O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti t. R. Yuldashev, J. T. Nurmatov


-rasm. Klapanni rostlovchi titratishga qarshi moslama



Download 11,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet84/371
Sana03.01.2022
Hajmi11,93 Mb.
#314249
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   371
Bog'liq
fayl 1832 20210916

4.1-rasm. Klapanni rostlovchi titratishga qarshi moslama: 

1-pnevmo yuritmali  

membranli rostlovchi klapan; 2-drossel; 3-ajratuvchi idish; 4-komanda berish chizig‗i. 

 

Titrashni 



paydo 

bo‗lish 


ehtimolligini 

kamaytirishda 

rostlovchi 

klapanlargacha  va  undan  keyin  va  bosimni  rostlagichlarda  quvur    uzatmaning 

uzunligi  bo‗yicha  uchastkasida  10  diametri  kattaligiga  teng  o‗lchamda  to‗g‗ri 

uchastka  oldindan  ko‗riladi.  To‗g‗ri  uchastkaning  uzunligi  12-20  diametrga  teng 

olinadi.  Gazning  katta  tezligida  va  to‗g‗ri  uchastkaning  uzunligi  yetarli 

bo‗lmaganda  paydo  bo‗ladigan  titratishlar  shtoklarni  va  rostlovchi  klapanlarning 

plunjerlarini  sindiradi,  membranni  yoradi  va  boshqa  turdagi  nosozliklarni  keltirib 

chiqaradi.  

Detallarni  charchashdan  parchalanishi  qayerda  kuchlanishlar  to‗planganda 

ko‗proq  sodir  bo‗ladi,  masalan:  flanetslarda,  potrubkalarda  va  boshqa  detallarda 

kuchlanishlar konsenratsiyasi mavjud bo‗lganda. 

Gidratlarni  paydo  bo‗lishini  oldini  olish  uchun  gazni  taqsimlash 

stansiyalarida  gazni  qizdirish  qo‗llaniladi,  bosim  rostlagichlarni  qizdirilishi  va 

metanolni kiritilish  nuqsonlarni keltirib chiqaradi. 




 

119 


Armatura  germetik  hisoblanadi,  agarda:  yopiq  to‗suvchi  organda  ishchi 

muhit  bir  qismidan  ikkinchi  boshqa  qismiga  o‗tmaydi,  armatura  bilan  ajratilgan 

bo‗ladi; salnikli tugunlar, flanetslar va boshqa yechib olinadigan birikmalar orqali 

oqish  mavjud  bo‗lmaydi;  korpus  detallarini  metalli  zichlamali  tuzilmaga  ega 

bo‗ladi,  g‗ovakli  uchastka  mavjud  emas,  chuqurchali  joylar,  yoriqlar  orqali  ishchi 

muhit atrof muhit atmosferasiga sizib chiqishi mumkin. 

Armaturaning  berkitish  organini  germetikligi  astoydil  o‗rnatilishga  va 

zatvorni  halqali  zichlamasini  qirishga  va  egarni  yoki  berkitish  organida  yumshoq 

zichlashtirish  halqasini  qo‗llashga  olib  keladi.  Salniklarni  germetikligi  shpindelni 

salnikli  uchastkasiga  astoydil  ishlov  berishga,  salnikli  urilmani  elastikligini 

saqlashga va uni shpilka yoki boltlar bilan tortishga, manjetdan va rezinani aylanma 

halqali  kesimlaridan  foydalanishga  erishishga    olib  keldi.  Flanetsli  birikmalar 

germetiklikni saqlashi uchun mos keladigan o‗lchamlarni va qistirma materiallarini 

tanlash, doimiy va teng o‗lchamli flanetslarni tortmasini yaratish.  

Armaturani  qiyinchiliksiz  ochishga  tayyorgarligidan  keyingi  talablar  uzoq 

muddat  yopiq  holatda  keltirilganda  (teskarisi-  yopishga)  ko‗p  holatlarda  berkitish 

va  oldindan  saqlash  armaturalari  kam  ishlab  ketishi  mumkin  va  bunda  zatvorning 

va egarni bir-birga zichlashtirish yuzasida ―qaynatish ‖ uchun qulay sharoitlar aydo 

bo‗ladi,  ularni  ajratish  yoki  ko‗chirish  katta  zo‗riqishni  qo‗yishni  talab  qiladi. 

