“Rivojlanayotgan bozorlar” atamasi birinchi marta 1980-yillarda Jahon banki iqtisodchisi Antuan van Agtmel tomonidan ishlatilgan

Rivojlanish modellari

• Buzg'unchi rivojlanish - rivojlanayotgan mamlakatlar tomonidan qishloq xo'jaligi va mineral mahsulotlarni ishlab chiqarish va eksport qilishning ko'payishi, bu jahon xomashyosi narxlarining yanada pasayishiga va iqtisodiy rivojlanish uchun zarur bo'lgan valyuta tushumlarining qisqarishiga olib keladi.
• Yetib olish rivojlanishi - bu yetakchi va orqada qolgan mamlakatlar oʻrtasidagi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasidagi tafovutni bartaraf etishga qaratilgan iqtisodiy strategiya.

Janubi-Sharqiy Osiyo Yangi industrial davlatlari iqtisodiy modellarining asosiy xususiyatlari

• tsivilizatsiya mamlakatlarining resurslaridan samarali foydalanish;
• Davlat va biznes hamkorligi;
• Moslashuvchan o'zgartirilgan siyosat, davlat rolini bosqichma-bosqich pasaytirish, tashqi iqtisodiy faoliyatni tartibga solishni liberallashtirish;
• Ayniqsa AQSh, Yevropa Ittifoqi, Yaponiyaga eksport yo'nalishi sezilarli darajada yuqoriligi;
• Jamg`arishning yuqori darajasi (YaIMning 24-47%);
• Katta miqdordagi xorijiy investitsiyalar .

Lotin Amerikasi Yangi industrial mamlakatlarining iqtisodiy modeli

• Iqtisodiyot xorijiy investitsiyalar uchun ochiq;
• Eksportda mashina va asbob-uskunalar ulushining doimiy o'sishi va xom ashyo ulushining kamayishi;
• Davlat korxonalarini xususiylashtirish;
• Davlat byudjetining kichik taqchilligi;
• Kam mudofaa xarajatlari (1-2%);
• Integratsiya jarayonlarining jadal rivojlanishi.

Yaqin va O'rta Sharq mamlakatlari iqtisodiy modellari

• Iqtisodiyotda davlat sektori ustunlik qiladi;
• Mamlakatlar iqtisodiyoti neft eksportiga yo'naltirilgan;
• Mintaqa tez-tez harbiy to'qnashuvlar bilan ajralib turadi;
• Kichik mamlakatlarning feodal tuzumdan darhol postindustrial jamiyatga o'tishi;
• Ko'pgina arab davlatlari o'tish davrida;
• Bu mamlakatlarning iqtisodiy modellari musulmon dinining kuchli ta'sirida.