Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti sirtqi fakulteti

Qk = LM /Qmm
Bunda;
Qk - qoplash koeffitsiyenti
LM - qisqa m uddatli tarzdagi likvid mablag'lar.
Qmm - Qisqa muddat majburiyatlar. Likvid mablag'lari:
A) Pul mablag'lari, valuta mablag'lari, g'aznadagi pul mablag'lari.
B) Yengil sotiladigan (xarid qilinadigan) taiablar qisqa muddatli qo'yilmalar.
Debitorlar. bunak to'lovlari. Byudjet bilan hisoblanishlar, xodimlar bilan, shu'ba korxonalari bilan, uyushma korxonalari, ta'sischilar, boshqa debitorlar bilan hisob-kitoblar.
V) Yengil hal qilinadigan (sotiladigan) zahiralar.
Ishlab chiqarish zahiralari, tayer mahsulot (3 oy)
Sotish uchun olingan tovarlar.
Qisqa muddat mablag'lari.
A) Qisqa muddatli qarzlar, korrektirovka qilinmaydi.
B) Qisqa muddatli kreditorlar, korrektirovka qilinmaydi.
V) Xaridor va byurtmachilardan olinadigan kreditorlar bilan hisob-kitoblar.
Uzoq muddatli qarzlar-3 oygacha korrektirovka qilinadi.
Uzoq muddatli kreditorlar-3 oygacha korrektirovka qilinadi.
Yuqoridagilar asosida.
Agarda likvidlik aktivlar qisqa m uddatli m ajburiyatlardagi kam ida ikki barobaridan ko'p bo'lsa, bunday xo'jalik subyektlarini moliyaviy ahvoli barkaro hisoblanadi. Bu yuqori kriterial chegaradir. Pastki chegara esa shu bUan belgilanadiki, bunda xo'jalik subyektlarini likvidlik aktivlari qisqa muddatli majburiyatlar miqdoriga teng bo'lishi mumkin.
2. Lk= (Pm +Ext)/Qmm
Lk- Likvidlik koeffitsiyenti
Pm - Pul mablag'lari. Ext- Yengil hal etiladigan taiablar.
Qmm - qisqa muddatli majburiyatlar.
Likvidli koeffitsiyenti- joriy mablag'larining ma'lum hajmi nafaqat naqd mablag'lar hisobidan balki jo'natiigan mahsulot, bajarilgan ishlar va ko'rsatilgan x izm atlardan tushishi kutilayotgan tushumlar hisobidan ham qoplanishi mumkinligini ko'rsatadi.
3. Xo'jalik subyektlarini o'z manbalari bilan ta’minlanganligi (avtonomlik koeffitsiyenti - AK) korxona manbalari balansni nassiv qisnti jam i summasidagi usulini aniqlash bilan baholanadi va korxonani qarz mablag'larini manbalaridan mustaqilligini ko'rsatadi.
O'z manbalari bilan ta'minlanganligi koeffitsiyenti quyidagi formula bilan aniqlanadi.
Ak = O‘mm /Bp
Ak- avtonomlik koeffitsiyenti
O'mm - o'z mablag'lari manbalari.
Bp- balansning jami passiv qismi.
Korxonaning o'z mablag'lari manbalari bilan taminlanganligi 30 foizdan kam bo'lmasligi lozim. Aylanma mablag'lar aylanishining yuqoriligi va xo'jalik organlari faoliyatining o'ziga xos xususiyatlariga bog'liq holda ushbu ko'rsatkichning belgiiangan darajasi bir m uncha past ham bo'lishi mumkin.
Agar ushbu koeffitsiyent 0,6dan ya'ni 60 foizdan yuqori bo'lsa kredit xatodagi eng kam darajasiga keltirilgan hisoblanadi.