Sanoat ekologiyasi

1.1-rasm. Silindrli ciklon. 1.2- rasm. Konusli ciklonlar
Nazorat savollari

1. 
   Atmosfera havosining ifloslanish turlari va manbalari haqida ma’lumot bering.
   
2. 
   Atmosfera havosi tarkibidagi changlar haqida ma’lumot bering.
   
3. 
   Atmosfera havosining sun’iy ifloslanishi deb nimani tushunasiz?
   
4. 
   Atmosfera havosining ifloslanishiga energetika tarmoqlari, qishloq hamda maishiy-kommunal xo’jaliklari va avtotransport vositalarining ulushlari necha % ni tashkil etmoqda?
   
5. 
   Yoqilg’i mahsulotlari tarkibida qaysi gazlar va birikmalar bo’lishi mumkin?
   

Amaliy № 2
Mavzu: Atmosfera havosiga tushayotgan chang-gaz chiqindilari ChMChlarini hisoblash va ularni tozalash moslamalarni o’rnatish zarurligini asoslash.
Havo yoki gaz tarkibidagi qattiq zarrachalarga, chang deyiladi. Chang zarrachalarining o`lchami 5-10 mkm atrofida bo`lishi mumkin. Ularning kelib chiqish sabablariga ko`ra 2 guruhga bo`lish mumkin.
Tabiiy changlar, ya`ni inson ta`sirisiz hosil bo`ladigan changlar. Bu guruhga yer ustki qatlamining bir joydan ikkinchi joyga ko`chishi natijasiqa o`simlik va hayvonot olamida paydo bo`ladigan changlar, bulqonlar otilishi natijasida paydo bo`ladigan changlar, koinot changlari va boshqagi tabiiy changlar kiradi.

1. 
   Sun`iy changlar, yani sanoat kоrхоnаlаridа va qurilishda insonning bevosita ta`siri natilasida hosil bo`ladigan changlar.
   

Bu guruhga qurilish sanoatida, yer qazish, beton qorish ishlarida sement, ohak ishlab chiqarish, engil sanoati va kimyo sanoatiqa paxtaga ishlov berish paytida ajralib chiqadigan changlar kiradi. Bu changlarni havoga tarqalib ketishi atrof muhitni ifloslanishiga va turli kasalliklarning paydo bo`lishiga sabab bo`ladi.
Kimyoviy va mineralogik tarkibiga qarab changlar quyidagi 5 asosiy guruhlarga bo`linadi.

1. 
   Organik changlar. Bu guruhga yog`och, ko`mir, torf, o`simliklar va hayvonot changlari (masalan, paxta, pilla, qog`oz va boshqa xom-ashyolarga ishlov berish paytida hosil bo`ladigan chanular) kiradi.
   
2.