Ularni  rad  etmaslik  ishlarini  ta‘minlash  uchun  texnik  xizmati  bo‗yicha  ishlarni 

hajmi  ―ochish  -  yopish‖  sikllari  davriy  ravishda  bajariladi,  armaturaning  ish 

qobiliyatida  bo‗lishiga  ishonch  hosil  qilinadi.  Ko‗p  holatlarda  berkitish 

organlaridagi  detallari  kranlar  va  zulfinlar  sirt  yuzasida  so‗rkovlari  bilan 

qo‗llaniladi. 

Moylash  sifatida  moydan  foydalanilganda  uning  qovushqoqligi  qanchalik 

darajada  berkitish  organini  germetik  talablarini  pasaytirib  yuboradi,  moylash 

xossalari  esa-berkitish  va  salnik  organida  ishqalanish  kuchlarini  kamaytiradi, 

armaturalarni  ishlari  uchun  eng  qoniqarlidir.  Moyni  metallga  korroziyali  ta‘siri 

katta emas. 



 

120 


Neft  mahsulotlarini  bug‗larini  aralashmasi  yoki  qaynoq  gazlarni  havo  bilan 

aniq  porsiyadagi  aralashmasi    portlashga  xavfli  bo‗lgan  tarkibni  shakllantiradi 

qaysiki, zarba yoki statik elektrta‘siri ostida uchqun paydo bo‗lganda portlaydi. 

Benzin  bug‗lari  havo  bilan  aralashganda  benzin  bug‗larining  tarkibi  0,8  – 

5,5%  hajmiga  yetganda  portlagich  bo‗lib  qoladi.  Mazutlar  rezervuarlarda 

saqlanganda    tarkibida  vodorod  sulfid,propan  va  boshqa  uchuvchi  uglevodorodlar 

bo‗lganda  mazutning  yuzasi  ustida  to‗planadi  va  portlovchi  moddani  hosil  qiladi. 

Aralashmalarni  portlanuvchaligi  maxsus  asboblarda  portlashga  sinalish  asosida 

foizlarda  baholanadi.    Aralashmani  portlanuvchanligi  unga  inert  gazlar 

qo‗shilganda pasayishi mumkin. 

Armaturani  tanlashda  uning  tarkibiga  elektrjihozlari  kiradi,  bu  holda 

neftmahsultlarini  va  gazlarni  portlanuvchanlik  xususiyatlari  hisobga  olinadi. 

Muhim holatlarda armaturalarni yoki gilravlik yuritmalarni qo‗llanilishida tarkibida 

elektrik qurilmalarning bo‗lmasligi maqsadga muvofiq hisoblanadi.  

Gaz  va  neft  uchun  armaturalar  qo‗ng‗ir  cho‗yandan,  bolg‗alangan 

cho‗yandan,  uglerodli  va  legirlangan  po‗latdan  rangli  metallardan  va  ishchi 

muhitning  energetik  parametrlariga  bog‗liq  holda  (bosim,  harorat)  plastmassadan, 

quvur    uzatmalar  va  armaturalar  tayyorlanadi.  Armaturaning  materiali  imkoniyat 

darajasida  quvur    uzatmaning  materialiga  mos  kelishi,  hamda  payvandlanadigan 

qalinliklari bir-biriga mos kelishi zarur. Bunday shart armaturalarni quvur  uzatma 

bilan biriktirganda doimo saqlab turiladi. 

Asosiy  ishchi  parametrlari,  yirik  turkumli  va  massali  ishlab  chiqariladigan 

armaturalarning  konstruksiyasi  hamda  alohida  elementlari  standartlarda  reglament 

qilinadi. 

