarni yozish RAID 0 kabi amalga oshiriladi.

RAID 3 – bir nechta disklar jamlamasidan iborat bo‘lib, unga yozilayotgan ma’lumot o‘lchami 1 baytdan bo‘lgan qismlarga ajratiladi. Ajratilgan ma’lumotlar n-1 ta (n – umumiy disklar soni) diskka yoziladi. Qolgan bittasiga esa ajratilgan qismlar haqida ma’lumot yoziladi. Buning afzalligi, bitta disk zararlanganda umumiy ma’lumotning 1 bayti zararlanadi. Bu esa ma’lumotning birdaniga yo‘qolib ketishining oldini oladi.

RAID 4 – bu xuddi RAID 3 kabi bo‘lib, bunda ma’lumotlar 1 baytdan emas, n ta diskka teng taqsimlanadi.
RAID 5 – bunda xam disklar massiv ko‘rinishida bo‘ladi. Ma’lumotlarni o‘qish va yozishda yordamchi ma’lumotlardan foydalaniladi, ya’ni yordamchi ma’lumotlar xar bir faylning qismini (massiv ko‘rinishida) qaerda joylashganligi haqidagi ma’lumotdan foydalanadi.
RAID 0+1

Afzalligi, RAID 5 tejamkorligi va yuqori darajali bo‘lganligi uchun qolganlaridan oldingi o‘rinda turadi.
RAID 0+1 usulida oldin parallel keyin ketma-ket yozadi.
RAID 1+0 esa aksincha oldin ketma-ket keyin parallel yozadi.
RAID 1+0

8.4- rasm. RAID kontrollerini apparat ko‘rinishi Topshiriq
Jadvalni to‘ldiring, kamida 3 ta firmaning RAID tizmini ishlash prinsiplarini o‘rganib, ularni taqqoslash jadvalini hosil qiling. Nazorat savollariga javob yozing.