Arxitekturadagi yangi yo‘nalish ham mavjud,
ham yangi qurilayot-
gan tem ir yo‘llar sohasida ham sodir bo'lm oqda, ularda ijtimoiy maishiy
infratuzilmaning to ‘la m ajm uini ko ‘rish mumkin.
Tasdiqlangan investision dasturlarga muvofiq «Toshtemiryo‘lloyiha»
institutida chet el sarmoyasi jalb etilib, sanoat va transport inshootlari
qurish u c h u n texnik iqtisodiy loyihalari ishlab chiqildi. Jum ladan,
Buxoro neftni qayta ishlash zavodi tashqi tem ir yo‘llar infratuzilmasini
qurish, «To'qim achi» bekatidagi yo‘lovchi vagonlar ta ’m ir zaxirasini
k en g ay tirish , S h o ‘rta n g a z -k im y o m ajm u i ta s h q i te m ir y o ‘lla r
infratuzilm asini qurish, U chquduq shahridagi
xalqaro aeroportining
tashqi tem ir y o ‘llar infratuzilm asini qurish, «Toshkent-Angren» va
«M arokand-B uxoro-Q arshi» tem ir y o ‘l hudu dlarini elektrlashtirish
ko‘zda tutilgan va hokazo.
Ayrim m intaqalar tam sport ta ’m inotini bundan keyin h am yaxshi-
lash, eltishga ketadigan chiqim larini kamaytirish, eng m uhim foydali
qazilmalar konlarini o ‘zlashtirish uchun transport etib borishini ta ’m in
lash, yangi ish o ‘rinlari yaratish m aqsadida katta ishlar qilinmoqda.
Shu bilan b ir qatorda respublikamiz va « 0 ‘zbekiston tem ir yo‘llari»
davlat aksiyadorlik tem ir yo‘l kompaniyasi rahbariyatlari tem ir yo‘l
transportida yoiov ch ilarg a xizm at ko'rsatish
m adaniyatini oshirish
m asalasiga ju d a k atta e ’tib o r qaratm o q da. Shu m unosabat bilan
0 ‘zbekiston Respublikasining barcha viloyat m arkazlarida yangi tem ir
yo‘l vokzallari qurilishiga, ayniqsa davlatimiz va uning poytaxtining
asosiy tem ir yo‘l vokzali — «Toshkent» shohbekatidagi vokzalga m u no
sabati o 'zg ach a aham iyatga molik. 1917-yilgacha bunyod etilgan
Toshkent tem ir yo‘l vokzalini loyihalashtirish
va qayta tiklash tarixi
bir necha bosqichga ega. Vokzal yangilanguniga qadar mavjud b o ig a n
so‘nggi bosqich (arxitektorlar L. Trnvyanko, V. Rusanov, V. Biryukov)
vokzalning bir qancha ishlab turgan binolari, m a’muriyat va «Loko-
mativ» m ehm onxonasidan iborat edi. Ikki qavatli bino eski vokzal
inshootiga parallel qilib tiklangan edi (1897-y.). Ular orasida oynavand
zal birlashtirib turgan ichki hovlicha tashkil etilgandi.
Z am o n aviy shaharsozlik m e’yorlariga va yangi arxitekturaviy
talablarga
m uvofiq kelish, kom pozision m arkaz ham da eng m uhim
inshoot bo'lish uchu n
atro f hudud qurilishida barcha binolam i va
vokzal majmuiga kiruvchi inshootlam i tubdan ta ’m irlash talab etilardi.
Q u rilg a n te m ir y o ‘l v o k z a li (2 0 0 5 -y .) y a x lit ja m la m a d a ,
arxitekturaning m onum ental yodgorliklari usullaridan olingan a n ’anaviy,
tnilliy arxitektura uslubida hal etilgan. Shahar tom ondan bino bosh
221
fasadning kom pozision o 'q i markaziy peshtoq va arkli o'yiqlari b o ‘lgar
ikki yondagi peshtoq hisoblanadi. Peshtoq
pardozida sopol taxtacha-
koshinlardan yasalgan rangdor m ozaikadan foydalanilgan. Fasadninf
oynavand qilinmagan sirtini kengaytirish va shahar tom ondan fasadninj
b u tu n en i bo'ylab k o 'rk am ro q ko'rinishi u c h u n qator derazalargs
panjaralar qoplangan, ular mavjud derazalar o ‘rni va q o ‘shaloq u stunl
arklarni takrorlab turadi.
Vokzal binosining yondagi uch qavatli bloklari devorlari kirisl
peshtoqlari va markaziy fasadga o ‘xshab pardozlangan shakldor panjan
bilan bog'langan. P erro n tom ondagi devorlar boshqacha uslubdar
foydalanish yoki yangi arxitekturaviy qism lar kiritish nuqtai nazaridar
kam o ‘zgartirilgan. Fasadning butun uzunasi bo'ylab
bino soyabon
k o 'p r o q o ld in g a c h iq a rilg a n , sh u n in g d e k te m ir - b e to n quyosh
qaytarg'ichning mavjud qism lari qayta t a ’m irlangan, balkonning betor
to 'sin i anodlashtirilgan alyum iniyga alm ashtirilgan, m etall vitrajlai
qoraytirilgan oynali, shisha paxta solingan (steklopaket) allyuminiy
vitrajlarga
aylantirilgan, devor pardozida alyuminiy panellar va tabiiy
toshJar-granit ham da m arm ardan foydalanilgan.
«Boysun» stansiyasidagi tem ir yo'l vokzali ikki blokdan iborat,
ular bir-biri bilan poyezd kelishini kutuvchi yo'lovchilarga m o'ljallangan
ochiq bostirm a vositasida ulangafi.
Vokzal majmui zamonaviy arxitekturaviy uslubda hal etilgan, u
ilgari qurilgan vokzallardan keskin ajralib turadi. Manzilgoh va perron
to m o n d a n y o'lo vch ilar zaliga olib kiradigan eshiklar yarim doirali
m ehrob ko'rinishida bo'lib, tem ir sinchlardan
yasalgan va zam onaviy
«alyukabond» bezak ashyosi bilan choklangan. Vokzal binosi panjaralari
Do'stlaringiz bilan baham: 
