O`zbekiston Respublikasi oliy va o`rta-maxsus ta’lim vazirligi Buxoro Muhandislik – Texnologiya institut



Download 1,5 Mb.
bet4/9
Sana08.05.2021
Hajmi1,5 Mb.
#63767
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
2 5231335879527630957

Моддалар


Активланиш энергияси (кал/4,187 –10 6 Дж/к моль )




Pt - Асбест
Pt - Кумир

Pa

Ni


Гексагидробензол

18040

18040

15300

9170

Декагидронафталин


18990

18890

-

-

Пиперидин

1930

-

16250

-



Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.












1.2. Катализнинг классификацияси


Катализ реакция борган соҳага ва реакция механизмига қараб икки хил классификацияланади.

Катализ реакция борган соҳага кӯра гомоген ва гетероген (контакт) катализга бӯлинади. Гомоген катализда реагентлар ва катализатор бир мухитда, бир хил агрегат ҳолатда бӯлади. Масалан, эфирлар ишқорланиш реакциясида реагент эфир, катализатор кислота - суюқлик, нитроза усули билан НNO3 олишда эса реагент хам, катализатор хам газдир.

Гетероген катализда реагентлар ва катализаторлар турли мухитда, турли агрегат холида бӯлади. Масалан, аммиакнинг синтез реакцияси -

3Н2 +N2 = 2NH3

да реагент газ холатда, катализатор (Fe, Pt) эса каттик холатда бӯлади.

Амалда энг кӯп тарқалган гетероген катализ бӯлиб, химия саноатида 80% махсулот шу усулда олинади. Катализ реакциянинг механизмига қараб, кислота – асос катализ билан оксидланиш – қайтарилиш катализига бӯлинади.

Кӯпчилик гомоген катализлар кислота – асос катализ механизми билан, гетероген катализ эса, асосан оксидланиш қайтарилиш катализ –алмашиш механизми билан боради.



Катализнинг умумий принциплари.

Катализ ҳодисаси бир нечта умумий принципга эга.

Катализаторлар сайлаш (селективлик) хоссасига эга.

Ҳамма кимёвий реакциялар учун умумий катализатор бӯлмайди. Маълум реакцияни ёки реакция группасини маълум катализаторгина тезлатади. Бирор реакцияни тезлатадиган катализатор бошка реакция учун катализатор була олмаслиги мумкин. Реакция бир нечта йӯналишда бориши мумкин булса, маълум катализатор маълум йӯналишнигина тезлатади. Масалан, этил спиртини турли катализаторлар ёрдамида парчалаб, бир канча йӯналишда олиб бориши мумкин.


















5321400-НГКСТ
















Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

Бажарди:

Хамроева Л.








Адаб

Варақ

Варақлар

Раҳбар:

Тиллоев Л.


































Бух МТИ

210-16 НГТ
































Катализаторлар

Реакциянинг йуналиши

Махсус Cu (200-2500 C)

CH 3COOC 2H5 + 2H2

Al2 O3 (3500 C)

C2H4 + H2O

Al2 O3 (2500 C)

( C2H5 ) 2O + H2O

Активланган Cu (200 2500 C)

CH3 CHO +H2

ZnO*Cr2O3

CH2=CH-CH = CH2

Na

C4HgOH + H2O

Катализаторларнинг селективлигида яъни маълум катализоторнинг маълум реакцияни ёки маълум реакция йӯналишини тезлатишидан саноатда кенг фойдаланилади. Катализатор бу хоссаси керакли реякция йӯналишигина тезлатиши хамда қӯшимча реакцияларнинг боришига йӯл қӯймайди.



Катализаторлар - булар шундай моддаларки, реакцияда катнашаётган реагентлар билан кӯплаб оралик реакцияларга киришиб реакциянинг механизмини ӯзгартириб, унинг тезлигини оширади.

Оралик реакцияларида иштирок этиб бӯлгандан кейин (хар циклдан ) улар узларининг кимевий таркибларини қайта тиклайди.

Катализаторни кимевий реакциянинг механизмига бӯлган таъсирини куйидаги мисолда куриш мумкин.

Активланиш энергияси Е0 бӯлган бир стадияли реакция кетаетган булсин

А+В=R.

Биринчи босқичда активланган оралик комплекси (АКт ) ҳосил бӯлиши мумкин.



А+Кт = АКт

Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.








Кейин активланган комплекс иккинчи реагент билан катализатор комплекс ҳосил килади.



АКт+В=R Кт

Охирги босқичда комплекс R Кт парчаланиб, махсулот R ҳосил булиб, катализатор янги циклда иштирок этишга тайер бӯлади .



R Кт = R+ Кт

Хар босқич реакция ӯзининг активлик энергиясига эга бӯлади. Бу потенциал тусикларини баландлиги катализаторсиз бораетган реакцияни активлик энергиясидан Е0 пастдир.

Шундай килиб катализатор иштирокида реакция энергетик кулай йӯналишда боради ва реакцияни катта тезликда олиб боришга ердам беради.

Бошлангич (1) ва (2) энергетик холат – (реакцион системани) катализатор иштирокида ва катализаторсиз бир хил булиб колади. Демак, катализатор кимевий мувозанати ӯзгартираолмайди, чунки у рекция йӯналишига боғлик эмас.

Катализаторнинг вазифаси реакция тезлигини ӯзгартиришдир. Катализатор термодинамик мумкин бӯлган реакцияларни тезлигини оширади, термодинамик мумкин булмаган реакцияларни тезлигини ӯзгартира олмайди.

Баъзибир кимевий реакциялар активлик энергияси катта бӯлганлиги учун катализаторсиз умуман бормайди.

Юкори энергия тусигини температурани кутарса реакцияни олиб бориш мумкиндек булиб кӯринади. Лекин кӯпгина қайтар реакциялар учун температурани юкори кутариш мувозанатни тескари томонга буруб юборади. Бундай холларда катализаторларни қуллаш мухим аҳамиятига эгадир. Масалан, аммиак синтез килиш реакциясини курсак, бу реакцияни активлик энергияси – 280 кДж/моль. Шундай энергия тусигини утиш учун реагентларини 1000 0 С дан юкори даражага киздириш керак. Шунда хам мувозанатли реакцияда ҳосил бӯлади ган махсулот жуда оз миқдорда бӯлади.


Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.








Темир асосида олинган катализатор иштирокида аммиакни синтез килиш реакциясининг энергия тусиги 160 кДж/мольгача пасаяди ва жараен юкори тезликда, юкори босимда 400-5000 С да олиб борилади. Бошлангич модда шу шароитда 20-35% га реакцияга киришади.

Каталитик жараёнлар икки катта группага булинади: гомоген ва гетероген. Саноатда каталитик жараёнлар кенг қулланилади. Гетероген каталитик жараенларда фазаларнинг ажратиш чегараси булиб катализаторни юзаси хизмат килади. Бундай жараенларнинг афзалликлари шундайки, ҳосил бӯлган модда катализатордан осонгина ажралади.


Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.










1.3Кимёвий-технологик жараёнлар классификацияси.

Кимёвий-технологик жараёнларни хар хил белгиларига караб классификациялаш мумкин. Булар: хомашёга караб, олинадиган махсулотга караб (истеъмолланувчи ва товар), таъсирлашувчи моддаларнинг фазавий ва агрегат холатига караб, реакцион системаларнинг физикавий ва кимёвий хоссасига караб, саноат жараёнларида кулланиладиган энергия турига караб ускуналарнинг белгисига караб ва яна бир канча хомашё белгисига караб кимёвий технология минерал усимлик ва хайвонот хомашёсини кайта ишлаш технологияси, кумир ва нефтни кайта ишлаш технологияси ва хоказоларга булинади.

Истеъмолчилик ёки товарлилик белгисига караб кимёвий технологияни угит, буёклар, фармацевтик препаратлар технологияси, озик-овкат махсулотлари технологияси, сунъий ёкилги технологияси ва хоказоларга булинади.

Таъсирлашувчи массаларнинг фазавий ёки агрегат холатига караб технологияни суюк, газсимон, каттик ва куп фазали системалар технологиясига булинади. Бу холатига караб таъсирлашувчи моддалар ва уларга мос тушувчи технологик жараёнлар гомоген ва гетероген жараёнларга булинади.



Кимёвий-технологик жараёнларнинг асосий таркибий кисмлари

Хомашё.

