Sana: Fan: Kimyo Tadbir mavzusi

Vodorod
Kim bo’larding, quruq, Oltinsan!
( o’quvchilarga qarab)
Kelmaganda mana bu nodon,
Yana qancha xossam aytardim.
Oltin
(Yuzlari tundlashib, Vodorodga qarab)
Hm…Shungamidi sening zamzamang,
Shunga shuncha to’polon qilmoq.
( o’quvchilarga qarab maqtanib)
Mana bu men hayot ko’zgusi,
Ming tusdaman ustim yaltiroq!
Tabiatda yombilarim ko’p
Qidirganlar topadi doim,
Men ularni boyitaman xo’p.
Inson zoti azal-azaldan,
Menga juda-juda o’ch bo’lgan
Boylik uchun tikib jonini,
Jang-jadalda qanchasi o’lgan.
Xislatlarim davom ettirsam,
Metallarning eng inertiman.
Tibbiyotning ko’p sohasida,
Xastalarning dardin olaman.
Aytishadi: - plastik metall
Va yanachi eng cho’ziluvchan.
(Vodorodga qarab)
Senda yo’qdir bundayin xislat
He nimaga maqtanasan san.
Havodagi kislorod bilan,
Birikmayman hech qachon, aslo!
Ishqorlarda erimayman hech

• 
  Kislotada, e… ikki dunyo!
  

Zar suvida eriyman faqat
Ne ekan deb bo’lmagin hech lol.
Darsliklarni o’qib ko’rginda
Formulasin yaxshi bilib ol.
(Metallmaslar orasida turgan Fosfor Oltinning oldiga keladi)
Fosfor
(Oltinni mazax qilib)
Voy, voy, voy, voy
Hoy turqi sovuq!
(Oltinni turtib)
Ko’pchilikni oldida shunday
Maqtanishing qanaqa qiliq?!
He, o’rgildim sen maqtanchoqdan,
Menman axir aql kaliti!
Insonlarda qancha ko’p bo’lsam,
Bilki uning baxtiman, baxti!
Oltin
Yo, tovba-ey
Qachondan boshlab
Sen aqlning kaliti bo’lding?!
Fosfor
(Kekkayib)
Sen o’zingga oro berguncha
Kitoblarni o’qigin, bilgin!
Aytib qo’yay, yana, maslahat
Qovurilgan baliq yeb turgin!
Shunda aqling tiniqlashadi,
Bu xossamnisen bilib qo’ygin.
(Oltin jahli chiqib elementlar oldiga ketib qoladi)
Fosfor
(Gapida davom etib, Oltinga qarab)
Gaplaringda ma’no bor, lekin
Barcha faqat senga intilmas
Ilmu hunar yo’lin tutganlar
Seni aslo nazarga ilmas.
( o’quvchilarga qarab)
Bilasizlar ey, aziz do’stlar
Allatropik shakl o’zgarish
Bu mendagi ajib bir xossa
Ammo goho keltirar tashvish
(Xo‘rsinib)
– Nechun?– dersiz. Ha, to‘g‘ri savol,
Javobini tinglang bemalol.
Gohi «oq»man, gohida «qora»,
«Qizil» tanli og‘amiz ham bor.
(Ustol ustida turgan idishlardagi fosfor (uch xil)ni ko‘rsatadi)
Xossamizni bilmaganlarga,
Deyman: – axir, o‘qingiz takror!
Chunki «oq»im juda zaharli,
«Qora»sichi qo‘lni ko‘ydirar.
«Qizil»imdan gugurt yasashib.
Inson doim olov yondirar.
Ortafosfat, metafosfatlar,
Apatitu, superfosfatlar,
Yerga ishlov berishga kerak.
– Rahmat,– deydn menga dehqonlar.
Yerga axir oziq bo‘laman
Yerni sozlab, ishlab beraman!
(Metallar orasidan Natriy shoshib chiqib keladi)
Natriy
(Baland tovush bilan, uni mensimay)
Ola, do‘stim xo‘p maqtanding-ku
Kerak bo‘lsa suvda yonaman.
Vodorodni o‘rniga bilsang,
Kislorodga men birikaman.
Suvda yonmoq osonmi, axir?!
Ko‘pchilikning qo‘lidan kelmas.
Ishqorlarim tering o‘yadi,
Ehtiyotroq bo‘lib yursang bas!
Kerosinni tagida har kun,
Jonni saqlab yashab kelaman.
Suvga tushsam, eh, oshna tushun,
Mana shunday yonib ketaman.
O‘rtoqlarim juda mustahkam
O‘q tesholmas ba’zilarini,
Ular ichra «yumshoq» bolaman.
Ko‘rgansan-a, kesganlarini.
(Metallmaslar orasidan Kislorod kibor bilan uning oldiga yurib keladi)