Po‘lat arqonlar. O‘q, val, podshipnik, muftalar. Blok va polispastlar

3.6 – rasm. Sirpanish podshipniklarining tuzilishi:
1 – tayanchga tushuvchi kuchni qabul qilib oladigan asosiy detal-podshipnik korpusi; 2 – podshipnikning yuqori tomondan berkitib turuvchi qismi – qopqoq; 3 – korpus bilan qopqoqni biriktirish boltlari; 4 – vkladish; 5 – korpusni asosga biriktirish boltlari; 6 – moylagich.
Xalqalari tuzilishiga qarab, berk va ochiq turlarga bo‘linadi. Podshipniklar normal ishlashi uchun, zoldir va roliklarni yo‘naltiruvchi separatorlar bilan ta’minlanadi. Rolikli podshipniklar, konussimon rolikli, qiska silindrik rolikli, uzun rolikli, ignasimon rolikli va bochkasimon rolikli qilib tayyorlanadi. Dumalash yo‘lchalari soniga qarab bir qatorli va ikki qatorli hamda ko‘p qatorli bo‘ladi(3.7-rasm).

3.7-rasm. Sharikli va rolikli podshipniklar.
Zoldirli podshipniklar kichik va o‘rtacha kuch bilna ishlaydigan uzatmalarda, rolikli podshipniklar esa katta kuch bilan ishlaydigan uzatmalarda qo‘llaniladi. Podshipniklar ularga ta’sir qiluvchi kuchlarga qarab tanlanadi.
Ularga ta’sir etuvchi kuchlar o‘zgarmas, o‘zgaruvchan, zarbiy, o‘qiy va radial bo‘lishi mumkin. Podshipnik konuslari cho‘yandan, ayrim hollarda po‘latdan tayyorlanadi. Vkladishlar antifriktsion materiallardan, ya’ni bobit, qo‘rg‘oshinli bronza, cho‘yan, metall keramika, plastmassa va boshqa materiallardan tayyorlanadi.
Muftalar.
Muftalar - o‘q, val, sterjenlar, kanatlar va quvurlarga o‘zaro birlashtiruvchi qurilma sifatida xizmat qiladi.
Eng ko‘p qurilish mashinalarida ishlatiladigan muftalar vallarni birbiri bilan o‘zaro birlashtiruvchi muftalar hisoblanadi. Ular bir- biridan tuzilishi, vazifasi, ishlash prinsipiga qarab turlarga bo‘linadi. Vazifasiga qarab geometrik burchak xosil kilgan vallarni yoki bir geometrik o‘qdagi vallarni- birlashtiruvchi, valni tishli g‘ildirak, tasmali uzatmaning, shkivi va boshqa detallar bilan birlashtiruvchi, kompensatsiyalovchi muftalartayyorlanishi uncha aniq bo‘lmagan yoki noanik montaj qilingan vallarni birlashtiruvchi, bir va doimiy aylanib turadigan ikkinchisini ulab o‘zib turadigan muftalar, kurilmani uta yukdan x,imoya kiluvchi, dinamik yukni kamaytiruvchi va xokazo muftalar bo‘ladi.