Маълумки, кимё саноатида махсулот ишлаб чикариш жараёнида ишлатиладиган хомашё, ярим махсулот, ёрдамчи материаллар ташкил этади. Саноат хомашёси хаддан ташкари хилма-хилдир. Хомашё куйидаги талабларга жавоб бериши керак:



  1. Микдор жихатдан етарли даражада булиши;

  2. Казиб олиш осон ва арзон булиши;

  3. Технологик жараёнлар осон бориши керак.

Ер шари буйлаб элементларнинг таркалиши бир хил эмас. Ер шари огирлигининг ярмига якинроги кислород ва 20 % ни кремний ташкил этади, кейин алюминий (7,5%) ва темир (4,2 %) эгаллаган.

Хуллас, 10 га якин элементлар ер шари огирилигининг 98 % ни, 2 % ни эса 90-95 турдаги элементлар ташкил этади. Хаёт учун зарур бюулган углерод ер шари огирлигининг атиги 0,35 % ни ташкил этади.




Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.








Кимё саноатининг хомашёси турли белгиларига кура классификацияларга булинади. Келиб чикишига кура – табиий (минерал, усимликлар ва хайвонлар) ва сунъий (кокс, саноат газлари, сунъий толалар ва хоказо).



  • агрегат холатига кура - каттик (минерал, рудалар, кумир), суюк (сув, нефть, туз эритмалари) холида, газсимон (хаво ва газлар);

  • кимёвий таркибига кура – органик ва анорганик;

  • ишлатилишига кура озукали ва техникавий турларга булинади.

Нефт ва газни кайта ишлаш мутахассислиги буйича асосий хомашёсиз (нефт ва газ)дир.

Табиий газ.

Табиий газ микдори жихатдан жуда катта хажмда ва микдорда Зарафшон водийси ва Кашкадарё вохаларида мавжуд. Узбекистонда табиий газ ёкилги сифатида ишлатилади, лекин табиий газ жуда сифатли хомашёдир. Навоий кимё бирлашмасида, Тошкент вилоятидаги Охангарон ва Чирчик комбинатларида ишлатилади. Табиий газнинг таркибида анча микдорда хар хил аралашмалар мавжуд. Узбекистон табиий газнинг асосий таркиби метандан иборат, лекин табиий газ таркибидаги олтингугурт бирикмалари кимёвий кайта ишлашда анча халакит беради. шу учун табиий газ ишлаб чикариш конларининг ёнида газ тозалаш заводи курилган.

Бундай газ тозалаш курилмалари Коровулбозор ва Муборакда мавжуд.

Нефт. Узбекистонда нефт Фаргона водийисида ва Кашкадарё, Сурхондарёда мавжуд. Нефт пластларидан олинади. Пластларнинг чукурлиги олдин 100 м дан 6000 гача эди. Хозирги пайтда нефтни анча чукур пластлардан казиб олинади. Кашкадарё вохасида нефт конларининг чукурлиги 12 минг метргача булиб босими анча яхшидир.

Нефтдан асосан хар хил махсулотлар олинади. Нефтни курук хайдаганда газ, бензин, керосин. Солярка, соляр мойлари ва юкори молекулали углеводородлар, хар хил мойлар, мазут, парафин ва гудрон олинади.

Халк хужалигида бензин жуда куп керак. Бензинни хар хил турлари мавжуд. Бензин турлари асосан октан сони билан белгиланади.


Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.









1.4. НЕФТ ТАРКИБИДАГИ ОЛТИНГУГУРТЛИ ВА АЗОТЛИ БИРИКМАЛАР

Якин вактларгача нефт ишлаб чикариш саноатларида нефтларнинг органик бирикмалардаги олтингугурт микдори унча куп булмагани учун унчалик куп етарли даражада диккатни тортмас эди. Хозирги вактда эса бу холат тез узгарди. Дунё буйича казиб чикарилаётган нефтларнинг 2/3 кисмида олтингугурт микдори куплиги кайд килинган.



Нефт таркибидаги олтингугуртли бирикмалар

Олтингугурт бирикмаларнинг микдорига караб, умумий олтингугурт микдорини фоизларда булишини аниклаш натижалари хакида фикр юритилади. Олтингугуртли бирикмаларнинг уртача молекуляр огирлигини аникламасданок унинг микдорини % ларда аниклаш тасаввурига эга булиш кийин муаммодир. Нефт таркибидаги олтингугуртнинг микдорига караб классификация килиш жорий килинмаган. Сергиенко хамма нефтларни 4 та гурухга булинади: 1) олтингугуртсиз (S<0,2 %); 2) кам олтингугуртли (S=0,2-1,0 %); 3) олтингугуртли (S=1-3 %); 4) юкори олтингугуртли (S>3%). Купгина нефтнинг олтингугуртли бирикмалари харорат таъсирига тургун эмас. Шунинг учун нефтни хайдашда асосан (5000С) да крекинглаш вактида паст хароратда кайновчи нефт дистиллятларида емирилиш махсулотлари – олтингугурт водороди ва меркоптанлар тупланади. Бу кимёвий жихатдан жуда актив булиб, металли аппаратураларни хавфли олтингугуртли коррозиясини келтириб чикаради. Аммо баъзи бир олтингугуртли нефтлар киздирилганда унча куп булмаган микдорда олтингугуртли водороди ва меркаптанлар ажралади. Куринишидек, нефтни кайта ишлаш жараёнларида иссиклик таъсирида ажралган олтингугурт водороди ва меркаптанларни хамда ажралмаганларини нефт билан бирга кайта ишлашнинг маъноси йукдир.



Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.









1961 йил Айвазов олтингугуртли нефтларни саралаш критерияси сифатида «олтингугурт сони», яъни 1 соат мобайнида 3000С да стандарт холатдан нефт киздирилганда ажралиб чиккан олтингугурт водороди ва меркантан 1 мг – 100 граммли нисбатига олинишини тавсия этади. Олтингугурт сони буйича 3 гурухга саралаш тавсия этилади: (то 20; 20 100; > 100). Агар термик (юкори харорат натижасида) олтингугуртли бирикмаларнинг ажралишини махсус чора-тадбирлари хисобга олинмаган булса, нефт фракцияларининг турли хил дистиллятларида олтингугурт микдорини аниклаш натижалари тугрисидаги аник тасаввурга эга булмай колади. Аммо, нефтнинг асосий массали олтингугуртли бирикмалари юкори молекуляр ва кайнаш хароратига эга булганлиги учун 70 % дан то 90 % гача олтингугуртли бирикмалар мазут ва гудронда тупланади.

Олтингугуртнинг асосий масса улуши олтингугурт салковчи органик бирикмалар ва смолали моддаларда мужассамлашган. Турли хилдаги нефтларда олтингугуртли бирикмаларнинг куйидаги турлари: меркантаплар, алифатик сульфимдлар ва дисульфитлар, тиофанлар, тиофенлар хамда хар хил структурали полициклик олтингугуртли бирикмалар топилган.

Хозирги вактда нефт таркибидан турли хил усуллар билан 120 дан зиёд олтингугурт бирикмаларнинг вакили топилган.

Меркаптанлар, ёки тиоспиртлар янги номенклатурада тиоллар – R-SH – тузилишга эга. Метилмеркаптан (метантиол) – газ булиб кайнаш харорати 5,90С га тенг. Этилмеркаптан ва ундан юкори молекуляр гомологлари суюклик булиб сувда эримайди. С2 дан С6гача булган меркаптанларнинг кайнаш харорати 35-1400С. Меркаптанлар ута ёкимсиз хидга эга. Бу хид паст (куйи) вакилларида шунчалик интенсивки, хатто (0,610-4 - 210-6%, C2H5SH учун) микдорда булганда хам узига хос хид билан сезилиб туради. Уларнинг бу хоссасидан амалиётда шахарларни газлаштиришда (газ билан таъминлашда) газ линияларини соз ва носозлиги тугрисида огохлантириш учун фойдаланилади. Газда у одорант (хид таркатувчи) сифатида кушилади.



Нефтларда меркаптан микдори унчалик куп эмас. Масалан, Бошкирдистон ва Татаристон конларидаги нефтларда меркаптанлар умумий олтингугуртли бирикмаларнинг 0,1 дан 15,1 % булиши аникланган.


Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.









Ишимбоев конидаги нефтнинг бензин фракциясидан Оболенцев ва унинг хамкасблари ёрдамида куйидагилар: этилмеркаптан – С2Н5SH; икки пропилмеркаптан – СН3СН(СН)СН3; втор-бутилмеркаптан – СН3СН(SH) C2H5; трет-бутилмеркаптан – (CH3)3CSH; d-метилпропилмеркаптан – СН3-СН2-СН(СН3)СН; бутилмеркаптан – C4H9SH; , - диметилпропилмеркаптан – CH3CH(CH3)CH(CH3)SH; -метилбутилмеркаптан – СН3(СН2)2СН(СН3)SH; амилмеркаптан – С5Н11SH. Меркаптанларнинг 23-индивидуал вакиллари (метилдан то октилмеркаптанларгача) турли хилдаги хорижий нефтлар таркибидан ажратиб олинган. Меркаптанларни 3000С гача киздирилганда олтингугурт водороди ажралиши билан бирга дисульфидлар хосил булиш жараёни хам боради. Ута юкори хароратда олтингугурт водороди туйинмаган углеводородларга ажралади:



Кимёвий хоссалари жихатдан меркаптанлар спиртларга ухшайди. Ишкорлар ва огир металлар оксиди билан меркаптанларни хосил килади. Меркаптанларнинг огирлиги ошиши билан уларнинг меркаптидлари шунчалик енгил сув билан гидролизланади ва кайсики уларни ишкорли тозалаш жараёнини огирлаштиради.



2C4H9SH + HgO  C4H9S- Hg – SC4H9 + H2O

C4H9SH + NaOH ⇄ C4H9SNa + H2O

Кучсиз оксидловчилар, хаттоки хаво хам меркаптанларни дисульфидлар хосил булгунча оксидлайди, кучли оксидловчилар эса то сульфокислоталаргача оксидлайди.





Товар махсулотлари таркибида аралашмаларда меркаптанларни булиши жуда зарарли хисобланиб, асосан рангли металларни коррозияга учрашиши келтириб чикаради хамда крекинг-бензинларда смолалар хосил килади, нефт махсулотларига жуда ёкимсиз хид беради.




Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.









Нефтнинг азотли бирикмалари

Нефтларда азот жуда кам микдорда булиб, уларнинг умумий микдори коидага мувофик 0,3 % дан ошмайди. Бундан куринадики, азотли бирикмлара нефтда 2-3 % дан куп эмас. Юкори смолали нефтларда 10 % гача булиши мумкин. Азотнинг купгина кисми огир фракцияларда хамда колдик махсулотларда мужассамлашган. Нефтни азотли бирикмаларини асосий ва нейтрал кисмларга булиш кабул килинган. Нефтларни кучсиз сульфат кислота билан ишлов берганда асосий характеристикага эга булган моддалар нефтдан ажралади. Куп холларда 40 % ли кислотага спирт аралашма кулланилади. Нефтнинг азотли асослари гетероцикллик тузилишига эга, унда халкалар сони умумий холда 3 та булиб, битта азот атоми ихтиёрий бир халкада бирикиши мумкин. Асосан улар пиридинанинг гомологларидир. Хинолин, изохинолин ва камрок даражада акридинодан иборат.

Хозирги вактда азотли асоснинг бу турдаги якин гомологларини купгинасини тузилиши аникланган. Пиридин ва унинг гомологлари суюклик булиб, жуда уткир хидлидир. Пиридин 115,260С да кайнайди. Жуда яхши яритувчидир. Хинолин ва изохинолиннинг кайнаш харорати 2400С. изохинолин 250С да эрийди. Акридин кристал моддадир, эриш харорати 1070С ни ташкил этади. Нефт азотли бирикмаларнинг нейтрал моддалари жуда катта кисмини, 80 % ни ташкил этади. Уларнинг тузилиши ва хоссалари кам урганилган.

Нефт азотли бирикмасининг 80 % и нейтрал моддалар ташкил этиб. Нефтларнинг юкори молекуляр кисмида мужассамлашади. Уларнинг тузилиши ва хоссалари кам урганилган.. баъзи бир нефтларда пиррол, индол, карбазол гомологлари булиши исботланган.

Купгина олимлар нефтлар таркибидаги азотли бирикмаларни текшириб, нейтрал моддаларнинг асосий кисми азот ва кислород атомини таркибида саклайди, бундай бирикиш эса ароматик амидлар синфига муносибдир. Яъни бу амидларнинг тузилиши куйидагичадир.

Масалан, Ромашкин конидаги бензинсизлантирилган нефтда азотнинг умумиий микдори 0,2 % га тенг булганда хам шу умумий микдорнинг 81 % амидли азотга тугри келади. нефтлар таркибида бошка бирикмалар хам топилган. Гусинская Узбекистоннинг жануб томонидаги нефтларни текшириб, унда кушимча метилтиазол ва Сергеев эса бензтиазол борлигини аникладилар.




Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.









Азотли бирикмалар хам асосий хамда нейтрал булган, температура таъсирига тургун ва баркарордир. Асосан кислород катнашмаганда нефт махсулотларини ишлатиш сифатига деярли таъсир килмайди. Аммо, лекин, дизель ёкилгиси хамда мазутни саклаш жараёнида азотли бирикмалар смола хосил булишини келтириб чикаради.


Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

5321400-НГКСТ

Бет

Бажарди:

Хамроева Л.










Рахбар:

Тиллоев Л.











TEXNOLOGIK QISM

    1. . Енгил нефт дистиллятларни гидротозалаш технологик тизими

Жараённи амалга оширишдан мақсад. Тиник дистиллятлар ва каталитик крекинглаш хом ашёсини сифатини яхшилаш хамда стабиллигини ошириш. Жараён учун хом ашё ва олинадиган махсулотлар. Бу жараён учун хом ашё сифатида таркибида олтингугурт, азот ва туйинмаган углеводородлар бўлган бензин, керосин, дизел фракциялари хамда вакуум шароитида олинган газойл ҳисобланади. Олинадиган махсулотлар:

1. Тозаланган фракциялар.

2. Бензин фракцияси - товар хусусиятига эга бўлган бензинларнинг компоненти сифатида ёки каталитик риформинг жараёни учун хом ашё сифатида қўлланилади, унинг октан сони 50-55



3. H2S, сульфат кислотаси ва олтингугурт ишлаб чиқариш учун хом ашё ҳисобланади.


















5321400-НГКСТ
















Ўзг

Варақ

Ҳужжат №

Имзо

Сана

Бажарди:

Хамроева Л.








Адаб

Варақ

Варақлар

Раҳбар:

Тиллоев Л.


































Бух МТИ

210-16 НГТ





























Катализаторлар. Саноатда дистиллятларни тозалашда алюмокобальтмолибден ва алюмоникельмолибден катализаторлари қўлланилади.

Технологик тизим ёзуви.

Ушбу мавзуда керосин ва дизел фракцияларини гидротозалаш жараёни куриб чиқилади.Бу жараён қуйидаги тартибда амалга оширилади.

Жараёнга берилаётган хом ашё таркибида водород бўлган газ билан аралаштирилиб Т-1 иситгич ва П-1 печ орқали Р-1, Р-2 реакторларга берилади. Реакторларда олтингугуртли, азотли ва кислородли бирикмалар парчаланади ва туйинмаган углеводородлар водород билан туйинтирилади. Реакция натижасида хосил бўладиган махсулотлар хом ашё иситгичлари ва Х-1 совитгич орқали ўтиб С-1 сепараторга узатилади. С-1 да ажратилган водородли газ H2Sдан тозалаш учун К-2 колоннага узатилади. Тозаланган газ ПК-1 компрессор орқали циркуляция системасига қайтарилади. Гидрогенизат С-1 сепаратордан паст босимли С-2 сепараторга узатилади ва унда эриган углеводород газлари ажралиб чикади. С-2 сепаратордан гидрогенизат К-1 стабилизаторга узатилади. Колонна юқорисидан бензин буғлари ва газ чиқарилади. Газ ва буғ аралашмаси ВХ-1 конденсатор, Х-2 совитгич орқали ўтиб С-3 сепараторга берилиб, бензин фракцияси ва газ фракцияларига ажратилади.Бензин фракцияси H2S дан тозалаш қурилмасига Е-1 узатилади. Тозалаш ишкор ёки углеводород газлари билан амалга оширилади. С-3 да ажралиб чиқган газ ушбу технологик тизим печларида ёқилғи сифатида қўлланилади.



Download 1,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish