Sanoat iqtisodiyoti va menejmenti

Айланма маблағлар –
бу корхона ва хўжалик 
бирлашма (уюшма) ларнинг меҳнат буюмлари бўлиб, 
бевосита ишлаб чиқариш жараёнини таъминловчи 
(ишлаб чиқариш айланма фондлари) ҳамда маҳсулотни 
сотиш ва таъминот жараёнларида хизмат кўрсатувчи 
маблағлардан (муомала фондлар) иборат.
Айланма маблағлар пул кўринишида ифодаланиб, 
корхоналарда моддий бойликлар ва фондларнинг зарур 
заҳираларини ташкил этади, ишлаб чиқариш жараёни 
ва маҳсулот сотилишини узлуксиз амалга 
оширилишини таъминлайди.
Айланма маблағларнинг элементлар бўйича таснифи:
1.
ишлаб чиқариш айланма фондлар;
2.
муомила фондлардан иборат.

---

Fanga doir test savollari 

---

Test topshirig’i 
To’g’ri javob 
Muqobil javob 
Muqobil javob 
Muqobil javob 
Asosiy vositalar aktiv 
sifatida tan olinganda 
qanday qiymat 
bo’yicha baholanadi?
*Boshlang’ich 
qiymat 
O’rtacha qiymat 
Qoldiq qiymat 
Vazirlik tomonidan 
belgilangan qiymat 
Bino, inshoot va 
imoratlar bo’yicha 
amortizatsiyasi 
to’lovlari necha foizni 
tashkil yetadi?
*5 % 
10 % 
7 % 
8 % 
Dividend nima? 
*Aktsiyadorga 
beriladigan mablag’ 
Korxona foydasiga 
beriladigan mablag’ 
Aktsiyadorlik 
jamiyatining 
daromadi 
Aktsiyador ulushi 
Dividendlar 
soliqqa 
tortiladimi?
*Tortilmaydi 
Tortiladi 
Ma’lum bir 
stavkalar bo’yicha 
tortiladi 
Nizomda 
ko’rsatilmagan 
Aktsiyadorlik 
jamiyatini 
boshqaruv 
organi qanday tashkil 
topgan? 
*Aktsiyadorlarning 
umumiy 
yig’ilishidan 
Kuzatuv kengashidan 
Ijroiya organidan 
Aktsiyadorlarning 
umumiy 
yig’ilishidan, kuzatuv 
kengashidan, Ijroiya 
organidan 
Aktsiyadorlik jamiyati 
nechaga bo’linadi?
*2 ga 
3 ga 
4 ga 
6 ga 
Asosiy vositalar aktiv 
sifatida tan olinganda 
qanday 
qiymat 
bo’yicha baholanadi?
*Boshlang’ich 
qiymat 
O’rtacha qiymat 
Qoldiq qiymat 
Tiklash qiymat 
Korxonaning mahsulot 
sotishdan olingan yalpi 
foydasi 
qanday 
topiladi?
 
* 
ИТ
ССТ
ЯФ
−
=
БЗ
БД
ДХ
ЯФТ
АФФ
−
+
−
=
МХ
МД
АФФ
УФ
−
+
=
БД
ДХ
ЯФТ
АФФ
+
−
=
Korxonaning 
sof 
foydasi nima? 
 
*Foydadan soliqlar 
chegirgandan so’ng 
qolgan qismi 
Daromaddan harajatni 
ayirgandan qolgan 
qismi 
Daromaddan 
ishlab chiqarish 
harajatlarni 
ayirgandan qolgan 
qismi 
Daromaddan 
harajatni ayirgandan 
qolgan qismi, 
daromaddan ishlab 
chiqarish harajatlarni 
ayirgandan qolgan 
qismi 
Korxonada 
mahsulot 
tannarxi 
qanday 
topiladi? 
*1 so’mlik 
mahsulot ishlab 
chiqarish uchun 
ketgan harajatlar 
yig’indisi 
Daromadda xarajatlarni 
ayirganda 
Xizmatlar 
yig’indisi 
Xizmatlar va ishlar 
yig’indisi 
Korxonaning 
raqobatlashuvi nima? 
 
* Korxonani 
mahsulotiga 
talabgor ko’payishi 
borasidagi natijalar 
Korxonalar o’rtasida 
mahsulotni sotish va 
ishlab chiqarish 
bo’yicha tortishuvi va 
kurashi 
Korxonalarning 
o’z huquqlarini 
talab qilishi 
Boshqa korxonalar 
bilan iqtisodiy 
kurashi 
Korxona mahsulotiga 
talab 
qachon 
ko’payadi? 
 
