O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

6.5. O‘quv materiallarining tarkibi 
“Neft va gaz konlari masshina va jihozlari” fani o’quv yilining I semestrida 
o’rganiladi. Fan bo’yicha o’quv mashg`ulotlarining semestrlar bo’yicha taqsimlanishi 
va ular uchun ajratilgan vaqt 1-jadvalda keltirilgan. 
1 – jadval 
Fan bo’yicha o’quv mashg`ulotlarining taqsimlanishi va ular uchun ajratilgan vaqt 
O`quv 
semestri 
Mashg`ulotlar tarkibi 
Ma‘ruza, 
soat 
Amaliy 
mashg`ulot, 
soat 
Laboratoriya 
ishi, soat 
Mustaqil 
ta`lim, 
soat 
Mustaqil 
topshiriq 
VII 
42 
28 
14 
62 
- 
Jami 
42 
28 
14 
62 
- 
 
6.6. Fanni о‘rganish rejasi: 
№ 
Mavzular 
Ta’limni tashkil etish 
shakllari va soatlar 
taqsimoti 
Mustaqil ta’lim uchun 
topshiriqlar 
1. 
Neft va gaz qazib olish uchun 
mashinalar 
va 
jihozlar 
kompleksi. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Lab. mashg`uloti-2 
Mustaqil ta`lim-2 
“Neft va gaz qazib olish 
uchun 
mashinalar 
va 
jihozlari” mavzusida slayd 
tayyorlash, 10-12 ta slayd
 
2. 
Neft va gaz qazib olish uchun 
mashinalar 
va 
jihozlar 
kompleksi. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Lab. mashg`uloti-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
3. 
Quduqlarning turlari. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Lab. mashg`uloti-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha 
10-12 bet 
ijodiy ish yozish 
4. 
Quduqlarning turlari. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Lab. mashg`uloti-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha slaydlar 
tayyorlash, 10-12 ta slayd 
5. 
Quvurlar 
va 
ulurning 
qo‘llanilishi.
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Lab. mashg`uloti-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha 
mavzusida referat yozish, 
12-15 bet 
6. 
Kon quvur о‘tkazgichlarining 
tasnifi va gidravlik hisobi
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Lab. mashg`uloti-2 
Mavzu bo`yicha slaydlar 
tayyorlash, 10-12 ta slayd 

---

12 
Mustaqil ta`lim-2 
7. 
Neft 
va 
gaz 
qazib 
olish 
sanoatida 
o‘lchash 
qurilmalaridan foydalanish.
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha misollar 
yechish 
8. 
Neft 
va 
gaz 
qazib 
olish 
sanoatida 
o‘lchash 
qurilmalaridan foydalanish. . 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha 15 bet 
referat yozish 
9. 
Neft 
va 
gaz 
qazib 
olish 
sanoatida 
o‘lchash 
qurilmalaridan foydalanish. . 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Lab. mashg`uloti-2 
Mustaqil ta`lim-2 
“
Mavzu bo`yicha
, 10-12 
ta slayd
 
10. 
Quduqlarni ishlatish jihozlari. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
11. 
Quduqlarni ishlatish jihozlari. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha 
10-12 
bet 
ijodiy ish yozish
12. 
Quduqlarni 
favvora 
usulida 
ishlatish uchun jihozlar 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha slayd-lar 
tayyorlash, 10-12 ta slayd 
13. 
Quduqlarni 
favvora 
usulida 
ishlatish uchun jihozlar 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 12-15 bet 
14. 
Quduqlarni 
favvora 
usulida 
ishlatish uchun jihozlar 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha 
slayd 
tayyorlash, 10-12 ta slayd
 
15. 
Quduqlarni 
gazlift 
usulida 
ishlatish uchun jihozlar 
Ma`ruza-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
16. 
Quduqlarni 
gazlift 
usulida 
ishlatish uchun jihozlar 
Ma`ruza-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha
10-12 bet 
ijodiy ish yozish 
17. 
Quduqlarni 
gazlift 
usulida 
ishlatish uchun jihozlar 
Ma`ruza-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha slaydlar 
tayyorlash, 10-12 ta slayd 
18. 
Neft 
quduqlarini 
ishlatishda 
qo‘llaniladigan 
nasoslarning 
jihozlari
Ma`ruza-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
19 
Neft 
quduqlarini 
ishlatishda 
qo‘llaniladigan 
nasoslarning 
jihozlari 
Ma`ruza-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
20 
Quduqlardan 
markazdan 
qochma 
cho‘kma 
va 
gidroporshenli 
nasoslar 
yordamida 
neftni 
qazib 
chiqarish. 
Ma`ruza-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
21 
Neft 
quduqlarini 
ishlatishda 
qo‘llaniladigan 
nasoslarning 
jihozlari 
Ma`ruza-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
22. 
Botma markazdan qochma 
nasos quduqlarni ishlatish.
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 

---

13 
Mustaqil ta`lim-2 
23. 
Botma 
markazdan 
qochma 
nasos quduqlarni ishlatish
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha 
10-12 bet 
ijodiy ish yozish 
24. 
Bir necha qatlamni bir quduq 
orqali 
bir 
vaqtda 
alohida 
ishlatish 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha slaydlar 
tayyorlash, 10-12 ta slayd 
25. 
Bir necha qatlamni bir quduq 
orqali 
bir 
vaqtda 
alohida 
ishlatish 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha 
mavzusida referat yozish, 
12-15 bet 
26. 
Neft va gaz qatlamlariga ta’sir 
etish 
jarayonlarida 
qo‘llaniladigan jihozlar. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha slaydlar 
tayyorlash, 10-12 ta slayd 
27. 
Qаtlаmni 
gidrаvlik 
yorish 
jihozlari 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha misollar 
yechish 
28. 
Neft va gazni yig’ish va uzatish 
jihozlari. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha 15 bet 
referat yozish 
29. 
Konlarda 
tadqiqot 
olib
borishda 
qo’llaniladigan 
o’lchash 
asboblari 
va 
texnikalari. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
“
Mavzu bo`yicha
, 10-12 
ta slayd
 
30. 
Konlarda 
tadqiqot 
olib
borishda 
qo’llaniladigan 
o’lchash asboblari va texnikalari 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-2 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
31. 
Konlarda 
tadqiqot 
olib
borishda 
qo’llaniladigan 
o’lchash asboblari va texnikalari 
. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha 
10-12 
bet 
ijodiy ish yozish
32. 
Qatlamlarni neft, gaz bera 
oluvchanligini oshirish
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha slayd-lar 
tayyorlash, 10-12 ta slayd 
33. 
Qatlamlarni neft, gaz bera 
oluvchanligini oshirish 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 12-15 bet 
34. 
Neftni kon sharoitida yig‘ish va 
tayyorlash uchun jihozlar. 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha 
slayd 
tayyorlash, 10-12 ta slayd
 
35. 
Neftni kon sharoitida yig‘ish va 
tayyorlash uchun jihozlar 
Ma`ruza-2
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
36. 
Neftni kon sharoitida yig‘ish va 
tayyorlash uchun jihozlar 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha
10-12 bet 
ijodiy ish yozish 
37. 
Neft, 
gaz 
va 
kondenstani 
tayyorlash va tashish uchun 
jihozlar. 
Gaz 
haroratini 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha slaydlar 
tayyorlash, 10-12 ta slayd 

---

14 
pasaytirish uchun jihozlar va 
ularning tuzilishi.
38. 
Neftni barqarorlashtirish.
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
39. 
Neftni barqarorlashtirish.
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
40. 
Tabiiy gazlarni ajratish 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
41. 
Neft va gazdan foydalanish 
jihozlari
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mustaqil ta`lim-4 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 
42. 
Shel’f va dengizdagi kon 
jihozlari 
Ma`ruza-2 
Amaliy mashg`ulot-2 
Mavzu bo`yicha referat 
yozish, 8-10 bet 

