Samarqand davlat arxitektura qurilish instituti

2. VALEOLOGIYANING ASOSIY TUSHUNCHASI. 
 
«
Valeologiya
» lotincha so„z bo„lib, aloe-«salomatlik», «sog„lom bo„lish» 
ma‟nosini anglatadi. 
Valeologiya - inson salomatligi, uni mustahkamlash yo„llari, aniq sharoitlarda 
inson hayotiy faoliyatini shakllantirish va saqlash haqidagi bilimlarning fanlararo 
yo„nalishidir. O„quv fani sifatida u inson salomatligi va sog„lom hayot tarzi haqidagi 
bilimlar majmuasini tashkil etadi. 
Valeologiyaning markaziy 
muammosi-
individual salomatlikka munosabat va 
shaxsni individual rivojlantirish jarayonida salomatlik madaniyatini tarbiyalashdir. 
Valeologiya predmeti –individual salomatlik va inson salomatligi zaxiralari, 
shuningdek sog„lom xayot tarzi demakdir. Valeologiyaning turli kasalliklarining oldini 
olishni tavsiya etuvchi profilaktik uslublaridir. 

---

9 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. VALEOLOGIYA PREDMETI. 
Valeologiya organizm tuzilishi va vazifalari, uning xarakat imkoniyatlari, 
jismoniy xolatini takomillashtirish, salomatlikni saqlash va yaxshilash, sog„lom xayot 
3.
 Вазифалар 
1.Саломатлик аҳволининг миқдори баҳоси ва 
уни тадқиқ этиш
 
2.Соғлом ҳаѐт тарзи юритишга мақсадни
3. Саломатликни сақлаш ва мустаҳкамлаш 
Ўқув 
Тарбиявий 
Саломатликн
и 
мустаўкамла
ш 
Соғламлашти
риш 
Соғлом инсоннинг намунавий характтеристикаси 
Диагности
к 
Модуль 
Тезкор 
Рейтинг 
Саломатлик даражаси 
Педагогик назорат тизими 
Жисмоний 
ривожланиш 
Жисмоний 
тайѐргарлик 
Функционал 
тайѐргарлик 
Жисмоний 
ҳол 
Якуний 
Саломатликни яхшилашнинг эффектив услуб ва 
усуллари 
Ахборот таъминот тизими 
Инсон 
саломатлиги 
буйича
маълумо тлар 
хакителеметрик 
компьютер 
комплекси 
тизими 
Юрак ритми 
мониторлари 

---

10 
tarzi bo„yicha bilim va ko„nikmalar tizimini o„rganish, muntazam jismony mashklarni 
bajarishga extiyojini mustaxkamlashga yo„naltirilgan faoliyat sifatida ko„rib chiqiladi.
SHu munosabat bilan insonnig ijtimoiy rivojlanish haqidagi pedagogik qonunlarni 
tadqiq etish, shu asosida har tomonlama etuk insonni shakllantirish bo„yicha maxsus 
pedagogik tarbiya jarayoni nazariyasi va metodikasini aniqlash valeologiya faning 
predmeti hisoblanadi.
Sog„lom xayot tarzi ko„nikmalarini shakllantirish, ularning salomatlik va jismoniy 
etuklikni asrash va yaxshilash bo„yicha bilim va ko„nikmalar bilan qurollantirishga 
o„ynaltirilgan pedagogik faoliyatiga valeologiya faning ob‟ekti hisoblanadi.
Jismoniy etuklikka intilish deganda insonni turli xayotiy sharoitlarga optimal 
moslashuvini ta‟minlovchi va faol ijtimoiy turmush, o„quv va kelajakdagi mehnat 
faoliyati, xayotdagi o„rning manbasi hisoblanuvchi jismoniy holati, jismoniy va 
funksional tayyorgarlig, gavda tuzilishi va jismoniy rivojlanishini yaxshilavchi jarayon 
deb tushuniladi.