O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi sh. S. Shoyimova, M. K. Xoshimova, sh. R. Mirzayeva, M. M. Qo’ziboyeva ta’lim texnologiyalari

Innovatsion texnologiyalarni qabul qilish bo’yicha pedagoglar guruhi (E.M.Rodjers tasnifi bo’yicha):

• 
  Novatorlar – avantyurist (tavakkalchilik ruhiyatidagilar), yangilik izlovchi, o’zgarishlarga moyil pedagoglar - 2,5%
  
• 
  Yangilikni tez tatbiq etuvchilar – novatorlar izidan boruvchi, yangilikni tez tatbiq etuvchilar - 13,5%
  
• 
  Sekin tatbiq etuvchilar – yangi texnologiyani o’zlashtirish uchun ma’lum vaqt talab etiladi, kamdan-kam hollarda yetakchi bo’lishadi - 34%
  
• 
  Kech tatbiq etuvchilar – yangilikka shubha bilan qarovchi, shaxsiy manfaati uchun yoki ijtimoiy muhit bosimi ostida, yangilik aniq foydali ekanligi tasdiqlangach tatbiq etuvchilar - 34%
  
• 
  Ikkilanuvchilar (konservator) – an’anaviy texnologiyalarni ma’qul ko’rishadi, yangilikka ikkilanib qarashadi, o’zgarishlarga qarshi turib, yangilikni qiyinchilik bilan qabul qilishadi - 16%
  

Demak, o’qituvchiinnovatsion pedagogik texnologiyalar, nazariyalar, konsepsiyalarning muallifi, ishlab chiqaruvchisi, tadqiqotchisi, foydalanuvchisi va targ’ibotchisi sifatida namoyon bo’ladi.

2. Zamonaviy va rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyalari

Yangi yondoshuvlar orasida pedotsentrik konsepsiya alohida belgilanadi. Unda asosiy e’tibor o’qish, o’rganish – bolaning faoliyatiga beriladi. Bu yondashuvning asosida J.Dyui tizimi, G.Kershenshteyner, V.Layning mehnat maktabi – XX asr boshlarida pedagogikada islohotlar davrining nazariyalari yotadi. Shuningdek, u progressiv, ya’ni faoliyat orqali o’qitishdeb ham ataladi va amerikalik pedagog J.Dyui nomi bilan bog’lanadi. Uning ishlari g’arb ta’limiga, ayniqsa amerika ta’limiga juda
katta ta’sir ko’rsatdi. J.Dyui o’qitishjarayonini ta’lim oluvchining ehtiyojlari, qiziqishlari va qobiliyatlaridan kelib chiqqan holda tashkil qilishni taklif etadi. O’qitishning maqsadi ta’lim oluvchilarning umumiy va aqliy qobiliyatlarini, turli xil malakalarini rivojlantirish, ularni “mehnat, hayot maktabi”da o’qitishdan iborat bo’lishi lozim. Buning uchun ta’limni tayyor bilimlarni berish, yodlash va qayta takrorlash asosida emas, balki, o’quvchilarning spontan, mustaqil faoliyatida bilimlarni egallash, kashfiyot sifatida tashkil qilish lozim. Bunday yondashuv bilish faoliyatini faollashtiradi va tafakkurning, muammolarni yechish malakasining, qobiliyatlarning rivojlanishini ta’minlaydi. Lekin bunday texnologiyaning barcha predmetlarga tarqalishi, absolyutlashtirilishi norozilikni keltirib chiqaradi: ta’lim oluvchidagi spontan faoliyatning yuqori baholanishi va bilim berishda ularning qiziqishlariga tayanish tizimlilikning yo’qolishiga, o’quvmaterialini tasodifiy tanlanishiga, vaqtning ko’p sarflanishiga, o’qitishdarajasining pasayishiga olib keladi, o’quvmateriali bilan chuqur ishlanilmaydi.