Самарқанд давлат медицина институти биоанорганик, биоорганик ва биологик кимё кафедраси Биологик кимё 2-курс аминокислоталар алмашинуви. Аминокислоталарнинг декарбоксилланиши (2 маъруза) Маърузачи: доц. Қ. М. Халиков

3) Аммоний тузлари билан 3% азот

• 3) Аммоний тузлари билан 3% азот
• 4) Креатиннинг синтези 5% азот
• 5) Мочевина синтези 85-90% азот зарарсизлантирилади.

• ГЛУТАМИН ВА АСПАРАГИН БИОСИНТЕЗИ
• Бу йўл мия, кўз тўри, буйрак, жигар, мушак ва б.қ. Тўқима ҳужайраларида аммиакни зарарсизлантиришнинг асосий йўли. Аспарагин кислота ҳосил бўлиш реакциясини аспарагинсинтетаза фер-менти катализлайди.

• Буйракларда аммиак ҳосил бўлиши
• Сийдик билан чиқиб турадиган аммиак миқдори нормада 0,5 г.
• Ацидозда бу рақам бир неча баробар ортади. Буйракларда аммиак асосан глутаминнинг амид гуруҳи ҳисобига ҳосил бўлади.

• Ацидоз – буйракларда глутами-наза синтезланишини шунинг-дек, глутаминнинг буйрак ҳу-жайралари томонидан ютили-шини жонлантиради. Ҳосил бўладиган аммиак кислоталарни нейтраллайди.
• NH3 + H+ = NH4+

Ҳужайраларда ионлашмаган аммиак ва кислоталар уларнинг ион-лашган шакллари билан муво-занатда бўлади.

• Ҳужайраларда ионлашмаган аммиак ва кислоталар уларнинг ион-лашган шакллари билан муво-занатда бўлади.
• Ҳужайра мембраналари орқали асосан ионлашмаган аммиак ва кислоталар ўтади ҳамда буйрак каналчалари йўлида (яъни сийдикнинг ўзида) аммиак кислота протони (Н+) ни ўзига бириктириб олиб, организмдан чиқариб юбориладиган аммоний тузини ҳосил қилади.

Аммиакнинг буйраклар орқали чиқариб турилиши азотни чиқариб ташлаш эмас, балки айнан кислоталарни чиқариб ташлаш учун хизмат қилади.

• Аммиакнинг буйраклар орқали чиқариб турилиши азотни чиқариб ташлаш эмас, балки айнан кислоталарни чиқариб ташлаш учун хизмат қилади.

Ацидоз маҳалида экскреция тезлигининг анча ортиши, ҳужайралараро суюқлик билан қонда кислоталар нормал миқдорда бўлганида экскреция тезлигининг сусайиб қолиши ва алкалоз маҳалида аммиак экскреция бўлмаслиги ана шуни кўрсатади.

• Ацидоз маҳалида экскреция тезлигининг анча ортиши, ҳужайралараро суюқлик билан қонда кислоталар нормал миқдорда бўлганида экскреция тезлигининг сусайиб қолиши ва алкалоз маҳалида аммиак экскреция бўлмаслиги ана шуни кўрсатади.