O‘zmu xabarlari Вестник нууз acta nuuz

Тадқиқот 
методологияси 
(Research 
Methodology).
Амир Темур шахси, маънавияти, ахлоқи 
билан боғлиқ назарий масалаларни илмий ўрганиш 
заруриятининг сабабларидан бири унинг халқ, давлат, 
жамият тараққиётини белгиловчи ахлоқий тамойилларни 
таҳлили билан боғлиқ умумназарий масалаларга тегишли. 
Амир Темур ахлоқ фалсафасида адолатпарварлик муҳим 
ўрин тутади. Хусусан, “Темур тузуклари”нинг миллий ва 
умумбашарий аҳамият касб этиши унинг юксак ахлоқий 
тамойилларга асосланганлиги ҳам айнан Соҳибқироннинг 
адолатга 
бўлган 
муносабати 
билан 
белгиланади. 
Файласуф Абдулла Шер бу борада “Соҳибқироннинг “Куч 
– адолатда!” деган тамойили шунчаки гап эмасди. Амир 
Темур амалда ҳақиқат ва адолат тарафдори эди” деб 
таъкидлайди[6]. Бундан ташқари, муаррих Шарафиддин 
Али Яздий ҳам “Амир Темур адолатни ниҳоятда яхши 
кўрарди, шу сабабли ҳам унинг салтанатида, бирорта 
инсон беҳуда ранжитилмаган, зулм кўрмаган”[7]Бундан 
ташқари, Очиқ юзлилик, раҳм-шафқат билан халқни 
ўзимга ром қилдим. Адолат билан иш юритиб, жабр-
зулмдан узоқроқда бўлишга интилдим”, дейилади унинг 
“Тузуклари”да[8].Англанадики, Амир Темур адолатни 
очиқ юзлилик ва раҳм-шафқат билан амалга оширган, 
жабр ва зулмдан узоқроқда бўлишга интилган. Манашу 
жиҳат адолатнинг ахлоқийлигини, унинг ҳуқуқий, сиёсий 
ва ижтимоий мазмунига нисбатан инсонпарвар моҳияти 
кенгроқ эканлигини кўрсатади. 
Таҳлил ва натижалар (Analysis аnd results).
Ҳозирги авлод учун Амир Темур шахсидаги ҳалоллик, 
жасорат, фаросат, матонат, қатьият каби кўплаб ахлоқий 
фазилатлар мавжудки, уни ўрганиш, ҳикматларига амал 
қилишнинг маънавий фойдаси кўпдир. 
Тарихий шахслар характеридаги ватанпарварлик 
фазилатини ҳамда буюк шахслар ҳаётидаги даврлар 
синовидан ўтган воқеликларни тадқиқ этиш ҳар қайси 
даврда ҳам аҳамиятли ҳисобланган. Чунончи, Амир 
Темурнинг ватанпарварлик ғоялари, қарашлари ва 
даъватларини таҳлил қилиш ахлоқ фалсафаси ривожи 
билан боғлиқ муҳим илмий хулосаларни беради. 
Маълумки, мустақилликка эришганимиздан сўнг 
юртимизда ва ҳорижда Амир Темурни ватаннинг буюк 
халоскори, миллатпарвар инсон сифатида талқин қилувчи 
қатор китоблар ва рисолалар яратилди, “Темур тузуклари” 
қайта нашр қилинди. Амир Темур шахси ва фаолиятининг 
маънавияти, маърифатига доир миллий ва умумжаҳоний 
аҳамият касб этувчи тадбирлар амалга оширилди. 
Чунончи, 1996 йил мамлакатимизда “Амир Темур йили” 
деб эълон қилинди ва буюк Соҳибқироннинг 660 йиллиги 
бутун жаҳон миқёсида кенг нишонланди. Хусусан, 1996 
йилда Парижда Амир Темур таваллудининг 660 
йиллигига бағишланган халқаро конференция ўтган 600 
йил мобайнида Темурга бағишлаб яратилган жиддий 
асарлар сони Европа тилларида 500 дан зиёд, Шарқ 
тилларида эса 900 га яқинлашгани таъкидланди.
Амир 
Темур 
фаолиятидаги 
ватанпарварлик 
тамойилининг ғоявий-мафкуравий асослари бугунги 
кунда ёш авлодни тарбиялашда маърифий- дидактик асос 
бўлиб хизмат қилади. Шу маънода, Соҳибқироннинг 
ватанпарварлик ғоясининг ахлоқий моҳиятини қуйидаги 
жиҳатлар билан белгилаш мумкин: 
биринчидан, қатъиятли, шижоатли, масъулиятли 
ҳамда фуқаролик позициясига эга бўлган шахс қилиб 
тарбиялашда Амир Темур сиймосининг маънавий жасорат 
эканлиги; 
иккинчидан, 
“Темур 
тузуклари”да 
Амир 
Темурнинг 
ибратли 
ҳаёти 
ва 
фаолияти 
Ватан 
мустақиллигини мустаҳкамлашнинг прогматик асоси 
эканлиги; 

---