Режа: G‘aznaviylar davlati va Beruniyning faoliyati

“Osor ul-boqiya”
Beruniyning “Osor ul-boqiya” (“Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar”) asari
G‘aznaviylar davri adabiyotiga katta hissa bo‘lib qo‘shildi.
Mazkur asar tarixiy-etnografik asar bo‘lgani holda, qadimgi rivoyatlar, afsonalardan
ham Beruniy mahorat bilan foydalandi.
Asarning yana bir qimmatli tomoni shuki, O‘rta Osiyoning arablar istilosidan keyingi
madaniy muhiti, ilmiy tafakkuri, ijtimoiy, siyosiy tarixi haqida ham ma’lum darajada
ma’lumot beradi.
Jumladan, Beruniy arablar kelgunga qadar Xorazmning o‘ziga xos ilmiy maktabi,
yuksak madaniyati borligini ta’kidlaydi,
Arablar istilosi esa Xorazmning an’anaviy madaniyatini yo‘q qildi.
Beruniy bu asarida bu voqeaga quyidagicha sharh beradi:
“Qutayba Ibn Muslim al- Bohiliy xorzamliklarning kotiblarini halok etib,
bilimdonlarini o‘ldirib, kitob va daftarlarini kuydirgani sababli ular savodsiz qolib,
o‘z ehtiyojlarida yodlash quvvatiga suyanadigan bo‘ldilar”.