Referat bajardi: bet-80 guruh talabasi xojamberdiyev xotamjon mavzu: Debitorlik va kreditorlik qarzlari. Reja


Debitorlik va kreditorlik qarzlarining shakllanishi



Download 30,13 Kb.
bet2/2
Sana31.03.2023
Hajmi30,13 Kb.
#923571
TuriReferat
1   2
Bog'liq
Xojamberdiyev X

Debitorlik va kreditorlik qarzlarining shakllanishi
Debitorlik va kreditorlik qarzlarini tahlil yetishda ularning shakllanishiga, qarzdorlikning o‘zgarishiga, qarzdorlikning muddati o‘tgan, uzaytirilgan qismiga muhim ye’tiborni qaratish lozim. Debitorlik va kreditorlik qarzlarining katta summada shakllanishi korxona mablag‘larining immobilizatsiyasi, oborotdan chiqib ketishiga, likvidlikning tushishiga, moliyaviy ahvolning qiyinlashishiga sabab bo‘ladi. Muddati o‘tgan, uzaytirilgan debitorlik va kreditorlik qarzdorligi ayniqsa salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Debitorlik va kreditorlik majburiyatlari o‘zaro hisob-kitoblarda mahsulot (tovarlar, ish va xizmat)larni sotilgan qatorga kiritish va ular bo‘yicha to‘lovlarning amalga oshirishning turli hisobot sanalariga tushishidan ro‘y beradi. Agarda kelishilgan muddatlar yoki qonunchilikda belgilangan muddatlar oshib ketmasa, ularning yuzaga kelishi hech qanday salbiy oqibatlar olib kelmaydi. Korxonada debitorlik va kreditorlik qarzlarining bitta korxonada yuzaga kelishi faqat uning o‘zigagina jarayonlarni murakkablashtirmaydi, balki qarshi tomonlar bilan bog‘langan butun bir tizimdagi holatni ham izdan chiqishiga olib keladi. Debitorlik va kreditorlik qarzlarini haqiqiy miqdorini bilish uchun ularni inventarizatsiyalash zarur. Inventarizatsiya natijalari bo‘yicha o‘zaro hisob-kitoblar saldosini tasdiqlaydigan solishtirish dalolatnomalari yoki xatlar bilan rasmiylashtiriladi. O‘tkazilgan inventarizatsiyalar soni va natijalari, shuningdek‚ ularni o‘tkazmaslik sabablari yillik moliyaviy hisobotga ilova qilinadigan tushuntirish xatida aks yettirilishi kerak.5 “Moliyaviy hisobot shakllari va ularni to‘ldirish bo‘yicha qoidalarni tasdiqlash to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining buyrug‘iga ko‘ra buxgalteriya balansida debitorlik va kreditorlik majburiyatlari tarkibining quyidagi qatorlari tarkiblanadi.



Ko‘rsatkichlar













Balans satri

Davr boshi

Davr oxiri

Farqi (+,-)
















Debitorlar, jami (satr 220+240+250+260+270+280+290 +300+310)

210

459 586 597

468 253 903

8 667 306
















shundan: muddati o‘tgan

211

61 242 836

24 341 057

-36 901 779
















Xaridor va buyurtmachilarning qarzi (4000 dan 4900 ning ayirmasi)

220

123 172 327

148 701 321

25 528 994
















Ajratilgan bo‘linmalarning qarzi (4110)

230

0

0

0
















Sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarining qarzi (4120)

240

195 601 703

197 055 308

1 453 605
















Xodimlarga berilgan bo‘naklar (4200)

250

307 414

202 706

-104 708
















Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‘naklar (4300)

260

92 643 705

103 815 079

11 171 374
















Budjetga soliq va yig‘imlar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari (4400)

270

31 126 342

12 441 892

-18 684 450
















Maqsadli davlat jamg‘armalari va sug‘urtalar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari (4500)

280

5 788 131

151 843

-5 636 288
















Ta’sischilarning ustav kapitaliga ulushlar bo‘yicha qarzi (4600)

290

0

0

0
















Xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‘yicha qarzi (4700)

300

769 100

666 713

-102 387
















Boshqa debitorlik qarzlari (4800)

310

10 177 875

5 849 041

-4 328 834



Korxonada debitorlik majburiyatlari davr boshiga nisbatan quyidagi o‘zgarishlarga yega bo‘lgan. Jami debitorlik majburiyatlari davr boshiga nisbatan 8 667 306 ming so‘mga ortgan. Shundan: xaridor va buyurtmachilarning qarzi (4000 dan 4900 ning ayirmasi) 36 901 779 ming so‘mga, xodimlarga berilgan bo‘naklar (4200) 104 708 ming so‘mga, budjetga soliq va yig‘imlar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari (4400) 18 684 450 ming so‘mga, maqsadli davlat jamg‘armalari va sug‘urtalar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari (4500) 5 636 288 ming so‘mga, xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‘yicha qarzi (4700) 102 387 ming so‘mga, boshqa debitorlik qarzlari (4800) 4 328 834 ming so‘mga kamaygan. Sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarning qarzi (4120) 1 453 605 ming so‘mga, mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‘naklar (4300) 11 171 374 ming so‘mga ortganligini ko‘rish mumkin. Kreditorlik majburiyatlarining shakllanish qatorlari

