Raqamli qurilmalarni loyihalashga kirish

Kirish
Chiqish
0	1
1	0

1. 
   jadval. Inkor - mantiqiy elementini chinlik jadvali
   

1.4- chizmada inkor mantiqiy elementining chiqish signalining kо‘rinishi uchta modeldan foydalanilgandagi holatlari keltirilgan. Mantiqiy signallarning bundek grafik kо‘rinishi vaqt diagrammasi deb ataladi, ular raqamli sxemalarning ishlashini yaxshi tushinishga imkon beradi. Chizmadan kо‘rinib turibtiki, birinchi mantiqiy modelda element vaqt bо‘yicha ushlanishsiz, yaʻni shu zaxoti elementning kirishidagi signal chiqish signalini о‘zgarishiga olib keladi. Ikkinchi modelda chiqish signali kirish signaliga nisbatan ma’lum vaqt ushlangandan sо‘ng hosil boʻladi. Nihoyatda, uchinchi modelda chiqish signali kirish signaliga nisbatan ma’lum vaqt ushlanibgina qolmasdan, undan tashqari signalni xosil bо‘lish jarayoni (signal frontlari) cheklangan davrga egaligi kо‘rinadi.

1.4-chizma. Raqamli qurilmalarni uchta ifodalanish bosqichi.

Amalda loyihalashtiruvchi, odatda, loyixaning boshlanish davrida birinchi modelni ishlatadi, sо‘ng ba’zi qismlar uchun ikkinchi modeldan foydalanadi yoki kam xolda uchinchi modelni ishlatadi. Birinchi modeldan foydalanilganda hech qanday hisoblashlar talab etilmaydi, faqat mikrosxemaning ishlash algoritmini yoki chinlik jadvalini bilish yetarlidir. Ikkinchi modeldan foydalanilganda, signalni о‘tish yoʻlidagi vaqt bо‘yicha ushlanishni hisoblash ishlarini amalga oshirish lozim (asosan qо‘shish amali 1.5 - chizma). Bu hisoblash natijasida sxemaga о‘zgartirish kiritish kerakligi aniqlanishi mumkin.

1.5-chizma. Element ushlanishlarini qо‘shish.

Uchinchi model boʻyicha hisoblashlar turlicha bо‘lishi mumkin, shuningdek murakkab, lekin kо‘p xollarda xisoblashni mantiqiy elementning kirish va chiqish toklarini qо‘shishga olib kelinadi (1.6 - chizma). Bu hisoblash natijasida sxemaga о‘zgartirish kiritish lozimligi aniqlanishi mumkin, yaʻni chiqish parametrlari kuchli bо‘lgan mikrosxema yoki qо‘shimcha mikrosxema zanjirga kritilishi mumkin.

1.6-chizma. Elementlarning kirish toklarini qо‘shish.

Shunday qilib raqamli sxemalarni loyihalashtirish, analog sxemalarni loyihalashtirishdan tubdan farq qiladi. Analog sxemalarni loyihalashtirishda murakkab hisob ishlarini bajarish kerak bо‘ladi. Raqamli sxemalarni loyihalashtiruvchi faqat mantiq, mantiqiy signallar va raqamli sxemalarning algoritmlari bilan ishlashi kerak bо‘ladi. Bu sxemalarning ichida kechayotgan jarayonlar esa uni hech ham qiziqtirmaydi.
Nazorat uchun savollar

1. Uzulikli va raqamli signalni tushuntirib bering.

2. Signal atamasiga ta'rif bering.

3. Elektor sinaliga ta'rif bering.

4. Uzuliksiz (analog) sinal ta'rifini bering.

5. Raqamli sinalni ta'riflang.

6.Elektron qurilmalar ishlov beradiga operatsiyalarni qandek gurixlarga ajratiladi?

7. Raqamli qurilma afzalliklarini sanab bering.