* Korxona yaxshi, 
sifatli mahsulot 
ishlab chiqarsa va 
mahsulotning 
tannarxi pasaysa 
Korxona sifatli 
mahsulot ishlab 
chiqarsa 
Korxona yaxshi 
xizmat ko’rsatsa 
Korxona 
mahsulotining 
tannarxi pasaysa 
Korxona mahsulotiga 
qachon talab pasayadi? 
* Korxona sifatsiz 
mahsulot ishlab 
chiqarsa 
Korxona boshqaruv 
tizimi oqilona tashkil 
yetilmasa 
Korxona xizmati 
qoniqarsiz bo’lsa 
Korxonada kadrlar 
qo’nimsizligi yuzaga 
kelsa 
Korxonaning 
ishlab 
chiqarish va xizmat 
*Mahsulot va 
xizmatlarda 
Ishlab chiqarishda 
Sotuvda 
Reklamada 

---

ko’rsatish 
faoliyati 
nimada 
namoyon 
bo’ladi? 
Korxonada mehnatga 
haq to’lash qanday 
shaklda 
amalga 
oshiriladi? 
*Ishbay-vaqtbay 
Kishi-soat 
Mehnat-soat 
YAratilgan 
mahsulotga nisbatan 
Korxonalar 
xajmiga 
ko’ra 
necha 
turga 
bo’linadi?
 
*Mikrofirma, 
kichik, yirik 
korxonalarga 
Yirik korxonalarga 
O’rta 
korxonalarga 
Kichik korxonalarga 
Aktsiyadorlik 
jamiyatining 
aktsiyalari 
nimaga 
qarab taqsimlanadi?
 
*Qo’shgan 
xisssasiga qarab 
Sarmoyaga qarab 
Divedend 
foizlariga qarab 
Aktsiyadorlar soniga 
qarab 
Korxona 
aylanma 
mablag’lari 
necha 
yilda o’z qiymatini 
yo’qotadi?
 
* 1 yilda 
2 yilda 
3 yilda 
4 yilda 
Korxona 
qanday 
tarzdagi 
muassasa 
hisoblanadi? 
* YUridik 
Jismoniy 
Mustaqil sub’ekt 
Xususiy 
Korxona 
faoliyatini 
bashorat qilish nima? 
* Ishlab chiqarish 
rejalari asosida 
kelajakni bashorat 
qilish 
Ishlab chiqarish rejalari 
asosida bashorat qilish 
Kelajakni 
ko’zlash 
Istiqbolni o’ylab 
bashorat qilish 
Korxonada 
faoliyat 
yuritish 
muddatiga 
ko’ra 
necha 
turga 
bo’linadi. 
* Mavsumiy, 
uzlukli, uzluksiz 
Uzluksiz, mavsumiy 
Doimiy, barqaror 
Uzlukli, mavsumiy 
Korxonalarda 
ishlab 
chiqarish 
jarayonini 
tashkil yetish usullari:
 
* Partiyali, oqimli, 
donalab ishlab 
chiqarish 
Oqimli, donalab 
Ulgurji, chakana 
Partiyali, oqimli 
Hozirgi 
zamon 
sharoitlarida 
korxonalar 
mulk 
shakliga 
ko’ra 
quyidagilarga 
bo’linadi. 
* Davlat, qo’shma, 
jamoa, xususiy 
Oilaviy, davlat, xususiy Jamoa va 
munitsipial 
Davlat va jamoa 
Aylanma 
ishlab 
chiqarish 
fondlarida 
ishlab 
chiqarish 
zahiralari necha foizni 
tashkil yetadi? 
* 70 % 
75 % 
80 % 
60 % 
Aylanma 
mablag’lar 
ishlab 
chiqarish 
jarayonida 
to’liq 
aylanishi uchun necha 
bosqichni bosib o’tadi? 
* 3 bosqichni 
2 bosqichni 
5 bosqichni 
4 bosqichni 
Mehnatga 
haq 
to’lashning 
yagona 
tarif setkasi bo’yicha 
tarif 
razryadlari 
nechtaga bo’linadi? 
* 22 ta 
24 ta 
20 ta 
23 ta 
O’zbekiston 
Respublikasining 
«Xususiy 
korxona 
tug’risida»gi 
qonun 
qaysi qabul qilingan. 
* 1991 yilning 15 
fevralida 
1990 yilning 30 
sentyabrida 
2002 yilning 25 
noyabrida 
2003 yilning 11 
dekabrida 
Korxona - bu 
 