Ko‘rsatkichlar













Balans satri

Davr boshi

Davr oxiri

Farqi (+,-)

Joriy majburiyatlar, jami (satr 610+630+640+650+660 +670+680+690+700+710+720+730+740+750+760)

600

654 802 314

674 942 829

2 0 140 515
















shu jumladan: joriy kreditorlik qarzlari (satr 610+ 630+650+670+680+690+700+710+720+760)

601

623 266 697

651 211 265

27 276 076
















shundan: muddati o‘tgan joriy kreditorlik qarzlari

602

26 935 189

18 671 676

8 263 513
















Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga qarz (6000)

610

139 361 433

132 315 373

7 046 060
















Ajratilgan bo‘linmalarga qarz (6110)

620

0

0

0
















Sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarga qarz (6120)

630

91 925 580

160 152 370

68 226 790
















Kechiktirilgan daromadlar (6210, 6220, 6230)

640

18 722

179 635

160 913
















Soliq va majburiy to‘lovlar bo‘yicha kechiktirilgan majburiyatlar (6240)

650

0

0

0
















Boshqa kechiktirilgan majburiyatlar (6250, 6290)

660

0

0




























Olingan bo‘naklar (6300)

670

309 086 582

247 864 791

-61 221 791
















Budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz (6400)

680

8 084 129

19 262 500

6 968 476
















Sug‘urtalar bo‘yicha qarz (6510)

690

0

0

0
















Maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarz (6520)

700

18 646 984

25 615 460

11 178 370
















Ta’sischilarga bo‘lgan qarzlar (6600)

710

0

0

0
















Mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarz (6700)

720

40 920 696

43 590 218

32 669 522
















Qisqa muddatli bank kreditlari (6810)

730

28 324 178

21 397 333

-6 926 845
















Qisqa muddatli qarzlar (6820, 6830, 6840)

740

3 192 717

2 154 596

-1 038 121
















Uzoq muddatli majburiyatlarning joriy qismi (6950)

750

0

0

0













7 169 260

Boshqa kreditorlik qarzlar (6950 dan tashqari 6900)

760

15 241 293

22 410 553



Korxonada joriy majburiyatlar davr boshiga nisbatan 20 140 515 ming so‘mga ortgan. Jumladan, tarkibi bo‘yicha mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga qarz (6000) 7 046 060 ming so‘mga, sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarga qarz (6120) 68 226 790 ming so‘mga, kechiktirilgan daromadlar (6210, 6220, 6230) 160 913 ming so‘mga, budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz (6400) 6 968 476 ming so‘mga, maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarz (6520) 11 178 370 ming so‘mga, mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarz (6700) 32 669 522 ming so‘mga, boshqa kreditorlik qarzlar (6950 dan tashqari 6900) 7 169 260 ming so‘mga ortgan. Olingan bo‘naklar (6300) 61 221 791 ming so‘mga, qisqa muddatli bank kreditlari (6810) 6 926 845 ming so‘mga, qisqa muddatli qarzlar (6820, 6830, 6840) 1 038 121 ming so‘mga davr boshiga nisbatan kamaygan.
Xulosa
Men bu referatni yozganimdan keyin debitorlik va kreditorlik qarzlari haqida tushunib yetdim. Bundan tashqari, Men debitorlik qarzlari qaysi ko’rsatkichlarni o’z ichiga oladi va kreditorlik qarzlari qaysi ko’satkichlarni olishi haqida kengroq bilimni qabul qildim. Masalan: Debitor qarzdorlik — yuridik yoki jismoniy shaxslar boshqa yuridik yoki jismoniy shaxslar b-n oʻzaro xoʻjalik munosabatlari natijasida ulardan olishi lozim boʻlgan qarz summasi. Debitor qarzdorlik normal xoʻjalik faoliyati jarayoni b-n yoki moliyaviy, xisob-kitob yoki toʻlov intizomining buzilishi bn bogʻliq boʻlishi mumkin. Kreditorlik qarzlari (AP) - bu kompaniyaning kreditorlari yoki etkazib beruvchilari oldidagi qisqa muddatli qarzni to'lash majburiyatini ifodalovchi bosh daftardagi schyot. "AP" ning yana bir keng tarqalgan ishlatilishi kompaniyaning etkazib beruvchilarga va boshqa kreditorlarga qarzlarini to'lash uchun mas'ul bo'lgan biznes bo'limi yoki bo'limiga tegishli.


Foydalanilgan adabiyotlar

  1. Buxgalteriya hisobi asoslari. S. Yo’ldashev I. Masteyeva B. Maxkamov

  2. https://uz.wikipedia.org. Wikipedia o’zbekchasi

  3. https://en.wikipedia.org/ Wikipedia ingliz tilida

  4. Buxgalteriya hisobi nazariyasi. O. M. Kuljanov, I. I. Xusinov ,S. A. Jumanazarov

  5. Moliyaviy hisob Abdusalamova Nodira Bahodirovna,Temirov Furqat Tursoatavich

  6. Moliyaviy hisob va hisobot

Download 30,13 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish