Sifat so’z turkumi Sifatning morfologik xususiyatlari



Download 307,12 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/25
Sana31.12.2021
Hajmi307,12 Kb.
#199534
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25
Bog'liq
sifat ma'ruza

Diqqat!!! Ba’zan sifat-------ot bitishuvli so’z birikmasi  ot---sifat moslashuvli so’z birikmasi tarzida qo’llansa ham sifatning 

otlashishi sodir bo’ladi .   qizil gul===gulning qizili , yaxshi ot===otning yaxshisi , keng xona===xonaning kengi , eski 

do’st===do’stning eskisi 

 

                                                               Sifatlarning    ma’no    guruhlari 



1. Rang-tusni anglatuvchi sifatlar : oq , qora , qizil , sariq , ko’k , zangori , alvon(rang-barang yoki to’q qizil) , go’los(to’q 

jigarrang) , gungurt(qora-sariq) , moviy , nafarmon , ol(qizil) , oq-qora , pushti(och qizil) , jigarrang , kulrang , novvotrang , 

qaymoqrang , rang-barang , targ’il , ola , chipor , ola-chipor , shafaqrang , zarg’aldoq , binafsha , mosh-guruch(otdan ko’chgan 

, oq-qora) , tillarang , gunafsharang , charos 

Ot turkumiga mansub ba’zi so’zlar ot(tulpor)ning turini ham , uning rang-tusini ham ifodalaydi . Masalan , saman , to’riq , 

chovkar , jiyron , bo’zto’riq . 

2. Hidni anglatuvchi sifatlar : xushbo’y , badbo’y , muattar , qo’lansa , sassiq 

3. Maza-ta’mni anglatuvchi sifatlar : achchiq , shirin , sho’r , nordon , chuchuk , taxir , kakra , laziz , xushta’m , chuchmal , 

talxa . 

Shakar , novvot , namakob , zahar , zaqqum kabi otlar ham maza-ta’mni ifodalay oladi 

4. O’rin va payt bilan bog’liq belgini anglatuvchi sifatlar(makon-zamon sifatlari) : tonggi , kuzgi , kechki , keyingi , avvalgi , 

qishki , yozgi , ertangi , bugungi , dastlabgi , ilk , sobiq , yuqorigi(qavat) , quyi(palata) , tuban(joy) , tungi , chetki , bulturgi , 

devoriy 

Makon-zamon sifatlari , asosan , ot va ravishlarga -gi , -ki , -qi , -dagi  so’z yasovchilarini qo’shish bilan hosil qilinadi . oldin+gi , 

tash+qi , ich+ki , kuz+gi , har kun+gi , maktab+dagi 

5. Hajm-o’lchovni anglatuvchi sifatlar : keng , tor , uzun , chuqur , chog’(chog’gina uy) , yurik , jimitday , jajji , hayhotday , 

ixcham , mayda , mitti , azim , muazzam , mo’jaz(kichkina) , katta , kichik , og’ir , vazmin , yengil , so’ngsiz , bepoyon , 

tubsiz(ummon) , teng , ulkan , ulug’ , katta , gigant , azamat 

6. Shakl-ko’rinishni anglatuvchi sifatlar : dumaloq , yassi , uzunchoq , cho’zinchoq , qiyshiq , to’garak(aylana) , do’ng , tekis , 

do’mboq , do’ndiq , qabariq , botiq , jingalak , jikkak , lo’nda , lo’ppi , miqti , silliq , g’adir-budur , egri , adil(qomat) , naysimon , 

sharsimon , itsimon , odamsimon , rombsimon 

7. Xarakter-xususiyatni anglatuvchi sifatlar(insonlar va jonivorlarning xarakter-xususiyatlari va jonsiz predmetlarning 

xossalarini anglatuvchi sifatlar) : abadiy , abjir , avom , adabiy , ajib , ajnabiy , azaliy , aziz , ayyor , aldamchi , axmoq , 

babaq(xo’roz) , badbin , badgumon , badjahl , badiiy , badnafs , badrashk , bo’sh-bayov , baynalmilal , balandparvoz , baland , 

battol , bashariy , bebosh  



8. Holatni anglatuvchi sifatlar : abgor , aybdor , alag’da , alamzada , ayanchli , apoq-chapoq , barkamol , boxabar , barqaror , 

baxtiyor , bedor , besaranjom , bo’liq , vayron , voqif , gavjum , giryon , dabdala , darg’azab , yopiq , issiq , iliq , kir , ko’hna , 

yangi , eski , luchchak , mal’un , mahrum , mast , mashhur , mosuvo , muallaq , mulzam , muntazir , muhtoj  

6-sinf ona tili darsligida(Nizomiddin Mahmudov) sifatlar oltita ma’no guruhiga ajratilgan : 1) hajm-o’lchov(shakl-ko’rinish) 




Download 307,12 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish