O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi mirzo ulug„bek nomidagi o„zbekiston milliy universiteti

Mexanik ifloslanish 
– ekotizimga unga yot bо‗lgan va uning tabiiy 
faoliyatini izdan chiqaruvchi abiotik loyqalarning olib kirilishi. 
Milliy bog„ – 
tabiiy sharoitlari sezilarli darajada inson tomonidan 
о‗zgartirilmagan yoki inson faoliyati tarix mobaynida tabiat bilan 
uyg‗unlashgan keng muhofaza etiladigan hudud. 
Moddalarning biologik aylanishi (kichik doira) – 
kimyoviy 
elementlarning tuproq va atmosferadan tirik organizmlarga ularning 
kimyoviy shaklini o‗zgartirib kirishi, so‗ng tuproq va atmosferaga 
organizmlarning hayotiy faoliyati jarayonida va keyinchalik о‗lganidan 
keyin qoluvchi qoldiqlar bilan qaytishi, hamda mikroorganizmlar 
yordamida destruksiya jarayonlari va minerallashishdan keyingi yana tirik 
organizmlarga qaytishi
. M.b.a.
bunday ta‘rifi biogenetik darajaga to‗g‗ri 
keladi.
Noosfera
[yun. ―
noos‖ 
- aql] – aql-idrok sferasi. Iboraning 
zamonaviy talqini 1931-yilda V. I. Vernadskiy tomonidan biosfera 
evolyutsiyasining bosqichi, uning taraqqiyotidagi jamiyatning ongli 
faoliyatining yetakchi rolini ifodalash uchun kiritilgan. 

---

151 
Ozon 
"darchalari" 
–
atmosferaning 
ozon 
qatlamida 
(ozonosferada) ozon miqdorining (50 % gacha) kamayishi. 
O.d. 
organizmga salbiy ta‘sir ko‗rsatuvchi ultrabinafsha nurlari darajasining 
ortishiga sababchi bo‗ladi
. O.d.
kelib-chiqishi antropogen ta‘sirga bog‗liq 
deb faraz qilinmoqda. 
Omon (yashab) qolish 
– u yoki bu avlod organizmlarining 
yashashi va ekotizimlar faoliyatida qatnashishi uchun saqlab qolinishining 
o‗rtacha ehtimoli.
Oqava suvlar (oqavalar) – 
maishiy maqsadlarda yoki ishlab 
chiqarishda qо‗llanilgan va buning natijasida tarkibiga turli aralashmalar 
qo‗shilgan, hamda birlamchi fizik yoki kimyoviy xususiyatlari o‗zgargan 
suvlar; turar joy punktlari, sanoat va qishloq xo‗jalik hududlaridan, yog‗in 
sochin, yerlar sug‗orish yoki ko‗chalarga suv sepish natijasida oqib 
chiqadigan suvlar ham