Reja. Begona о‘tlar keltiradigan zararlar

O`simliklar qator oralaridagi begona o`tlarni yo`qotishda mexanikaviy va kimyoviy usullarni birgalikda qo`llash


REJA.


1. Begona о‘tlar keltiradigan zararlar.
2. Begona о‘tlarning tarqalishi.
3. Begona о‘tlarning biologik xususiyatlari.
4. Begona о‘tlarning klassifikatsiyasi va vakillari.
5. Begona о‘tlarni yо‘qotish usullari.

Ekilgan ekinni orasida о‘sib hosilni va uning sifatini pasaytiradigan о‘simliklar begona о‘tlar deyiladi.

Begona о‘tlar madaniy aralashma va tabiiy begona о‘tlarga bо‘linadi.
Madaniy aralashma begona о‘tlarga misol о‘ilib bug‘doy ichida о‘sadigan javdarni kо‘satish mumkin. Tabiiy begona о‘tlar madaniy ekindar sharoitga moslashib olgan begona о‘tlardir.
Shunday begona о‘tlar borki, xar kanday sharoitda xam madaniy ekinlar orasida usadi.


Begona о‘tlar keltiradigan zararlar.
Begona о‘tlar dexkonchilikka va xalk xujaligiga juda xam kata zarar yetkazadi; ular kishlok xujaligi ekinlarining xosildorligini va sifatini pasaytiradi, ayrim paytlarda olinadigan maxsulotlarni iste’mol kilishga yaroksiz kilib kuyadi. Begona о‘tlar maxalliy sharoitga, tuproyekka va ob-xavoga yaxshi moslashadi. Ularning ildiz tizimlari kuchlirok va tezrok usadi. Begona о‘tlarning ildizlari chukur ketib, madaniy usimliklarga nisbatan suvni va ozuka elementlarini tezrok uzlashtirib oladi, xamda xar kanday nokulay sharoitga moslashaoladi.
Begona о‘tlarning vegetativ massasi kuprok bulganligidan madaniy usimliklarga soya kilib xosilini pasaytiradi. Begona о‘tlar ta’sirida tuprok tempraturasi pasayadi, natijada mikroorganizmlarning faoliyati sekinlashadi, organik moddalarning parchalanishi pasayadi va madaniy usimliklarga mineral elementlarnnig uzlashtirilishi kamayadi.
Pechak va boshka begona о‘tlar madaniy usimliklarning tanasiga uralib olib ularning yotib kolishiga sababchi buladi. Ayrim begona usimliklar baland usadi, tanalari bakuvvat bulib, urish texnikasini singdiradi.
Parazit va yarim parazit usimliklar, madaniy usimliklarning tanasiga uralib olib, ulardagi moddalarni surib olib, ulishiga olib boradi. Begona о‘tlar xasharotlar va kasalliklarning asosiy manbaidir.
Begona о‘tlarning urugi madaniy ekinlar urugi Bilan aralashib, uni tozalash juda kiyin buladi, undan tashkari begona о‘tlar urugi namlikni oshirib yuboradi, natijada don uz-uzidan kizib, sifati pasayadi, xarajatni oshirib maxsulot tannarxini oshirib yuboradi.
Begona о‘tlar chorvachilik uchun ishlatiladigan yem-xashakka aralashib sut va sut maxsulotlarini sifatini buzadi. Ayrimlari molnii kur kiladi. Molning tilini yara kilib tashlaydi. Shunnig uchun xam dalalarni begona о‘tlardan tozalash muxim axamiyat kasb etadi.