* Mustaqil xujalik 
yurituvchi bozor 
sub’ekti 
Davlatning mulkiy 
kompleksi 
Tadbirkorlik va 
biznes soxasidagi 
sub’ekti 
Maxsulot ishlab 
chiqarishni tashkil 
yetish va sotish shakli 
Ma’suliyati cheklangan 
jamiyatlar.
* Paylarga 
ajratilgan ustav 
kapitalini miqdori 
ta’sis xujatlari bilan 
belgilanuvchi va 
Ta’sischilar va banklar 
orqali tan olinib, ustav 
kapitali paylarga 
ajratilib, ularning 
miqdori ta’sis xujatlari 
Ta’sis 
shartnomasi 
asosida tuzilgan 
jamiyatni ustav 
kapitaliga 
Paylarga ajratilgan 
mavjud ustav 
kapitali, ularning 
miqdori ta’sis 
xujatlari bilan 

---

 
o’z mulki 
chegarasida 
majburiyatlar 
bo’yicha 
ma’suliyatga yega 
bo’lgan jamiyat 
bilan belgilanadi. 
majburiy ravishda 
pul yoki mulkiy 
paylar bilan 
kirgan, ularning 
miqdori orqali har 
bir ta’sischini 
ma’suliyati 
belgilanadi 
belgilanadi, 
ta’sischilar va banklar 
orqali tan olinadi. 
Ma’suliyati cheklangan 
jamiyatni 
ustav 
kapitali qo’yidagilarga 
asoslanib 
tashkil 
yetiladi:
 
Ta’sis xujjatlari 
qabul qilinganda 
100-minimal ish 
xaqi miqdoridan 
kam bo’lmagan 
holda 
Ta’sis xujjatlariga 
asosan ularni miqdori 
chegaralangan holda
Jamiyat 
ro’yxatdan o’tish 
vaktidagi 
qonunlarda 
belgilangan 50 
barobar minimal 
ish xaqidan kam 
bo’lmagan holda 
Ta’sis xujjatlari qabul 
qilinganda 100-
minimal ish xaqi 
miqdoridan ko’p 
bo’lmagan holda 
Aktsiyadorlik jamiyati 
deb tan olinadi... 
 
* Aloxida ajratilgan 
mulkga yega 
bo’lgan va ularni 
narxi aktsiyalarga
bo’lingan xujalik 
sub’ektlari. 
Qonun doirasida o’zini 
aktsiyalarini ishlab 
chiqarib, ularni sotish 
bilan shug’ullanadigan 
jamiyatlar 
Ustav kapitali 
ma’lum 
birliklardagi 
aktsiyalarga 
bo’linib, 
aktsionerlarga 
nisbatan jamiyat 
majburiyatlarini 
tasdiqlovchi 
xujalik sube’kti 
Korxonaning oddiy 
va imtiyozli 
aktsiyalariga yega 
bo’lgan aktsionerlar 
uyushmasi 
Aktsiyadorlik jamiyati 
ta’sischilari tarkibi. 
* Aktsionerlik 
jamiyati turi bilan 
belgilanadi 
CHeklangan 
CHeklanmagan 
Ta’sis xujjatlari bilan 
belgilanadi 
Ochiq 
turdagi 
aktsiyadorlik jamiyati 
deb tan olinadi... 
 
* Aktsiyalarga 
ochiq holda obuna 
bo’lish va ularni 
yerkin xolda sota 
oladigan jamiyatlar 
Ochiq jamiyat 
aktsiyalari bir shaxsdan 
ikkinchi shaxsga, 
boshqa xissadorlarning 
roziligisiz o’tishi 
mumkin bo’lgan 
jamiyatlar 
Birgalikda 
faoliyat yuritish 
uchun kishilarni 
va majburiyatlarni 
birlashtirgan 
jamiyat 
CHegaralgan 
miqdordagi pul 
ulushlari doirasida 
faoliyat natijalari 
uchun javob 
beradigan jamiyat 
YOpiq 
turdagi 
aktsionerlik
jamiyatlari deb 
 
* Aktsiyalari faqat 
uni ta’sischilari 
orasida yoki 
oldindan 
belgilangan 
doirasida 
taqsimlanadigan 
jamiyat 
Ularni aktsiyalari faqat 
ularni ta’sischilari
orasida 
taqsimlanadigan 
jamiyat 
Ularni aktsiyalari 
faqat yopiq obuna 
xolida 
taqsimlanadigan 
jamiyat 
Mablag’i aktsiyalarga 
ajratilgan yuridik 
shaxs 
Aktsiyadorlik 
jamiyatining 
ustav 
kapitali shaklanadi: 
 
Aktsiyalarga 
ommaviy obuna 
bo’lish orqali 
Kreditorlar manfaatini 
kafolatlovchi jamiyat 
mulkining miqdoriga 
qarab 
Aktsionerlar 
tomonidan sotib 
olingan jamiyat 
aktsiyalarining 
nominal 
qiymatidan 
Aktsiyalarga shaxsiy 
obuna bo’lish orqali