Sonli belgilar reja: Shartlar va belgilar Butun sonlarni ayirish ma'nosi


Butun sonlarni qo'shish va ayirish qoidalari



Download 20,88 Kb.
bet3/4
Sana26.06.2022
Hajmi20,88 Kb.
#705606
1   2   3   4
Bog'liq
SONLI BELGILAR

Butun sonlarni qo'shish va ayirish qoidalari
Butun sonlarni qo'shish yoki olib tashlash uchun har safar koordinata chizig'ini tasavvur qilishning hojati yo'q, bundan tashqari, uni chizish kerak. Tayyor qoidalardan foydalanish qulayroq.
Qoidalarni qo'llashda siz operatsiya belgisiga va qo'shilishi yoki olib tashlanishi kerak bo'lgan raqamlarning belgilariga e'tibor berishingiz kerak. Bu qaysi qoidani qo'llash kerakligini aniqlaydi.
1-misol −2 + 5 ifodasining qiymatini toping
Bu erda manfiy raqamga ijobiy raqam qo'shiladi. Boshqacha qilib aytganda, turli xil belgilar bilan raqamlarni qo'shish amalga oshiriladi. −2 - salbiy son, 5 - musbat son. Bunday holatlar uchun quyidagi qoida qo'llaniladi:
Turli xil belgilarga ega raqamlarni qo'shish uchun siz kattaroq moduldan kichikroq modulni ajratib olishingiz va javobdan oldin moduli kattaroq bo'lgan raqamning belgisini qo'yishingiz kerak.
Shunday qilib, qaysi modul katta ekanligini ko'rib chiqaylik:
5 moduli −2 modulidan kattaroqdir. Qoidaga ko'ra kattaroq moduldan kichikini olib tashlash talab etiladi. Shuning uchun biz 5 dan 2 ni olib tashlaymiz va olingan javobdan oldin modul kattaroq bo'lgan raqamning belgisini qo'yamiz.
5 raqami kattaroq modulga ega, shuning uchun ushbu raqamning belgisi javobda bo'ladi. Ya'ni, javob ijobiy bo'ladi:
Odatda qisqa yoziladi: −2 + 5 = 3
2-misol 3 + (−2) ifodasining qiymatini toping
Bu erda, oldingi misolda bo'lgani kabi, turli xil belgilar bilan raqamlarni qo'shish amalga oshiriladi. 3 musbat son, −2 esa salbiy son. E'tibor bering, iborani aniqroq qilish uchun −2 raqami qavs ichiga joylashtirilgan. Ushbu ifodani o'qish 3 + −2 ga qaraganda ancha oson.
Shunday qilib, turli xil belgilar bilan raqamlarni qo'shish qoidasini qo'llang. Oldingi misolda bo'lgani kabi, kattaroq moduldan kichikroq modulni ajratib olamiz va javob oldida moduli kattaroq bo'lgan raqamning belgisini qo'yamiz:
3 + (−2) = |3| − |−2| = 3 − 2 = 1
3 ning moduli −2 modulidan kattaroqdir, shuning uchun 3 dan 2 ni ajratdik va javobning oldiga kattaroq modulni qo'yamiz. 3 raqami kattaroq modulga ega, shuning uchun bu raqamning belgisi javobga qo'yiladi. Ya'ni javob ha.
Odatda 3 + (−2) = 1 dan qisqa yoziladi
3-misol 3 - 7 ifoda qiymatini toping
Ushbu ifodada kattaroq kichik sondan chiqariladi. Bunday holda, quyidagi qoida qo'llaniladi:

Download 20,88 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish