О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

 
4. Rus sharqshunosligining mahalliy tarixchilikka ta`siri
 
Rus  sharqshunosligi  o`zining  g`oyat  katta  ilmiy  faoliyati  bilan  mahalliy  tarixchilikka 
shubhasiz katta ta`sir ko`rsatdi. Rus sharqshunoslari O`rta Osiyo tarixi yuzasidan jiddiy tadqiqot 
ishlari  olib  borish  bilan  birga,  bu  ishga  erli  tarixchi  havaskorlarni  ham  jalb  qilish,  ular  bilan 
hamkorlikda ish olib borishga hdrakat qildi. Turkistonga kelgan sharqshunoslar mahalliy tarixchi 
va  xdvaskorlar  o`rtasida  yurib  va  yashab,  O`rta  Osiyo  tarixi  xdqida  muhim  ma`lumotlar  va 
asarlarni  to`pladilar  va  shu  haqda  tushuntirish  ishlari  olib  bordilar.  Toshkentlik  tarixchi 
Muhammad  Solih  qoraxo`ja  o`g`li  o`zining  «Tarixi  jadidai  Toshkand»  degan  asarida  Iskandar 
to`ra  ismli  bir  rus  olimining  uyiga  kelgani,  u  bilan  suhbatlashgani  va  O`rta  Osiyo  tarixiga  oid 

---

 
15 
ko`p  savollar  berib,  bahslashgani  hdqida  yozadi.  Iskandar  to`ra  aslida  Aleksandr  Kun  bo`lib, 
mahalliy xalq qadimdan Aleksandr ismini Iskandar deb atashadi. Faqat A. Kunning emas, balki 
O`rta  Osiyoga  kelgan  barcha  sharqshunoslarning  xam  xalq  orasida  yurib  tarixga  oid  savollar 
berishy,  ayrim  masalalar  yuzasidan  bahslashishlari  hamda  ularga  yo`l-yo`riqlar  ko`rsatishlari, 
shubhasiz,  erli  xalqlar  o`rtasida  tarixga  qiziqish  hissini  oshirdi.  Bunday  bahslashuvlar,  savol-
javoblar  mahalliy  xalq  o`rtasida  «diniy  tus  berilgan»  arxeologik  yodgorliklar  va  tarixiy 
hodisalarni aniqlashga, ularning