O’zbetinshe jumis тema: Bala rawajlanıwında social faktorlar

Balanıń sociallasiwı. SHaxs social munasábetler processinde qáliplesedi. CHunki tálim processinde balalarǵa jámiyette birge jasaw menen baylanıslı bolǵan jaǵday hám hádiyseler uyretiledi. Bul processda oqıwshı jámiyetke «kirishadi» hám ol menen óz-ara munasábette boladı. Olar málim social tájiriybe (bilim, qádiriyat, etikalıq qaǵıyda, kórsetpe) asıradılar, yaǵnıy, sociallashadilar.

Sociallashuv uzaq dawam etetuǵın quramalı process. CHunki hár qanday jámiyet rawajlanıw processinde social hám etikalıq qádiriyatlar, ideallr, etikalıq normalar hám qaǵıydalar sistemasın islep shıǵadı, hár bir bala joqarıdaǵı qaǵıydalardı qabıl etip, úyrenip usı jámiyette jasaw, onıń aǵzası bolıw múmkinshiligine iye boladı. Onıń ushın jámiyet ol yamasa bul formada shaxsqa maqsetke muwapıq tásir etedi. Bul tásir tálim jardeminde ámelge asadı. Ekinshi tárepden, shaxstıń qáliplesiwine túrli ideyalar, social ortalıq tásir kórsetedi.

Adamlar ijtimiy normalar hám etikalıq qaǵıydalar menen munasábetke kirisiwediler jáne onı úyrenediler.


Sociallashuv procesi ishki qarama-qarsılıqlarǵa iye. Sociallasqan insan jámiyet talaplarına sáykes keliwi, oǵan «kirishib» ketiwi, jámiyet rawajlanıwındaǵı unamsız táreplerge, shaxstıń individual rawajlanıwına tosqınlıq etiwshi turmıslıq jaǵdaylarǵa qarsı turıwı kerek. Lekin turmısda geyde hákisi de boladı : tolıq sociallasqan, jámiyetke aralasıp ketetuǵın, biraq ortalıqta birpara unamsız jaǵdaylarǵa qarsı gúresiwde aktivlik kórsetpeytuǵın adamlar da bar.
Bul jaǵday kóp tárepten pútkil jámiyet, tárbiya mákemeleri, oqıtıwshılar hám de ata-analarǵa da tiyisli. Tárbiyada qarama-qarsılıq adamgershilik ideyası járdemindegine jónge salıw etiliwi múmkin.

Zero, Ózbekstan Respublikasınıń «Kadrlar tayarlaw milliy programması»de da aytıp ótilgeni sıyaqlı, úzliksiz tálimdi shólkemlestiriw, rawajlandırıw hám de tálimdiń sociallashuviga erisiw aktual másele bolıp tabıladı. Tálim alıwshılarda estetik bay dúńyaǵa kózqarastı qáliplestiriw, olarda joqarı ruwxıylıq, mádeniyat hám dóretiwshilik pikirlew qábiletin rawajlandırıw sıyaqlılar zárúrli social talaplar esaplanadı.

Ádebiyatlar :

1. Karimov I. A. Bárkámal áwlad Ózbekstan tarakkiyetining tiykarı. T. 1997 y.

2. Karimov I. A. Jańasha pikirlew hám islew-dáwir talabı. T. 1997.
3. Karimov I. A. Ózbekstan ullı keleshek tárepke. T. 1998 y.
4. Karimov I. A. Joqarı ruwxıylıq - jeńilmes kúsh. T. 2008 y.
5. Egamberdiyeva N. Social pedagogika. Sabaqlıq. T. 2009.