O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov

3.17-rasm. Nometall silfonli bir yoqlama yonbosh zichlama: 

1- aylanuvchan halqa; 2- zichlama qobig‗i; 3- prujina; 4-nometall 

sifon; 5- vtulka; 6- qopqoq; 7- qо‗zg‗almas xalqa; 8- xalqa. 

 

Montaj.  Nasos  agregatini  barcha  komplekt  qismlari  bilan  birga  va  zahira 

qismlari  bilan  birga  quruq  omborxonalarda  yog‗och  taglik  ustida  saqlanadi. 

Nasosni poydevorga kо‗tarib qо‗yish, tushirish va о‗rnatish traversa orqali amalga 

oshiriladi. 

Agregatni  montaj  qilishdan  oldin  uni  shikastlanmaganligi,  barcha  detal  va 

asboblari  komplekti  mavjudligi  yaxshilab  tekshiriladi.  Poydevorga  о‗rnatilgan 

agregatni  loyiha  holatiga  olib  kelinadi.  Valning  aniq  gorizontalligi  tekshiriladi  va 

bosuvchi  va  suruvchi  truba  quvurlarni  tegishli  berkitish  armaturasi  bilan 

bog‗lanishi  amalga  oshiriladi.  Nasos  agregatiga  biriktirilgan  truba  quvuri  nasos 

qopqog‗i  va  qobiqda  qо‗shimcha  yuklama  paydo  qilishi  mumkin  bо‗lgan 

qiyshayish yoki tortilish bо‗lmasligi kerak; u issiqlik deformasiyalarini oson qabul 

qilishi kerak. 

 

---

 

114 

Nasosni ishga tushirishdan oldin nasos va elektrodvigatelning geometrik bir-

biriga  tо‗g‗ri  kelishi  yaxshilab  tekshiriladi,  zarurat  bо‗lib  qolganda  markazlash 

operasiyasi amalga oshiriladi.  

Podshipniklarni  moylab  bо‗lgandan  sо‗ng  va  salniklarga  zichlama 

qо‗yilgandan sо‗ng nasos rotorini elektrodvigatel rotori bilan birgalikda qо‗lda 2-3 

aylantirib  kо‗riladi  va  qadalish  yо‗qligiga  ishonch  hosil  qilinadi.  Agar  nasos 

yonbosh zichlama bilan jihozlangan bо‗lsa, u holda uni ishga tushirishga tayyorlash 

yо‗riqnomasi bо‗yicha amalga oshiriladi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

115 

Xulosa 

Neft  konlarini  murakkab  sharoitda  qatlamning  bosimi  va  debit  kо‗rsatgichi 

pasaygan  davrda  shtangali  nasoslar  yordamida  ishlatish  davri  tо‗g‗risidagi 

ma‘lumotlar  keltirilgan.  Nasoslarning  tarkibiy  qismi  va  ularni  ishlatishdagi 

muammolarga  tо‗xtab  о‗tilgan.  Nasoslar  yordamida  quduqlarni  ishlatishni 

tadqiqotlash  ma‘lumotlari  bayon  qilingan  va  qо‗llash  bо‗yicha  tavsiyalar 

keltirilgan.  Qо‗llanayotgan  asbob-uskunalarni  ishga  yaroqliligiga  alohida  e‘tibor 

berish  zarur.  Zarba  beruvchi  asboblar  (bolg‗a,  press,  katta  bolg‗a)  qattiq  va 

qovushqoq  jinsli  quruq  yog‗och  soplarga  zich  kiydirilgan  va  metall  ponalar  bilan 

mustahkamlangan  bо‗lishi  zarur.  Siquvchi  moslamalar  siquvchi  vintlari  ishga 

yaroqli  bо‗lishi  kerak.  Detallarni  sirlash  uchun  kerak  bо‗lgan  qisqichlar,  montaj 

temir  va  boshqa  asboblar  bir-biriga  nisbatan  deformasiyasiz,  g‗adir-budursiz 

bо‗lishi shart. Pnevmatik, elektr va abraziv asboblar (jilvirli va shliflangan xalqalar) 

puxtaligi  sinovdan  о‗tgan  bо‗lishi  kerak.  Ekspluatasiya  vaqtida  qopqoq  bilan 

yopilish yuzasini himoyalovchi porshendagi zichlagich rezina xalqalarining tez-tez 

yemirilishi  kuzatiladi.  Zichlagich  xalqani  almashtirish  uchun  baraban  qopqog‗i 

qismlarga  ajratiladi.  Porshenni  tarelka  ushlagich  bilan  birgalikda  separator 

qobig‗iga montaj qilingan maxsus kо‗targich yordamida olinadi.