Sudxo'rning o'limi

10
Sadridditi Ayttiy
Men bu so‘z va bu hollaming hech biridan 
Qori Ishkambaning qanday odam ekanligi- 
ni aniqlay olmay qoldim. Men «Agar bu odam 
bir necha zarxarid hujraning egasi bolsa, nega 
o‘zining tirikchiligini, hatto soch oldirish pulini 
tanimagan oliklarning yirtishi ustiga qotygan, 
holbuki bunday ish uysiz-joysiz, qolidan hech 
bir ish kelmaydigan gadoylaming ishi. Agar 
haqiqatan bu odam uysiz-joysiz gadoyday 
bolsa, nega o'zini bank xodimlari bilan oshna 
ko'rsatadi, hatto ulaming tushlik payti ustiga 
yetib borishni zarur sanaydi? Har holda bu qiziq 
maxluq ko‘rinadi. Buni ta’qib qilib yaxshigina 
tanishib olishim kerak. Hujra so‘rash masalasi 
bunga bir bahona boladi...» derdim o‘z-o‘zim- 
ga. Sartarosh Qori Ishkambaning mo^ylovini 
qaychilab bolgan hamon u o‘midan irglb turdi 
va sallasini supachadan olib, boshiga qo'ndir- 
di-da, sartaroshxonadan chiqdi.
- Qori amaki, soch oldirish puli nima boldi?
- deb sartarosh uning orqasidan tovush ber- 
ganda u qayrilib qaramasdan va qadamini 
sekinlatmasdan:
- Maydam yo‘q, y ana soch oldirganda ikkisi- 
ni bir qo‘shib beraman, - deb tezroq yurib ketdi 
va bir nafasda ko'zdan g'oyib boldi.
III
Ikkinchi kuni men yana Qori Ishkambaga 
duch kelib, iloji bolsa u bilan tanishish ni- 
yatida ko‘chaga chiqdim. Labi hovuzi Devon-

---

Sudxorning olimi
i l
begini aylanib xonaqohning janub tomonidan 
boshlanadigan bazzozlik rastasiga tushdim. 
Bazzozlik dolconlari oldida o‘tirgan odamlar- 
ni bir-bir ko'zdan kechirib, bu rastaning g‘arb 
tomondagi adog'ida bolgan Sesuvga1 chiqdim- 
da, u yerdan shimol tomonga qarab boradigan 
rastaga burildim. Bu ras ta chinni bozori bo lib, 
o‘rta belida sandiq saroyi va sandiq sotiladigan 
do‘konlar bor edi.
Rastada hali o‘n qadam ham bosmagan edim, 
ko‘zim Qori Ishkambaga tushdi. U bir chinnifu- 
rushning dolconi supachasida oyog‘ini osiltirib 
o‘tirar edi. Men ham uning ro‘parasiga yaqinroq 
borib, eshigi yopiq bir dolconning supachasiga 
o'tirdim va sichqon poylagan mushukday ikki 
ko'zimni uning tomoniga tikdim. Chinnifurush- 
ning oldida bir choynak choy bo lib, u choydan 
piyolaga quyib, navbat bilan bir dafa o‘zi, bir 
dafa Qori ichishar edilar. Shu vaqtda bir nov- 
voy boshida bir savat, qolida bir savat non bi­
lan «suvi moy, uni shakar, issiq non. Ehtiyot 
bol, qoling kuyadi!» deb rastadan о‘ta berdi...
Qori Ishkamba nowoyni chaqirdi, nowoy 
uning oldiga borib, qolidagi savatni pastlat- 
ganda u ikki dona qip-qizil nonni tanlab oldi. 
Nonlarni sindirib chinnifurushning yelpig'ichi 
ustiga tashladi va bir burdani og'ziga tiqqan- 
dan keyin qolini yon cho‘ntagiga soldi.
Men uning bu ishidan juda taajjubda qoldim, 
uning bu ishi tunov kun sartaroshxonada 
ko‘rganim odamning ishlariga o'xshamas edi: