Tadqiqot mavzusining dolzarbligi

Surxondaryo havzasiga tabiiy-geografik tavsif

Surxondaryo havzasi O’zbekiston Respublikasining janubiy qismida joylashgan bo’lib shimoldan janubga 180-200 km, g’arbdan-sharqqa 70-140 km cho’zilgan.Shimol tomondan Surxondaryo havzasini baland Hisor tog’lari o’rab turadi, janubdan tekislik qismida Amudaryo oqib o’tadi, g’arb tomondan Boysun tog’i va Ko’hitang tog’lari Qashqadaryo havzasidan va sharq tomondan Bobotog va Tuyuk tog’lari Tojikiston respublikasidan ajratib turadi.Surxondaryo viloyati O’zbekiston Respublikasi tarkibidagi viloyat.Respublikaning janubiy-sharqida, Surxon-sherobod vodiysida joylashgan.Janubdan Amudaryo bo’ylab Afg’oniston, shimoliy, shimoli-sharq va sharqdan Tojikiston, janubi-g’arbdan Turkmaniston, shimoli-g’arbdan Qashqadaryo viloyati bilan chegaradosh. Surxondaryo vohasi G'arb, shimol va sharqdan tog ' tizmalari bilan chegaralangan, janubdan esa o'rta Osiyoning eng baland daryosi – Amudaryo bilan chegaralangan depressiyadir. Surxondaryo vohasining asosiy suv arteriyalari - Surxondaryo va Sherobod daryolari shimoldan janubga oqib o'tadi va Amudaryo tomon oqib o'tadi, Surxon Sherobod havzasini hosil qiladi. Surxon-Sherobod vodiysi, asta-sekin kamayib, tor vodiy bir ko'rinishi bor Shimoliy va Shimoliy-Sharqda Hisor tizmasining etagida boshlab, va Sharq, Shimoliy va G'arbdan o'rab Amudaryo qadar janubga kengaytirish Hisor tizmasi, shimoldan sovuq havo massalari bostirib vodiyni himoya. Surxondaryo viloyatining Janubiy va Janubiy-g'arbiy hududlari issiq tropik havo massalarining kirib kelishiga ochiq. Ushbu orografik xususiyatlar ushbu hududning o'ziga xos tabiiy va iqlimiy xususiyatlariga olib keladi.Surxondaryo viloyati relyefi tog’ va tekisliklardan iborat,shimoldan janubga qiyalanib va kengayib boradi.Tog’lardan oqib tushadigan ko’pdan- ko’p daryo va soylar dara hosil qilgan.Surxondaryo va Sheroboddaryo oqib o’tadigan tekislik shimoliy,g’arb va sharqdan baland Hisor tizmasi(4643 m)va uning tarmoqlari (Boysuntog’,Ko’hitangtog’,Bobotog’)bilan o’ralgan.Janubiy qismi keng qumliklar bilan qoplangan.