Armatura asosiy belgilari bilan sinflanadi: tayinlanishi bo‗yicha; ishlarining 

sharoiti  –  bosimi,  harorati,  agregat  holatlari,  tashiladigan  muhitning  kimyoviy 

faolligi  va  zararligi,  harorat  va  muhim  xossalari  (masalan,  atrof  muhitning 

porlashga  xavfliligi);  shartli  o‗tish  diametri  bo‗yicha  (armaturaning  nominal 

o‗lchami). 



 

121 


Mo‗ljallanishi  bo‗yicha  armatura  asosiy  sinflarga  ajratiladi:  1

)  berkitish  - 

muhit  oqimini  to„liq  berkitish  uchun  mo„ljallangan;  2)  oldindan  saqlovchi  – 

bosimning qiymati oshib ketganda, tizimning chidamliligiga xavf solganda hamda 

texnologik  mulohazalarga  muvofiq  muhitni  teskari  oqimida  yo‗l  qo‗yilmaydigan 

holatlarni  oldini  olish,  ishchi  muhitni  qisman  chiqarib  yuborish    yoki  qo‗yirishga 

mo‗ljallanadi; 

3)rostlovchi

 – muhitning ishchi parametrlarini  4) 



nazorat qiluvchi

 - 


ishchi muhit oqimi ko‗rsatgichlarini  (bosimini, sarfini, haroratini) o‗tish kesimini 

o‗zgartirish  orqali;  5)  har  xil  ishlarga  mo‗ljallangan  –  har  xil  aniq  operatsiyalar 

uchun (kondensatni olib ketish, quvur  uzatmadan havoni chiqarish va unga havoni 

kiritish,  qabul  qilish  va  tarqatish  operatsiyalari,  tovar  osti  suvlarini  rezervuardan 

chiqarish va boshqalar). 

Armaturalarni  talab  qilingan  mustahkamligi  ishchi  bosim  va  haroratga 

muvofiq  aniqlanadi.  Ishchi  bosim  va  harorat  amaliyotda  aniq  ishlab  chiqarish 

texnologiyaga  bog‗liq  holda  ixtiyoriy  keng  oraliqdagi  har  qanday  qiymatga  ega 

bo‗ladi.  Shuing  uchun  armaturalarni  standartlashtirish  va  takomillashtirish  

maqsadida quyidagi shartli bosimlar tizimi qabul qilingan. 

Armaturani  shartli  bosimini  kattaligi  bo‗yicha  uchta  asosiy  guruhlarga 

ajratiladi:  past  bosimli  -  10  kgs/sm

2

  gacha;o‗rtacha  bosimli  -  16  dan    64 



kgs/sm

2

gacha;  yuqori  bosimli  -    100  dan  1000  kgs/sm



2

  gacha.  Bundan  tashqari 

vakuumli  armaturaga  va  juda  yuqori  bosimli  armaturalarga  (1000  kgs/sm

2

  ) 



bo‗linadi  hamda  maxsus  texnik  shartlar  bo‗yicha  ―ishchi  bosim  yoki  vakuum‖li 

holda tayyorlanadi. 

Tayyorlanadigan    armaturalar  uchun  shartli  bosim  Р

shart         

asosiy  parametri 

hisoblanadi,  uning  chidamliligini,  ishchi  bosimini  va  ishchi  haroratini  hisobga 

oladi.  Ruxsat  etilgan  shartli  bosimiga  yoki  meyoriy  haroratda  shu  buyumning 

ishchi bosimiga mos keladi. 

Armaturaning ikkinchi asosiy parametriga shartli o‗tish diametri D

shart 


kiradi. 

Bu  quvur    uzatmaning  nominal  diametriga  muvofiq  shu  belgilangan  armaturaning 

diametri o‗rnatiladi. Har xil turdagi armaturalar bir xil shartli o‗tishda har xil o‗tish 

kesimiga  ega  bo‗ladi.  Shartli  diametrning  o‗lchamlari  bo‗yicha  armatura  kichik 




 

122 


diametrli  (D

shart


<  40  mm),  o‗rtacha  diametrli  (D

shart 


=  50  -g-  250  mm)  va  katta 

diametrli (D

shart

> 250 mm) bo‗ladi. 




Download 11,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   371




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish