Сонли тенгламаларнинг системаларини ечиш. Тенгламаларни тақрибий ечиш Реккурент ва функционал тенгламаларни ечиш



Download 90,81 Kb.
bet2/2
Sana11.04.2020
Hajmi90,81 Kb.
#43980
1   2
Bog'liq
1. Tenglamalarni sonli yechish usullari


Тенгламаларни тақрибий ечиш

Тенгламаларни тақрибий ечиш учун fsolve(eq,x) команда ишлатилади. Унинг параметрлари solve(eq,x) командасининг параметрларига ўхшаш.

x:=fsolve(cos(x)=x,x); //x:=0.7390851332 (10 та ўнли рақам билан).

r:=solve(4*x+0.8*exp(x)-7.4561=0,x); // x:=1.200000971

x:=fsolve(4*x+0.8*exp(x)-7.4561=0,x); // x:=1.200000971

y:=fsolve(y^3-2.8*exp(y)+2.5713=0,y); // y:=-0.08545049502

q:=solve(y^3-2.8*exp(y)+2.5713=0,{y}); // q:=-0.08545049502
Реккурент ва функционал тенгламаларни ечиш
rsolve(eq,f) команда реккурент eq тенгламани бутун типли f функцияга нисбатан ечади. Агар f(n) тенглама учун бирор бошланғич шарт берилса хусусий ечим келиб чиқади. Масалан,

eq:=2*f(n)=3*f(n-1)-f(n-2); //Eq:=2f(n)=3f(n-1)-f(n-2)

rsolve({eq,f(1)=0,f(2)=1},f); //

Тенгламаларни ечувчи универсал команда solve(eq,f) функционал тенгламаларни ҳам еча олади. Масалан,

F:= solve(f(x)^2-3*f(x)+2*x,f); //F:=proc(x)RootOf(_Z^2-3*Z+2*x) end

Ечим ошкормас кўринишда ҳосил бўлди. Maple бундай кўринишдаги тенгламалар билан ҳам ишлай олади. Бунинг учун функционал тенгламани convert командаси орқали алмаштиришга ҳаракат қилиш керак. Масалан,

f:=convert(F(x),radical); //.
Тригонометрик тенгламаларни ечиш.
Универсал команда solve(eq,х) билан тригонометрик тенгламаларни ҳам ечиш мумкин. Бу ҳолда [0,2π] кесмадаги бош ечим келиб чиқади. Барча ечимларни олиш учун _EnvAllSolution:=true қўшимча командани бериш керак. Масалан,

1) solve(sin(x)=cos(x),x); //

2)_EnvAllSolution:=true :solve(sin(x)=cos(x),x); //~

3) _EnvAllSolution:=true :solve(sin(2*x)/(tg(x)-1)=0,x); //0

Maple да _Z~ символи бутун типли ўзгармасни билдиради. Одатий ҳолда

юқоридаги ечим x:=π/4+πn ёзувни билдиради.
Транцендент тенгламалар ва уларнинг системаларини ечиш.
Транцендент тенгламаларни ечишда ечимни ошкор кўринишда олиш учун solve крмандасидан аввал _EnvExplicit:=true командасини бериш керак.
1-усул. eqs:={x^2+y^2=1,x-y=0}:

r:=solve(eqs,{x,y});//r:={y=RootOf(2*_Z^2-1,label=_L1),x= RootOf(2*_Z^2-1,label=_L1)}

r1:=convert(r,radical); //

2-усул._EnvExplicit:=true:



s:=solve(eqs,{x,y}); //
Сонли тенгламани пакетлар ёрдамида ечиш


  1. Кесмани тенг 2 га бўлиш усули билан ечиш.

with(Student[NumericalAnalysis]);

f := x^3+4*x^2-10;

Bisection(f, x = [1, 2], tolerance = 0.5e-2); //1.363281250




  1. Оддий итерация усули билан ечиш

with(Student[NumericalAnalysis];

g := x-(x^3+4*x^2-10)/(3*x^2+8*x); (бу Ньютон итерация усули)

FixedPointIteration(fixedpointiterator = g, x = 1.5, tolerance = 0.5e-3, output = sequence, maxiterations = 20);

// 1.5, 1.373333333, 1.365262015, 1.365230014


3)Ньютон итерация усули билан ечиш

with(Student[NumericalAnalysis]); f := x^3+4*x^2-10; Newton(f, x = 1, tolerance = 0.5e-3, output = sequence, maxiterations = 20);

// 1., 1.454545454, 1.368900401, 1.365236600, 1.365230013
4) Ночизиқ тенгламалар системасини тақрибий ечиш.

e:={3*x-cos(y*z)-.5=0,x^2-81*(y+.1)^2+sin(z)+1.06=0,

exp(-x*y)+20*z+(10*Pi-3)*(1/3) = 0}:

s := fsolve(e, {x, y, z});

// {x = 0.4981446846, y = -0.1996058955, z = -0.5288259775}
5) Оддий итерация усули билан ечиш (юқоридаги системани).

g1 := x1 = (1/3)*cos(x2*x3)+1/6;

g2 := x2 = (1/9)*sqrt(x1^2+sin(x3)+1.06)-.1;

g3 := x3 = (1/20)*exp(-x1*x2)-(1/6)*Pi+1/20;

fsolve({g1, g2, g3}, {x1, x2, x3}, {x1 = -1 .. 1, x2 = -1 .. 1, x3 = -1 .. 1});

//{x1 = 0.4999991464, x2 = 0.005340938691, x3 = -0.4237321209}


6) Энг кичик квадратлар усули билан ечиш

Minimize((3*x1-cos(x2*x3)-.5)^2+(x1^2-81*(x2+.1)^2+sin(x3)+1.06)^2+(exp(-x1*x2)+20*x3+10*Pi*(1/3)+1)^2);

//[1.35339639406487228*10-11 , [x1 = (0.49751803897963487),

x2 = (-0.19424531575402917, x3 = (-0.6286719860544885)].



Топшириқ 2.1.
1. Системани ечинг .

eq:={x^2-y^2=1, x^2+x*y=2}:

_EnvExplicit:=true:

s:=solve(eq,{x,y}); //

2. тенгламани барча ечимларини топмнг.

x:=fsolve(x^2=cos(x),x); //x=0,8241323123/

3. тенгламани ечинг.

F:=solve(f(x)^2-2*f(x)=x,f); //F:=proc(x)RootOf(_Z^2-2*Z-x) end

f:=convert(F(x), radical); //

4. 5sinx+12cosx=13 тенгламани барча ечимларини топинг.

_EnvAllSolution:=true :

solve(5*sin(x)+12*cos(x)=13,x); // ~.

5. f:=exp(x)+2*x-4=0; // f(x):=exp(x)+2x-4=0

r:=fsolve(f,{x}); // r:={x=0.8408414954

6. e:={x^3-y^2-1=0, x*y^3-y-4=0}; //e:={x^3-y^2-1=0,xy^3-y-4=0}



s:=fsolve(e,{x,y}); // s:={x=1.502039049,y=1.545568601}

7. eq:={exp(x*y)=x^2-y+1,(x+0.5)^2+y^2=1}:



s1:=fsolve(eq,{x,y}); //s1:={y=0.9804510724, x=-0.6967630417}

8. eqs:={sin(x+1)+y+2=0,cos(y-1)+x-2=0}:



r:=fsolve(eqs,{x,y}); //r:={x=2.754100085,y=-1.425079132}

9. h1 := x1 = sqrt(-x2^2+1); h2 := x2 = x1^2;

fsolve({h1, h2}, {x1, x2}, {x1 = -1 .. 1, x2 = -1 .. 1});

// {x1 = 0.7861513778, x2 = 0.6180339887}

10. g1 := x1 = (1/3)*cos(x2*x3)+1/6; g2 := x2 = (1/9)*sqrt(x1^2+sin(x3)+1.06)-1.0; g3 := x3 = -(1/20)*exp(-x1*x2)-(10*Pi-3)*(1/60);

fsolve({g1, g2, g3}, {x1, x2, x3}, //{x1 = -1 .. 1, x2 = -1 .. 1, x3 = -1 .. 1});

//{x1 = 0.4597481041, x2 = -0.9038244351, x3 = -0.5493575733}

11. eqs := {x3+(1/20)*exp(-x1*x2)+(10*Pi-3)*(1/60), x1-(1/3)*cos(x2*x3)-1/6 = 0, x2-(1/9)*sqrt(x1^2+sin(x3)+1.06)-1.0 = 0};



r := fsolve(eqs, {x1, x2, x3});

// {x1 = 0.4502206689, x2 = 1.098110714, x3 = -0.5040958535}
Download 90,81 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish