O'zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta'lim vazirligi

- Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi kasbibo‘yicha “Mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi” fanidan

O‘QUV DASTURI


Kvalifikatsiya(lar)nomi:


O‘quv rejadagi tartib raqami: Ajratilgan soat:


Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
2.03
40


Toshkent - 2021




O‘quv dasturi Pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti aloqa va axborotlashtirish, telekommunikatsiya texnologiyalari yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv metodik birlashmasining 2021- yil 20-avgustdagi 3-sonli majlis bayoni bilan ma’qullangan.
0‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi huzuridagi Oliy va o‘rta maxsus, kasb-buwgc-ta'limi yo'nalishlari bo‘yicha o‘quv uslubiy birlashmalar faoiiyatini Muvofiqla£to$&r?6nt4^i&ashning 2021-yil 28-avgustdagi 5-son yig’ilishida ma’qullangan va Vazirlmmig 2021 -yiraQ-avgustdagi 375-son buyrug’i bilan TASDIQLANDI VA JORIY ETILDC/ DEVONXONa]


Tuzuvchilar:


D.N.Jumaeva


Navoiy shahar kasb-hunar maktabi maxsus fan o‘qituvchisi


M.G‘.Axmedova Navoiy shahar kasb-hunar maktabi maxsus fan
o‘qituvchisi


Taqrizchilar:


U.F.Sattorov


Navoiy shahar kasb-hunar maktabi direktori, filologiya fanlari nomzodi.


G‘.R.Yodgorov


Navoiy Davlat Pedagogika Instituti informatika o‘qitish metodikasi kafedrasi dotsenti, fizika- matematika fanlari nomzodi

Dastur nomi	Mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi
Ajratilgan soat	40
Mavzular soni	11
Dasturning maqsadi	Ish joylarida, shu jumladan kompyuter markaz-larida va ofislarda shaxsiy kompyuterlar va ofis uskunalari o‘rnatilgan korxonalarda sog‘lom, xavfsiz va yuqori samarali mehnat sharoitlarini yaratish
O‘zlashtirish (o‘qitish) natijalari	mehnat konunchiligi va mexnat xavfsizligi qoidalarini o‘rganish kasbiy faoliyatdagi shikastlanishlar va ularning oldini olish
Bilimlar	mehnat havfsizligi qoidalarini; mehnat qonunchiligini; mehnat gigienasi va ishlab chiqarish sanita-riyasi qoidalarini; kasbiy faoliyatda shikastlanishga sabab bo‘la-digan holatlar to‘g‘risida ma’lumotlarni; elektr havfsizligi va elektr tokidan shikastlashdan himoya qilish qoidalarini; yong‘inga qarshi himoya tizimlari; texnika xavfsizligi qoidalari
Ko‘nikmalar	-kasbiy faoliyatda mehnat xavfsizligi talablariga muvofiq ishni tashkil etish va mehnat xavfsizligini ta’minlash; -texnik tizimlar va texnologik jarayonlarda sodir bo‘ladigan xavflardan saqlanish -shaxsiy himoya vositalaridan foydalanish; -elektr tokidan yoki boshqa sababdan shikast-langanda birinchi yordam ko‘rsatish; -yong‘inni o‘chirish foydalaniladigan jihoz-larni ishlatish
O‘quv rejasiga muvofiq o‘zaro bog‘liq bo‘lgan fanning nomi	Fizika, elektrotexnika, matematika, biologiya
O‘qitishni tashkiliy shakli	N - Nazariy ta’lim; A - Amaliy ta’lim; MX - Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Dasturga qo‘yilgan talab	Majburiy
O‘qitish tili	Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi	Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash	Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

2. O‘quv dasturi mazmuni №	Mavzular nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O‘qitishning tashkiliy shakli	^mi t a t s u ^uM
1	Mehnat qonunchiligi asoslari	Mehnat qonunchiligi mavjud qonun va qoidalar majmui sifatida. Mehnat shartnomasi. Ma’muriyat va xodim-larning huquq va majburiyatlari. Mehnat intizomi.	4	N,A	2

		Ish vaqti va dam olish vaqti. Mehnat muhofazasi bo‘-yicha ishlarni tashkil etish.
2	Mehnat gigienasi, fiziologiyasi va psixologiyasining asosiy tushunchalari	Gigiena, fiziologiya va ish psixo-logiyasi asosiy tushunchalar. Ergo-nomika va ishlab chiqarish esteti-kasi.	2	N
3	Sanoat jarohatlari va kasb kasalliklari	Shikastlanishlar va kasb kasallik-larining asosiy tushunchalari. Shi-kastlanish turlari. Avariyalar tasnifi. Avariyalarni tergov qilish va qayd etish. Shikastlanish va kasb kasallik-larining sabablarini tahlil qilish usullari.	4	N, A	1
4	Ishlab chiqarish muhitining meteorologik sharoitlari	Metereologik sharoitning asosiy tushunchalari. Metereologik sharoit-larni tadqiq qilish usullari. Havo harakatining harorati, namligi va tez-ligini tartibga solish. Xona mikro-iqlim parametrlarini o‘lchash haro-rat, namlik, havo tez-ligi va issiqlik nurlanish intensivligi.	4	N, A	2
5	Shovqindan saqlanish choralari	Shovqinning insonga ta’siri va uni me’yorlashtirish. Shovqin manbalari va texnik jihozlarning shovqin xususiyatlari. Shovqindan himoya choralari.	2	N, A
6	Sanoat binolarini yoritish	Asosiy yoritish tushunchalari va qiymatlari. Yoritishning tasnifi va uni tartibga solish. Yoritishni hisoblash va nazorat qilish.	4	N, A	1
7	Ishlab chiqarish muhitining shamol- latish va havo toza- lash tizimlari	Shamollatish tizimi. Isitish tizi-mi. Havoni tozalash tizimlarini o‘rnatish va sozlash	4	N,A	2
8	Elektr tokining inson organizmiga ta’siri	Elektr tokining organizmga ta’sir etish turlari. Odam tanasining elektr qarshiligi. Elektr toki ur-ganda birinchi yordam ko‘rsatish	4	N,A	2
9	Elektr tokidan himoya choralari	Elektr toki urishining oldini olishning tashkiliy-texnik tadbirlari. Elektr qurilmalarida ish xavfsizligini ta’minlovchi texnik vositalar. Birin-chi yordam. Statik elektrdan himoya-lanish.	4	N,A	2
10	Binolarni loyihalash va qurishda yong‘inning oldini olish	Yong‘in xavfi xususiyatlari. Komp-yuter texnikasi va ofis jihozlari o‘rnatilgan bino va inshootlarga yon-g‘indan himoya qilish talablari. Shamollatish va havoni tozalash tizimlarining yong‘in xavfsizligi.	4	N,A	2
11	Yong‘indan ogohlantirish va o‘chirish usku-nalari	Yong‘inlarni o‘chirishning birlamchi vositalari. O‘t o‘chirgichlarning tur-lari. Yong‘in signalizatsiyasi. Avto-matik o‘t o‘chirish tizimlari.	4	N,A
Jami			40	N, A	14

3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib, ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:

1. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2018 yil 7 iyundagi “Har bir oila-tadbirkor» dasturini amalga oshirish to‘g‘risidagi PQ-3777-sonli Qarori.
   
2. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2018 yil 14 iyuldagi «Aholi bandligini ta’minlash borasidagi ishlarni takomillashtirish va samaradorligini oshirish chora- tadbirlari to‘g‘risida»gi PQ-3856-sonli Qarori.
   
3. 
   Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo'limizni qat'iyat bilan davom ettirib, yangi bosqichga ko'taramiz” Toshkent - “0'zbekiston”-2018y.
   
4. 
   2.Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy baxodir” Toshkent - “0'zbekiston”-2018y.
   
5. 
   Sh.Sharipov. A. Parmonov. Mehnat muhofazasi va tibbiy tayyorgarlik. Davr-nashriyot -
   

2013y.
Internet manbalari:

1. 
   https://fayllar.org/mehnat-muhofazasi-va-texnika-xavfsizligi.html
   
2. 
   https://kitobxon.com/oz/kitob/mehnat-muhofazasi-va-texnika-xavfsizligi
   
3. 
   https://hozir.org/qarshi-muhandislik-iqtisodiyot-instituti-v9.html?page=41
   
4. 
   https://lex.uz/docs/-97243
   
5. 
   https://aggregator-mlm.ru/uz/dolzhnostnye-obyazannosti-inzhenera-po-bezopasnosti-chto-
   

dolzhen/

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

BOSHLANG‘ICH PROFESSIONAL TA’LIMNING

2.