Shaharsozuk tarixi

8 — kabinet;
9 — oshxona;
10 — sauna, dush va
xovuzi bilan;
11 — tennis xonasi;
12 — ikki avtomoshinaga
mo ‘Ijallangan garaj;
13 — uy xazmatchisining
xonasi;
1 4 — yozgi oshxona;
15 — qishki bog‘.
Yuqori qulaylik toifadagi turar-joylar loyihasi (katta oilalar uchun)
«Doktor Mahkamov» ftrmasi.
M ajm uaning turar-joy qurilishida zamonaviy talablam i tatbiq etish 
ayniqsa Toshkent m arkaziy hududlarini, yuksak darajada qulay turar- 
joy uylari bilan to ‘ldirishni taqozo etadi, bu yashash m uhiti kechayu 
kunduz harakatda b o ‘Ushini ta ’minlaydi.
Bugungi kunda 0 ‘zbekiston yangi va eski shaharlarining turar-joy 
m uhiti takomillashib borm oqda. Yangi xildagi turar-joy uylari, guzarlar, 
m ahalla m arkazlari bunyod etildi.
XX asrning 60—80-yilarida bun y od etilgan tu m a n la r tu rar-jo y
hududlarida ulkan obodonlashtirish ishlari quloch yoydi, ular yan- 
gilanm oqda, suvlar chiqarilm oqda, ko'kalam zorlashtirilm oqda, bolalar 
va sport m aydonchalari ham d a m ayda arxitekturaviy shakl nam unalari 
bilan jihozlanm oqda. M uhandislik kom m unikasiyalari qayta quril- 
m oqda.
Yakka tartibdagi «Elita» turar-joy uylari k o‘pchiligining tahlili ularni 
rejalashtirishning ayrim u m um iy xususiyatlarini ko'rsatadi. Jiddiy 
alom atlardan biri — turar-joy, q o ‘shim cha va yordam chi xonalam ing 
kengaytirilgan tarkibi va m aydonidir. Bu toifa turar-joyning m aydoni
216

---

Yakka tartibdagi turar-joy uyi.
Arxitektor F. Tursunov. (TAMAX ustaxonasi).
217

---

turar-joy xonalari m iqdoriga bog'liq ravishda 157—512 m2 atirofida 
belgilangan.
Y uqori qulaylikka ega kottejlar qurish tajribasida andozadagi 
sanitariya tarm oqlarini o‘ziga yaTasha «o‘zini tartibga keltirish xonasi»ga 
aylantirish usuli tez-tez uchram oqda va bunday xonalar m aydoni 10— 
12 m 2 gacha borib etadi. Y otoq xonalarda, ayniqsa ota-onalar yotoq 
x o n alarid a b u d u ar-g ard ero b lar qurish rasm b o ‘lm oqda. Y o to q va 
m ehm on xonalarda alohida sanitariya tarm oqlari va yana um um oilaviy 
sanitariya tarm oqlari b o lish i bunday yakka tartibdagi yuksak qulaylikka 
ega turar-joy uylarining egalari talablariga javob beruvchi andozali 
echim b o ‘lib qoldi. Keng xoll-dahliz, m ehm onxona va o ‘choqm o ‘rili 
oshxona b o ‘lishi esa shartga aylangan.
Toshkent shahrida va boshqa hududlarda qishloqlarda yangi, k o ‘zni 
quvontiruvchi g‘oyat obod shaxsiy turar-joy uylar paydo b o ‘lishidan 
so‘zsiz quvonamiz. Afsuski, ko ‘pincha shahar infratuzilmasiga kirishib 
ketgan bunday uylar (suv, gaz, elektr bilan ta ’m inlangan) hadd an 
tashqari bahaybat qilib qurilm oqda, m asalan hovli faw orasi uchu n 
suv yoki kuchli kondisionerlar uchun elektr energiyasining k o 'p sarf- 
lanishi q o 'shn i turar-joy uylari yoki turar-joy m ahallalarining bunday 
n e ’m atlar bilan t a ’m inlanishiga xalaqit berishi m um kin. Yangi va 
qiziqarli 
narsaning paydo b o ‘lishi h ar doim ham ijobiy natijalar 
beravermaydi. Shu bois tum an, shahar arxitektorlari, kom m unal xo'jalik 
xodimlari ana shunday salbiy oqibatlarni o ‘z vaqtida aniqlashlari, 
eng asosiysi, ularni b a rta ra f etish b o 'y ich a m uayyan takliflar va 
tavsiyalami ishlab chiqishlari va tadbiq etishlari lozim.

---

IV BO B. M U H A N D ISL IK IN SH O O T L A R I 
ARXITEKTURASI