O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta`lim vazirligi andijon davlat universiteti tabiiy fanlar fakultet

Tadqiqot maqsadi. Hozirda fan va tehnikaning rivojlanishi davrida insoniyatni tabiatga va tabiiy resuruslarga salbiy ta‘siri ortib bormoqda.Insonlar turmush tarzini yaxshilash hamda o‘zlariga qulay sharoit yaratish uchun turli yangiliklar va kashfiyotlar qilinmoqda. Shunday qulayliklardan biri avtomobillardan foydalanish hisoblanadi. Hozirda avtomobillarsiz hayotimizni tasavvur qilib bo‗lmaydi. Har jihatdan qulayliklar yaratadi. Ammo buning yana bir tomoni borki, ―Ona tabiat‖ ga, xususan, atmosfera havosiga salbiy ta‘siri kundan kunga ortib bormoqda. Shunga asosan, atmosfera havosiga avtomobillar hozirda qanday ta‘sir ko‗rsatmoqda hamda uni oldini olish chora-tadbirlari nimalardan iborat ekanligi tadqiqotni maqsadi hisoblanadi.
Tadqiqotni vazifasi.
-Atmosfera havosiga avtomobil transportlaridan chiqayotgan chiqindi zaharli gazlar turlarini aniqlash,
-monitoringini tashkil etish,
-zaharli gazlarning atrof-muhitga va inson salomatligiga ta‘sirini o‗rganish,
-chiqindi gazlarning atrof-muhitga tasirini kamaytirish chora tadbirlar ko‗rishni tashkil etish.
Tadqiqot obekti. Transport vositalar va chiqindi gazlar.
Tadqiqot predmeti. Amaliy ekologiya, transportlar geografiyasi, o‗simliklar va inson fiziologiyasi.
Tadqiqot metodi. Laboratoriya, kuzatuv metod, amaliy metod, tahlil.
Ilmiy yangiligi. transport vositalarini dizel, benzin va suyultirilgan gaz yoqilg‗i bilan harakatlanadigan turlari solishtirilib o‗rganildi, bular o‗rtasidagi farqlar ko‗rsatkichlari taxlil qilindi.
Tadqiqot natijalari va amaliy ahamiyati. O‗zbekiston Respublikasidagi transport vositalarini atmosferaga chiqarayotgan zaharli gazlarini atrof-muhitga ta‘sirini kamaytirish yo‗llaridan biri hisoblangan suyultirilgan gazdan foydalanish ijobiy yo‗llardan ekanligi o‗z aksini topmoqda. Yaqin kelajakda elektr energiyasi hisobiga harakatlanadigan transportlardan foydalanishni eng maqbul yo‗l ekanligini anglatishdan iborat.Yig‘ilgan ma‘lumotlar asosida Oliy vaO‘rta mahsus ta‘lim muassalarida, tabiatni muhofaza qilish qo‘mitalarida amalda qo‘llanishdan iborat.
Ishning hajmi. Bitiruv malakaviy ishi kompyuterda terilgan 70 ta sahifadan iborat bo'lib, ish kirish, 4 ta bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati 5 ta jadval va 7 ta rasmni o'z ichiga oladi.