O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent ahborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali telekomunikatsiya Texnologiyalari Fakulteti Telekomunikatsiya Injineringi Kafedrasi “Telekamunikatsiya” yo’nalishi

Absolyut bosim

U jism sirtiga normal bo‘yicha ta’sir etuvchi va bu sirtning yuza birligiga nisbatan olingan kuchdan iborat. Bosimni o‘lchash uchun turli birliklar: Paskal (Pa), bar, atmosfera (1 kg/sm²), suv yoki simob ustuni millimetri ishlatiladi.

Hajm

Moddaning solishtirma hajmi moddaning zichlik birligi egallagan hajmdan iborat. Solishtirma hajm jism massasi m va uning hajmi V bilan quyidagi nisbat bilan bog‘langan.

(1)

Moddaning solishtirma hajmi, odatda, m³/kg yoki sm³/gr hisobida o‘lchanadi.

Zichlik

(2)
odatda, kg/m³ yoki g/sm³ hisobida o‘lchanadi.

Sof moddaning har qanday uchta holat parametri ( P, va T) o‘zaro bir qiymat bilan bog‘langan. Bu moddalarni o‘zaro bog‘laydigan tenglama ayni moddaning holat tenglamasi deb aytiladi va uni quyidagi ko‘rinishda ifodalash mumkin.

F(P, ,T)=0 (3)
Holat parametrlari orasidagi bog‘lanishni P,v va T koordinatalar tizimida termodinamikaviy yuza ko‘rinishida tasvirlash mumkin.

Koordinatalarning bunday turi, odatda moddalarning holat diagrammasi deb aytiladi.