---

15 
О‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA О‘RTA - MAXSUS 
TA’LIM VAZIRLIGI
 
Qarshi muhandislik – iqtisodiyot instituti 
 
 “Neft va gaz konlarinining mashina va jihozlari “ fanidan

 
 
 
MA`RUZA MATNLARI TO`PLAMI 
 
 
(5320300-“Texnologik mashinalar va jihozlar” bakalavr ta’lim yo’nalishi uchun )
 
 
 
 
 
 
 
 
Qarshi-2020 

---

16 
“Neft va gaz konlarining mashina va jihozlari” fanidan ma’ruza 
matnlari to’plami T.R.Yuldashev, N.N.Sultonov-Qarshi-2020. 410 b
. 
YULDASHEV TASHMURZA RAXMANOVICH 
 
SULTONOV NODIR NORMURODOVICH 
Neft va gaz kon jihozlari quvurlarini, ajratgichlarni, rezervuarlarini, 
favvora va nasos quduqlarini, nasoslar va kompressorlarning jihozlari va 
ularning hisoblash usullari, dengizdagi neft va gaz konlarini ishlatish 
usullari va h.k. haqida ma’lumotlar keltirilgan. 
Ma’ruza matnlari to’plami oily o’quv yurtlarida neft va gaz 
yo’nalishi 5320300- “Texnologik mashinalar va jihozlar” bakalavriat 
ta’lim yo’nalishi bo’yicha ta’lim olayotgan talabalar uchun mo’ljallangan. 
Taqrizchilar: 
X.B.Raxmatov-
dotsent, k.f.n. 
Qarshi muhandislik - iqtisodiyot instituti
 “Texnologik mashinalar va jihozlar” kafedrasi
. 
X.Q.Eshkabilov
- 
dotsent, t.f..n., 
QarMII “Texnologik mashinalar va jihozlar”
kafedrasining mudiri 
Ma’ruza matnlari to’plami “Texnologik mashinalar va jihozlar”
kafedrasining ___ ____ _________ yildagi №___ bayonida, Neft va 
gaz fakulteti uslubiy komissiyasining ___ ____ _________ yildagi №___ 
bayonida ko’rib chiqilgan. QarMII Uslubiy kengashining ___ ____
_________ yildagi №___ bayonida tasdiqlangan va foydalanish uchun 
ruxsat berilgan. 

---

17 
ANNOTATSIYA 
Kon jihozlarining tarkibi , quduqlarni ishlatish jihozlari, quduqlardan 
mahsulotni qazib olish usullari, konlarni ishlatishda qo’llaniladigan 
nasoslarning turlari va jihozlari, qatlamlarni ishlatish usullari, quduqlarga 
kislotali ishlov berishda qo’llaniladigan jihozlar, qatlamni gidravlik yorish 
uchun jihozlar, quduqda ta’mir ishlarini olib borishda qo’llaniladigan 
jihozlar, dengizdagi neft va gaz konlarini ishlatishda va neft va gazdan 
foydalanishda qo’llaniladigan jihozlar bayon etilgan. 
АННОТАЦИЯ 
В данном сборник лекции приведена составы технологические
оборудование, эксплуатация оборудование скважин, способы добычи 
продукты из скважин, види применяемых насосов и оборудоваие, 
способы разработки пластов, применяемые оборудования при 
разрыве пластах, применяемые оборудования по проведению 
капитального 
ремонта 
скважин, 
эксплуатация 
нефтяных 
месторождений в море а также оборудование использования и 
эксплуатация месторождений. 
ANNOTATION 
This collection of lectures includes the composition of technological 
equipment, the operation of well equipment, the methods of extracting 
products from wells, the types of pumps and equipment used, the methods 
used to develop the seams, the equipment used in the fracturing of seams, 
the equipment used to perform major overhaul of wells, the exploitation of 
oil fields at sea and Equipment for the use and exploitation of deposits.